روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

“سرلشگر محمد باقری”، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: جامعه بسیار پیچیده و در حال تحول ما، نیاز به کار علمی دارد. اگر فرماندهی انتظامی بخواهد با رویکرد سخت و باتوم و دشنه برخورد کند، راه به جایی نمی‌برد. ما نیاز به تدبیر داریم

 «با باتوم و دشنه نمی‌توان جامعه امروز را اداره کرد، ما نیاز به تدبیر داریم»؛ این جمله محوری سخنان سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بود که در مراسم چهل‌وسومین سال‌روز تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان شد؛ جایی که او با تاکید بر پیچیدگی‌های جامعه و ضرورت رویکرد علمی، خواستار بازنگری در شیوه‌های انتظامی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علوم انسانی برای مدیریت هوشمند تحولات اجتماعی شد. در این سخنرانی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، در سخنانی تحلیلی و آینده‌نگر، بر ضرورت عبور از نگاه سنتی و توجه جدی به ابعاد علمی و اجتماعی در مواجهه با تحولات پیچیده جامعه تاکید کرد. او با زبانی صریح و بر پایه درک عمیق از تحولات اجتماعی، خواستار تجدیدنظر در شیوه‌های برخورد با مسائل جامعه شد و گفت: «جامعه بسیار پیچیده و در حال تحول ما، نیاز به کار علمی دارد؛ اگر فرماندهی انتظامی بخواهد با رویکرد سخت و باتوم و دشنه برخورد کند، راه به جایی نمی‌برد. ما نیاز به تدبیر داریم».

این اظهارات، نشانه‌ای روشن از تحولی مفهومی در نگاه اجتماعی و سیاسی ایران است؛ تحولی که نهادهای انتظامی را از ابزارهای صرف قدرت سخت به مسیر عقلانیت، مردم‌شناسی و کار علمی سوق می‌دهد. سرلشکر باقری در ادامه سخنان خود، با اشاره به جایگاه مهم دانشگاه، نهاد علمی کشور را یکی از ظرفیت‌های بی‌بدیل برای پاسخ‌گویی به این نیاز تاریخی دانست و تاکید کرد: «افسر پلیس ما باید نسل جدید را به‌خوبی بشناسد و رگ خواب او را بداند»؛ این جمله، به‌روشنی بیانگر لزوم تغییر در شیوه‌های آموزشی و تربیتی نهادهای انتظامی است؛ به‌ویژه در مواجهه با نسل جوانی که با ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و فکری متفاوتی رشد کرده‌اند.
او تاکید کرد که نهادهای انقلابی به‌ویژه بسیج، باید به جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و ده‌ها شاخه علوم انسانی مسلط باشند. این سخنان نیز اهمیت بنیادین علم در حکم‌رانی و امنیت را یادآوری می‌کنند؛ امری که در دهه‌های اخیر در بسیاری از کشورهای پیشرفته به‌عنوان یک اصل مهم پذیرفته شده است.

همچنین باقری با نگاهی فراتر از مرزهای ملی، تهدیدهای جمهوری اسلامی را نیز تحلیل کرد و گفت: «دشمن اصلی جمهوری اسلامی، کشورهایی هستند که چند صد سال است کار منسجم علمی انجام داده‌اند». او رژیم صهیونیستی را نمونه‌ای از این دشمنان دانست که با تکیه بر شبکه‌ای گسترده از کشورهای پیشرفته و بهره‌مندی از علوم نوین به تجهیز خود پرداخته است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در بخش مهمی از سخنان خود بر لزوم همکاری، تقسیم‌ کار و هم‌افزایی ملی در جبهه حق تاکید کرد و افزود: «ما در جبهه حق به همکاری، تقسیم‌ کار مناسب و کار مشترک معنادار نیاز داریم؛ من یقین دارم دانشگاه آزاد می‌تواند در این زمینه نقش موثری ایفا کند». این گفته‌ها، همراه تشریح تهدیدهای بیرونی، نقش دانشگاه‌ها و نهادهای علمی کشور را در امنیت ملی برجسته می‌کند. سرلشکر باقری با اشاره به توان علمی بالقوه درون کشور، خواستار تبدیل آن به نیروی بالفعل در خدمت مردم و امنیت ملی شد.

تحلیل این سخنان نشان می‌دهد که درک عمیق از شرایط جدید اجتماعی، توجه به علم به‌مثابه ابزار اقتدار و عبور از نگاه فقط قهری در حال بدل شدن به گفتمان غالب در ساختار کشور است. این تحول، نه‌تنها به ارتقای عملکرد نهادهای انتظامی کمک می‌کند بلکه سرمایه اجتماعی را نیز در مسیر اعتمادسازی و هم‌بستگی ملی تقویت خواهد کرد. در پایان، می‌توان گفت که سرلشکر باقری با بیانی تحلیلی، نگاهی نو به مقوله امنیت و برخورد با جامعه ارائه داد؛ نگاهی که دانشگاه آزاد و دیگر مراکز علمی را به‌عنوان شرکای اصلی در ساختن آینده‌ای امن، آگاه و متعادل معرفی می‌کند.