روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

«محسن امین‌زاده»، معاون پیشین وزارت امور خارجه در سخنانی در همایش سراسری اعضای مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران و اعضای هیات‌رئیسه جبهه‌ اصلاحات استان‌ها، تصویری امیدوارکننده از آینده مذاکرات ایران و آمریکا ارائه داد و از تحولات مثبت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی سخن گفت. او ضمن اشاره به تجربیات تلخ و دشواری‌های گذشته بر لزوم بازسازی منطقی مناسبات بین‌المللی و فاصله گرفتن از سیاست‌های نظامی‌گرایانه تاکید کرد. امین‌زاده با اعلام خوش‌بینی نسبت به نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا، گفت: «حتی در شرایط بسیار سخت گذشته نیز اندکی خوش‌بینی داشتم؛ امروز نیز احتمال می‌دهم مسیر مذاکرات به سمت مطلوبی حرکت کند و روزنه‌ای در مناسبات جهانی ایران باز شود». او یکی از دلایل این چشم‌انداز مثبت را تحولی در ساختار مناسبات بین‌المللی ایران عنوان کرد؛ تحولی که به گفته امین‌زاده حاصل بازگشت تدریجی دیپلماسی به جایگاه اصلی خود در سیاست خارجی کشور است.

به‌ اعتقاد این دیپلمات باسابقه، قدرت نظامی اگرچه عنصری مهم در قدرت ملی است اما هیچ نسبتی با دیپلماسی ندارد. در بخش دیگری از سخنان خود، امین‌زاده با مقایسه شرایط کنونی ایران با تجربه چین در دهه ۱۹۷۰ گفت: «جمهوری خلق چین در دهه ۷۰ میلادی به این نتیجه رسید که مسیر پیشین‌اش اشتباه بوده است؛ بنابراین تصمیم گرفت با تغییر راهبرد از انزوا خارج شود. این تصمیم تاریخی، مقدمه‌ای برای تبدیل شدن به یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان شد؛ تجربه‌ای که باید از آن درس بگیریم». او با انتقاد از مسیر سال‌های اخیر، ادامه داد: «قرار بود اقتصاد ایران، بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه باشد اما امروز کشورهای منطقه با سرعت از ما فاصله می‌گیرند و کشور ما در معرض ناترازی و فقر بیشتر قرار گرفته است». او تاکید کرد که «شرایط کنونی، امکان بازسازی روابط منطقه‌ای و بین‌المللی را بیش از گذشته فراهم کرده است». امین‌زاده همچنین وضعیت پیچیده سوریه و لبنان را عاملی دانست که با وجود تمام دشواری‌ها، موجب بازتعریف تعاملات ایران با کشورهای منطقه شده است: «این تحولات به ما کمک کرده که آسان‌تر از گذشته مناسبات بین‌المللی خود را بازسازی کنیم». یکی از نکات مهم در سخنان امین‌زاده، اشاره به بازگشت دیپلماسی به جایگاه رسمی خود بود. او اضافه کرد که بخش قابل‌توجهی از دیپلماسی که پیش‌تر از وزارت امور خارجه خارج شده بود، اکنون به این نهاد بازگشته و این تغییر، تاثیر مثبتی بر بهبود وضعیت سیاست خارجی داشته است. او با انتقاد از روابط ناکارآمد و وعده‌های بی‌نتیجه برخی از قراردادهای بلندمدت، گفت: «قراردادهای ۲۰ ساله و ۲۵‌ ساله تنها روی کاغذ باقی مانده‌اند و در عمل، دوستی یا همکاری توسعه‌محور قابل‌توجهی برای کشور حاصل نشده است».

در پایان، امین‌زاده با تاکید بر نقش حیاتی دیپلماسی در حل مسائل پیچیده‌ای مانند پرونده هسته‌ای گفت: «پایان غنی‌سازی در ایران ممکن نیست و این موضوع می‌تواند روند مذاکرات را با چالش روبه‌رو کند. با این حال، وظیفه دیپلماسی آن است که راه‌های ممکن برای توافق را پیدا کند. اگر توافقی با آمریکا حاصل نشود، روابط ایران با کل جهان دشوارتر خواهد شد».

سخنان محسن امین‌زاده، بیان‌گر امید به تغییر مسیر و اصلاح در سیاست خارجی ایران است؛ مسیری که با فاصله گرفتن از نظامی‌گری و بازگشت به عقلانیت دیپلماتیک می‌تواند جایگاه ایران در منطقه و جهان را ترمیم کند.