دانشمندان در تحقیقات پیشگامانه‌ای، داده‌های بیش از ۲۰۰ هزار نفر را بررسی کردند و متوجه شدند که افراد چپ دست در بین افرادی که دارای اختلالات روانی و عصبی خاصی هستند، بیشتر دیده می‌شوند. این ارتباط، دریچه‌ای تازه به روی چگونگی رشد و سازماندهی مغز ما باز می‌کند.

به نقل از اس‌اف، این مطالعه نشان داد که بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی، اوتیسم و ​​ناتوانی ذهنی به میزان قابل توجهی در افراد چپ دست بالاتر از جمعیت عمومی است.

در حالی که حدود ۱۰ درصد از مردم در سراسر جهان چپ‌دست هستند، احتمال ابتلا به اختلال اوتیسم در آنها ۳/۵ برابر بیشتر است.

محققان می‌گویند حتی اختلالاتی مانند خوانش‌پریشی و لکنت زبان نیز در افراد چپ‌دست بیشتر است.

«جولیان پکهایزر»( Julian Packheiser) محقق ارشد از «دانشگاه رور بوخوم»( Ruhr University Bochum) می‌گوید: تکلم افراد مانند راست یا چپ‌دست بودن آنها، جایگاه یک طرفه‌ای در مغز دارد؛ بنابراین منطقی است که رشد و اختلال هر دوی آنها می‌تواند با هم مرتبط باشد.

محققان با ترکیب داده‌ها از بررسی‌های پیشین، الگوهایی را در تشخیص‌های مختلف شناسایی کردند که قبلاً هنگام مطالعه اختلالات به صورت جداگانه، پنهان مانده بودند.

پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند که افراد دودستی که از دست‌های مخالف خود برای کارهای مختلف بدون ترجیح خاصی استفاده می‌کنند، در احتمال ابتلا به اختلالات روانی در جمعیت‌های بالینی نرخ بالاتری نسبت به افراد چپ‌دست دارند.

نقش کلیدی دست ترجیحی

نویسندگان این مطالعه سه عامل مرتبط با پیش‌بینی راست‌دستی یا چپ‌دستی غیرمعمول را شناسایی کردند. این عوامل شامل شرایط عصبی و رشدی، اختلالات زودرس و شرایطی که بر عملکرد تکلم افراد تأثیر می‌گذارند، می‌شوند.

انتخاب دست ترجیحی به طور قابل توجهی زود و حتی قبل از تولد شروع می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که مکیدن انگشت شست قبل از تولد در هفته دهم بارداری، عامل پیش‌بینی‌کننده بسیار خوبی برای شناسایی دست ترجیحی در مراحل بعدی زندگی است.

اختلالاتی که در اوایل زندگی ظاهر می‌شوند، ارتباطی قوی با الگوهای راست‌دست یا چپ‌دست بودن غیرمعمول افراد دارد. این مشاهده، شواهد رو به رشدی را تأیید می‌کند که نشان می‌دهند بسیاری از شرایطی که بر رشد مغز تأثیر می‌گذارند، بسیار زود شروع می‌شوند و تعیین راست‌دست یا چپ‌دست بودن افراد به عنوان نشانه قابل مشاهده‌ای از رشد عصبی غیرمعمول فرد عمل می‌کند.

برخی اختلالات روانی، نه تمام آنها

شایان ذکر است که تمام اختلالات روانی در افراد چپ‌دست، بالا نیست. به عنوان مثال، میزان افسردگی، «دیسکلکولیا»(dyscalculia) و کودک‌آزاری هیچ تفاوتی در افراد چپ‌دست در مقایسه با سایر افراد ندارد.

«دیسکلکولیا» ناتوانی در یادگیری ریاضی است.

انتخاب این الگو، این استدلال را تقویت می‌کند که فرآیندهای خاص رشدی در افراد به راست یا چپ‌دست بودن آنها مرتبط هستند.

این یافته‌ها می‌تواند بر نحوه ارزیابی پزشکان از بیماری‌های عصبی و رشدی تأثیر بگذارد. با این‌ حال، محققان نسبت به تفسیر افراطی این مطالعه هشدار می‌دهند.

این تفاوت‌ها اگرچه از نظر آماری معنادار هستند؛ اما به اندازه کافی قابل توجه نیستند که بتوان از راست یا چپ‌دست بودن افراد به تنهایی برای تشخیص استفاده کرد. بسیاری از افراد چپ‌دست هرگز به بیماری‌های روانی مبتلا نمی‌شوند و بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری‌ها راست‌دست هستند.

این پژوهش، ارتباطی قانع‌کننده میان سازماندهی عملکردهای اساسی مغز مانند ترجیح دست و فرآیندهای پیچیده‌تر رشدی برقرار می‌کند. هنگامی که این فرآیندها مختل می‌شوند، هم راست یا چپ‌دست بودن و هم سلامت روان افراد می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.

این مطالعه در مجله Psychological Bulletin منتشر شده است.