ایرنا/ فاصله بین زندگی و مرگ گاهی فقط چند دقیقه است، اما در شیروان، آتش‌نشانانی که دل در گرو نجات جان‌ها دارند، خود در بند کمبودهایی هستند که نفس خدمات‌رسانی را بریده است.

شعله‌های سرکش آتش در دل شب جایی در ۱۵ کیلومتری شیروان آسمان شهرک صنعتی دوین را سرخ‌فام کرده‌اند و دود غلیظ و گرمای سوزان، خانه‌ها و کارخانه‌ها را در بیم فرو برده است.

ساکنان هراسان، دست‌پاچه و درمانده، تنها پناهشان امید به صدای آژیر ماشین آتش‌نشانی است که شاید از راه برسد و شعله‌های جان‌سوز را فرو نشاند.

سرانجام، صدای نجات‌بخش آژیر در دل شب می‌پیچد، اما پشت این صدا، واقعیت تلخی نهفته است؛ آتش‌نشانانی فداکار که با کمترین امکانات، بزرگ‌ترین بحران‌ها را مدیریت می‌کنند.

شیروان، دومین شهر پرجمعیت خراسان شمالی سال‌هاست که در برابر حوادث و بحران‌ها با تکیه بر غیرت و شجاعت آتش‌نشانان خود ایستاده، اما این قهرمانان در پناهگاهی محصور از فرسودگی تجهیزات، کمبود نیروی انسانی و نبود امکانات مدرن، ایستادگی می‌کنند.

شهرک صنعتی دوین؛ ایستگاهی بدون آژیر خطر

شهرک صنعتی دوین شیروان که میزبان ده‌ها واحد تولیدی و صنعتی است، ایستگاه آتش‌نشانی با حداقل‌ترین امکانات فعال است.

تنها یک خودروی آتش‌نشانی، آن‌هم کوچک و قدیم با ۲ نفر نیروی ثابت در هر شیفت کل این منطقه صنعتی را پوشش می‌دهد.

به گفته حسین رستمی، یکی از آتش‌نشانان این ایستگاه، «در بسیاری از مواقع تنها موفق به مهار حریق‌های کوچک می‌شویم و در موارد گسترده ناچار به درخواست کمک از مرکز شیروان هستیم.»

رستمی می‌گوید این ایستگاه حتی از داشتن آژیر خطر و ست امداد و نجات بی‌بهره است؛ امکانی ساده اما حیاتی برای سرعت‌بخشی به عملیات و هشدار عمومی در هنگام وقوع حریق.

ایستگاه‌هایی برای شهری بزرگ، اما با نیروهایی اندک

سازمان آتش‌نشانی شهرداری شیروان تنها ۲ ایستگاه فعال دارد؛ یکی در میدان قدس و دیگری در میدان معلم، اما با وجود وسعت شهر و جمعیت رو به افزایش آن، این ۲ ایستگاه تنها با ۶ نیروی عملیاتی در هر شیفت فعالیت می‌کنند، در حالیکه استاندارد حضور نیروها، حداقل ۱۰ نفر برای هر ایستگاه است.

سهراب مقدسی، از پرسنل این سازمان، با نگرانی می‌گوید: در مواقع اعزام به روستاها یا مناطق دوردست، تنها ۲ نیرو در ایستگاه باقی می‌مانند و در صورت بروز حادثه‌ای دیگر، نیرویی برای اعزام باقی نمی‌ماند.

افزون بر این، مناطق تازه‌ساز مانند کوی وحدت که میزبان ساکنان طرح‌های ملی مسکن است، بدون ایستگاه آتش‌نشانی مانده و افزایش جمعیت شهری، نیاز به توسعه زیرساخت‌های امدادی را بیش از پیش ضروری کرده است.

ایمنی شهرها و روستاها در گرو تدبیر و تجهیزات

آتش‌نشانی شیروان علاوه بر شهر، مسئولیت امدادرسانی به ده‌ها روستای اطراف را نیز برعهده دارد. این در حالی است که ایستگاه‌های روستایی مانند لوجلی و زیارت به‌دلیل نبود تجهیزات و نیروی انسانی کارآمد، تنها نامی از آتش‌نشانی را یدک می‌کشند و در عمل، وابسته به اعزام نیرو از شهر هستند.

فاصله زیاد، جاده‌های صعب‌العبور و تأخیر در رسیدن نیروها از جمله دلایلی است که به گسترش آتش‌سوزی در این مناطق دامن می‌زند.

همزمان با برداشت محصولات کشاورزی در فصل تابستان، حجم بالای آتش‌سوزی در اراضی زراعی کار را دشوارتر می‌کند.

ماشین‌های آتش‌نشانی جدید به‌دلیل سنگینی و محدودیت حرکتی، توان ورود به زمین‌های کشاورزی را ندارند و همچنان از ماشین‌های قدیمی برای این مأموریت‌ها استفاده می‌شود.

نبود نردبان هیدرولیکی؛ کابوس ساختمان‌های بلند

فقدان نردبان هیدرولیکی برای مهار آتش در طبقات بالا و ساختمان‌های مرتفع یکی از مهم‌ترین کمبودهای سازمان آتش‌نشانی شیروان است.

مقدسی با اشاره به این مسئله، می‌گوید: در صورت وقوع آتش‌سوزی در برج‌ها یا ساختمان‌های چند طبقه، عملیات به‌شدت دشوار می‌شود و امکان نجات افراد گرفتار در طبقات بالا به حداقل می‌رسد.

این مشکل تنها نماد کوچکی از کاستی‌های بزرگی است که سال‌هاست گریبان‌گیر این نهاد امدادی است و جان همشهریان را در معرض خطر قرار داده است.

پشت شعله‌ها، صدای بی‌پاسخ یک مطالبه عمومی

معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی شیروان، با تأکید بر اهمیت تأمین تجهیزات در مناطق صنعتی، می‌گوید: وقتی از شهرک صنعتی دوین تقاضای کمک می‌شود، دست‌کم ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان برای رسیدن به محل حادثه نیاز است و در این زمان، اگر آتش گسترده باشد، خسارات جبران‌ناپذیری به بار می‌آید.

نیازمحمد نیکوکار تأکید می‌کند که تجهیز ایستگاه‌ها در مناطق صنعتی و حاشیه‌ای باید اولویت شهرداری و مدیریت بحران باشد، اما تحقق این امر، نیازمند تخصیص اعتبارات و برنامه‌ریزی دقیق در سطح استانی و ملی است.

نتیجه‌گیری؛ جان‌هایی در گرو توجه و تجهیز

آتش‌نشانان شیروان مانند هزاران آتش‌نشان دیگر در سراسر کشور هر روز و شب بی‌هیاهو آماده جان‌فشانی‌اند، اما در سایه کم‌توجهی‌ها، کمبودها و نادیده‌انگاری‌هایی که در تخصیص بودجه و تصمیم‌گیری‌های کلان مشاهده می‌شود، جان و توان این قهرمانان با ریسک‌های غیرضروری به آزمون گذاشته می‌شود.

شاید امروز هنوز حادثه‌ای فاجعه‌بار رخ نداده، اما آیا زمان آن نرسیده که پیش از وقوع، فکری برای اصلاح و تجهیز این ایستگاه‌ها شود؟

فراموش نکنیم که در پشت هر آژیر آتش‌نشانی امیدی است که باید به آن پاسخ داده شود، نه با وعده، که با عمل.

شهرستان شیروان با ۱۵۷ هزار نفر جمعیت به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت خراسان شمالی در ۶۰ کیلومتری شرق بجنورد قرار دارد.

شهر ۸۵ هزار نفری شیروان دارای سه ایستگاه آتش نشانی و ۵۲ نفر نیروی آتش نشان است.