هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

جاوید قربان‌اوغلی، سفیر سابق ایران در آفریقای جنوبی نیز درباره تاثیر اظهارنظرهای ویتکاف و عراقچی بر مذاکره به هم‌میهن گفت: «چنین اظهاراتی قبل از دور چهارم مذاکرات نیز رخ داد و دور چهارم با تعویق روبه‌رو شد.آقای ویتکاف مصاحبه خوبی نکرد. ابتکار عمل از سوی ایران و طرف عمانی و نرمش آمریکایی‌ها در دور چهارم باعث شد که از این دوره عبور کنیم. تصور بر این بود که آمریکایی‌ها با این روش و ایجاد فضای روانی خاص به دنبال امتیازات بیشتر هستند. بعد از دور چهارم که دوباره این مسئله تکرار شد، من علت این مسئله را در دو موضوع می‌بینم؛ یکی شخصیت ترامپ که متاسفانه شخصیت نرمال سیاسی پایداری را ندارد و به قول قدیمی‌ها با یک مویز گرمی‌اش می‌کند و با یک غوره هم سردی‌اش. شخصیت او تحت تاثیر عوامل متعددی است. اما مهم‌تر از آن، علت را نقش‌آفرینی و لابی‌های اسرائیل در آمریکا می‌دانم. واقعیت این است که نتانیاهو به هیچ عنوان نمی‌خواهد مذاکره بین ایران و آمریکا انجام شود. او بارها در دوره بایدن و پیش و پس از آن تلاش می‌کند آمریکا را وادار به جنگ با ایران کند که تاکنون موفق نشده است.» 

او ادامه داد: «نتانیاهو در آن ملاقاتی که با ترامپ در کاخ سفید داشت، سناریوی لیبی را مطرح کرد. این را گفت چون می‌دانست ایران در برابر تعطیلی برنامه غنی‌سازی خود مقاومت می‌کند. نه ایران لیبی است، نه تاسیسات و دانش هسته‌ای خود را مجانی به دست آورده است که مجانی بخواهد آن را کنار بگذارد. علاوه بر این دو مورد، مجموعه سناتورها، اعضای مجلس نمایندگان و دولتمردان ضدایرانی در واشنگتن هم هستند که نباید آنها را فراموش کرد. به خصوص اعضای کنگره در  هر دو مجلس که بر این حوزه تاثیرگذار هستند و بر اساس قانون آمریکا، هر توافق هسته‌ای با ایران باید به تائید آنها برسد. معتقدم که ایران در چنین فضایی، مسیر خوبی را در پیش گرفته است.

آقای عراقچی چند توئیت درباره ادامه مذاکرات و پایبند بودن به دیپلماسی نوشت و بر این موضوع تاکید می‌کند که ایران سمت سلاح هسته‌ای نخواهد رفت. همچنین این موضوع را مطرح کرد که صحبت‌های رسانه‌ای آمریکایی با آنچه در میز مذاکره می‌گذرد، متفاوت است. بنابراین، ما نباید عجله کنیم و مذاکرات را به هم بزنیم. اگر ترامپ تسلیم این فشارها نشود، به میز مذاکره برمی‌گردد و غنی‌سازی 3/67 را خواهد پذیرفت. همچنین یک گمانه‌زنی خاصی این روزها شنیده می‌شود که روزنامه گاردین آن را منتشر کرد و مدعی شد که طرف مقابل خواستار تعلیق برنامه غنی‌سازی به مدت سه سال شده است. این پیشنهاد را هم باید با ظرافت و احتیاط بررسی کرد و دید که طرف مقابل چه تضامین و چه امتیازهایی می‌دهد. همان چیزی که پس از توافق سعدآباد رخ داد و بعد آقای احمدی‌نژاد آمد زیر آن زد و بعد 6 قطعنامه شورای امنیت را گرفتیم.»

این دیپلمات پیشین تاکید کرد: «صحبت‌های اخیر علی شمخانی که ترامپ هم آن را بازنشر کرد، عجولانه بود. به نظرم او کمی درگیر رقابت‌های داخلی شده است. حرف‌هایی را زد که نباید می‌زد. متاسفانه کشمکش‌های داخلی روی این مسئله تاثیرگذار شده و طرف مقابل هم سوءاستفاده می‌کند. این مسیر می‌تواند بازی شیطانی نتانیاهو  را به هم بزند. به نحوی که ایران صنعت و امکانات هسته‌ای خود را داشته و سانتریفیوژها برپا باشد اما گازدهی نشود. اگر این پیشنهاد با آن تضامین و امتیازهایی که اشاره کردم به ایران ارائه شود؛ نباید به راحتی از آن بگذریم. مثلاً این امتیازها می‌تواند رفع تحریم‌های ثانویه و فراهم شدن فضا برای حرکت به سمت تحریم‌های اولیه باشد.»

محسن صالحی نژاد