فارس/ در حالی‌که بسیاری از مستأجران در تأمین هزینه‌های اجاره درمانده‌اند، وزارت راه و شهرسازی با ارسال پیامکی از آن‌ها خواسته طی دو هفته، ۱۲۰ میلیون تومان برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن واریز کنند.

در روزهای اخیر، صدها متقاضی طرح نهضت ملی مسکن در استان‌های مختلف کشور، پیامکی از سوی اداره کل راه و شهرسازی و شرکت‌های عمران شهرهای جدید دریافت کرده‌اند که از آن‌ها خواسته شده ظرف دو هفته، مبلغی تا سقف ۱۲۰ میلیون تومان را واریز کنند. این پیامک‌ها در حالی ارسال شده که بسیاری از این متقاضیان از دهک‌های پایین درآمدی و مستاجران شهری هستند و اساساً قرار بوده این طرح به‌عنوان ابزاری برای خانه‌دار شدن اقشار ضعیف جامعه باشد، نه عامل اضطراب مالی بیشتر.

محتوای پیامک؛ تهدید یا اطلاع‌رسانی؟
نمونه‌ای از این پیامک‌ها چنین است:«متقاضی محترم طرح نهضت ملی مسکن، با توجه به شروع عملیات اجرایی پروژه‌های نهضت ملی مسکن و تأخیر در روند اجرای فیزیکی پروژه، مقتضی است نسبت به تکمیل آورده تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان تا تاریخ ۱۴۰۴/۳/۲۰ اقدام نمایید (مبلغ این قسط ۱۲۰ میلیون تومان).
عدم واریز وجه در موعد مقرر موجب توقف پروژه، افزایش قیمت تمام‌شده و متضرر شدن متقاضیان خواهد شد...»فارغ از لحنی که به‌جای حمایت از اقشار ضعیف، بیشتر شبیه به هشدارهای مالی است، نکته نگران‌کننده‌تر آن است که متقاضیان، بدون شفاف‌سازی درباره شرایط پروژه و زمان تحویل، ملزم به واریز چنین مبالغی می‌شوند.

ابهام، اجبار، بی‌اطلاعیدر متن پیامک، به دلایل «فنی» برای تأخیر در روند اجرای پروژه اشاره شده، اما هیچ مصداقی برای این دلایل ذکر نشده است.همچنین مبلغ درخواستی جدید، افزایشی قابل‌توجه در آورده‌های قبلی را نشان می‌دهد. برای نمونه، شرکت عمران شهر جدید پرند نیز چندی پیش، با ارسال پیامکی به متقاضیان اعلام کرده بود که تا تاریخ ۲۴ دی‌ماه باید با پرداخت ۱۶۰ میلیون تومان، آورده خود را به مرز ۴۰۰ میلیون تومان برسانند.
این در حالی است که در ابتدای اجرای نهضت ملی مسکن، مبلغ کل آورده برای دهک‌های پایین، بسیار پایین‌تر و پرداخت آن به صورت اقساط بلندمدت در نظر گرفته شده بود. پرداخت مشروط، بدون ضمانت و بدون تعهد مشخصدر برخی استان‌ها، متقاضیان با شرایطی مبهم مواجه‌اند. از آن‌ها خواسته شده برای انتقال به پروژه‌هایی با پیشرفت بالاتر، مبالغی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان پرداخت کنند؛ اما هیچ اطلاعاتی درباره مکان، مزایا، یا زمان تحویل پروژه جایگزین ارائه نشده است.
همچنین ذکر شده این جابه‌جایی تنها «در صورت امکان» انجام می‌شود. این نوع اطلاع‌رسانی غیرشفاف نه‌تنها موجب سلب اعتماد مردم شده، بلکه شرایطی شبهه‌برانگیز را در فرایند تأمین مسکن شکل داده است.زمان اندک برای تصمیمی سنگینبر اساس اعلام رسمی برخی شرکت‌های عمران، متقاضیان تنها ۴۸ ساعت زمان دارند تا نسبت به پرداخت مبالغ سنگین اقدام کنند.
این ضرب‌الاجل کوتاه‌مدت برای تصمیم‌گیری درباره پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان – یا حتی مبالغ بیشتر فشار روانی مضاعفی را بر خانواده‌هایی وارد می‌کند که اکثراً فاقد منابع مالی آزاد و فوری هستند.اگر مستاجری توان پرداخت چنین رقمی را در عرض دو هفته داشت، اساساً مستأجر نبود و در دهک‌های یک تا سه قرار نمی‌گرفت!
فراموشی دهک‌های پایین؛ وعده‌ای که متوقف نشدیکی از اهداف اصلی طرح نهضت ملی مسکن، تأمین مسکن برای دهک‌های اول تا سوم بود؛ همان گروه‌هایی که نه امکان اخذ وام‌های سنگین دارند، نه توان پرداخت آورده نقدی در این ابعاد.

طبق وعده‌های دولت و مصوبات مجلس، مقرر شده بود که این اقشار از طریق وام‌های یارانه‌ای، تسهیلات بلاعوض یا حتی واگذاری زمین، تحت حمایت قرار گیرند.اما با روی کار آمدن دولت چهاردهم، اکنون روند اجرایی پروژه‌ها، از مسیر سیاست‌های حمایتی منحرف شده و بیش از پیش به سمت خودمالکی، پیش‌خرید و تأمین منابع توسط متقاضیان متمایل شده است.چه کسانی متضرر می‌شوند؟در شرایطی که آورده اولیه بسیاری از متقاضیان در محدوده ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان بوده، افزایش ناگهانی پرداخت‌ها تا ۵۰۰ میلیون تومان (بدون اعطای تسهیلات جدید یا حمایت ویژه)، بسیاری از افراد را از ادامه مسیر منصرف خواهد کرد.نتیجه آن، حذف تدریجی دهک‌های پایین از طرحی است که قرار بود مسکن را برای آنان به ارمغان بیاورد.