خراسان/ چرا ایرادهای یک خانم بلاگر به مبتلایان افسردگی و راهکارهای درمانی‌اش، ساده‌انگارانه و آسیب‌زا بود؟
انتشار یک ویدئو از بلاگری که طی آن  توصیه‌هایی عجیب به بیماران افسرده برای درمان دارد، موجب واکنش‌های گسترده‌ کاربران شبکه‌های اجتماعی شده است. او در این ویدئو می‌گوید: «این قدر بدم می‌آید که بعضی‌ها تسلیم افسردگی می‌شوند. خودت رو جمع کن عزیزم، تا کی همه باید به حال تو دل بسوزونن و بگن بیچاره افسرده است. تا کی همه حال‌شون به‌خاطر تو باید بد بشه، خودت رو جمع کن. باور کن تو از افسرده بودن لذت می‌بری، از اخم کردن لذت می‌بری. تو شاد بودن رو بلد نیستی. افسردگی اصلا چیز خوبی نیست اما پناهگاه خوبیه». به‌بهانه انتشار این ویدئو، لازم دیدیم به این سوال پاسخ بدهیم آیا فردی که مبتلا به افسردگی می‌شود از تسلیم شدن در برابر آن و پنهان‌شدن در پشت حال بد و بی‌حوصلگی‌های خود لذت می‌برد و دوست دارد با چنین رفتارهایی جلب توجه و محبت کند یا نه؟ آیا چون خوب بودن و لذت بردن از زندگی را بلد نیست، افسرده شده؟

    دیدگاهی که درباره افسرده‌ها رایج است
صحبت‌های این خانم بلاگر بسیار شبیه و نزدیک به عقیده بیشتر افرادی است که وقتی با یک فرد افسرده روبه‌رو می‌شوند، معتقدند که او به عمد دارد چنین رفتاری را نمایش می‌دهد تا جلب توجه و از زیر بار وظایفش شانه خالی کند. طبق این دیدگاه، اگر شخص افسرده بخواهد می‌تواند رفتارش را عوض کند اما چقدر از صحبت‌های چنین افرادی صحیح است و رفتارهای فرد افسرده نشانه‌های طبیعی از مشکل‌شان است یا به عمد و خواست خودشان است؟
        بروز افسردگی به دلیل فشار روانی زیاد
یکی از مهم‌ترین دلایل بروز اختلال افسردگی، فشار ناگهانی زیادی است که برای جسم و ذهن فرد قابل هضم و پذیرش نیست و ذهن فرد نمی‌تواند خودش را با موقعیت و شرایط جدید پیش آمده همخوان کند. پس ذهن به دنبال راه فرار و انکار واقعیت می‌رود و افسرده شدن برای او پناهگاه امنی را به وجود می‌آورد که می‌تواند در آن پنهان شود و به آرامش برسد. به همین دلیل فرد به کناره‌گیری و تغییر رفتار روی می آورد، مانند بروز افسردگی در فردی که عزیزی را از دست داده یا مادری که فرزندانش تنهایش می‌گذارند.
    تداوم افسردگی به دلیل واکنش‌های دیگران
اما در ادامه، فرد افسرده با نشان دادن رفتارهای خود، معمولا عکس‌العمل‌های مثبتی از دیگران دریافت می‌کند مانند مادر افسرده‌ای که فرزندانش بیشتر به او سر می‌زنند یا جوانی که با بهانه افسردگی به عمد یا ناخواسته از بسیاری از وظایف روزمره خود کناره می‌گیرد و خود را با این دلیل که من افسرده‌ام و نمی‌توانم، توجیه می‌کند. سپس دیگران هم چنین توجیهی را می‌پذیرند و برایش دل می‌سوزانند که به این مسئله می‌گویند «مزایای پنهان بیماری» که باعث می شود فرد به طور غیرعمد و ناخواسته و حتی در ناخودآگاه ذهنی‌اش این وضعیت را دوست داشته باشد و دوست نداشته باشد که خوب شود و با واقعیت زندگی و مشکلات زندگی‌اش روبه‌رو شود، اما چقدر خواست و تمایل بیمار در تداوم افسردگی تاثیر دارد و به عنوان نزدیکان بیمار چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
    چرا صحبت‌های این بلاگر اشتباه بود؟
اگر خود فرد یا اطرافیانش حالت‌های جدید شخص افسرده، چه‌ به‌طورخود  خواسته یا در ناخودآگاه ذهنی‌اش را پذیرا باشند یافرد  از آن لذت ببرد، هرقدر هم که تلاش کنید، او به سمت درمان پیش نخواهد رفت. البته این احساس خوشایندی و لذت در ناخودآگاه فرد اتفاق می‌افتد  و او در ظاهر و در رفتار از افسردگی خود رنج می‌برد. بنابراین اولین قدم برای درمان افسردگی، مواجهه فرد با واقعیت‌های زندگی و تلاش برای پذیرش آن‌هاست اما باید دقت کنید که با گفتن جملاتی مانند «تو از قصد و به خاطر جلب توجه این کارها را می‌کنی» نه تنها حال فرد افسرده را بهتر نمی‌کنید بلکه باعث عذاب دادن او می‌شوید و احساس گناه و آزار روحی و گاهی اضطراب را هم به افسردگی او اضافه می‌کنید. همچنین دلایل افسردگی در افراد مختلف متفاوت است و نمی‌توان این انگ را به همه افراد افسرده زد که به خواست خودشان در برابر این بیماری رایج روانی، تسلیم شده‌اند.
    لذت‌بردن از زندگی به‌جای رفتن به پناهگاه‌ امن
در قدم بعدی باید به فرد افسرده کمک کرد تا به جای لذت‌بردن از کناره‌گیری و نکات مثبتی که افسردگی برای او ایجاد کرده، با لذت‌های زندگی در واقعیت و پذیرش مسائل و مشکلات زندگی در کنار سختی‌های آن، پیش برود تا آرام‌آرام از پناهگاه امن خود خارج شود و به زندگی عادی برگردد. در نهایت بد نیست بدانیم زمینه های افسردگی در همه یکسان نیست و همه افسردگی را به عنوان یک پناهگاه انتخاب نکرده اند که بعدا بخواهند از آن لذت ببرند؛ اساسا خیلی ها انتخابی نداشته اند.

نویسنده : سیده‌زهرا جلیلی‌هاشمی| ‌ روان‌شناس