اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 هر رئیس‌جمهوری در آمریکا فکر می‌کند می‌تواند جهان را تغییر دهد و دونالد ترامپ حتی بیش از بسیاری از پیشینیان خود حس قادر مطلق بودن دارد.

اما اوضاع برای چهل و هفتمین رئیس‌جمهور آمریکا چندان خوب پیش نمی‌رود. ترامپ ممکن است غول‌های تکنولوژی را تهدید کند تا از خط او پیروی کنند و از قدرت دولت برای تحت فشار گذاشتن نهادهایی مثل دانشگاه هاروارد و قضات استفاده کند، اما قلدری کردن برای برخی رهبران جهان سخت‌تر است.

به نوشته ، او مرتباً توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نادیده گرفته و تحقیر می‌شود، کسی که در مقابل تلاش‌های آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین مقاومت می‌کند. رسانه‌های روسی اکنون ترامپ را به عنوان فردی که حرف‌های بزرگ می‌زند ولی همیشه عقب‌نشینی می‌کند و هیچ‌گاه عواقبی اعمال نمی‌کند، تصویر می‌کنند.

رئیس‌جمهور ایالات متحده همچنین فکر می‌کرد می‌تواند سیاست چین را به خواست خود تغییر دهد و با رویارویی با شی جین‌پینگ در جنگ تجاری، به هدفش برسد. اما او فضای سیاست چین را اشتباه فهمید. یک چیز که هیچ رهبری در پکن هرگز نمی‌تواند انجام دهد، سر خم کردن در برابر رئیس‌جمهور آمریکا است. اکنون مقامات آمریکایی می‌گویند از اینکه چین به تعهدات خود برای کاهش تنش‌های تجاری عمل نکرده، ناامید هستند. همچون چین، ترامپ در جنگ تعرفه‌ای‌اش با اتحادیه اروپا نیز عقب‌نشینی کرد.

همه فکر می‌کردند ترامپ با بنیامین نتانیاهو هماهنگ خواهد بود. به هر حال، در دوره اولش تقریباً همه چیزهایی که نخست‌وزیر اسرائیل می‌خواست را به او داد. اما حالا که ترامپ تلاش می‌کند در خاورمیانه صلح برقرار کند، می‌بیند که طولانی شدن درگیری غزه برای ادامه حیات سیاسی نتانیاهو حیاتی است، درست مانند اوکراین برای پوتین. و جاه‌طلبی ترامپ برای توافق هسته‌ای با ایران، جلوی برنامه‌های اسرائیل برای استفاده از یک فرصت استراتژیک فرضی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را گرفته است.

منافع متفاوت در دنیاهای متفاوت
رهبران جهان هرکدام نسخه‌های خاص خودشان از منافع ملی را دنبال می‌کنند که در جهان‌های موازی و بر محورهای زمانی متفاوتی نسبت به اهداف کوتاه‌مدت و معامله‌محور رؤسای جمهور آمریکا وجود دارند. بیشتر آن‌ها در برابر درخواست‌های شخصی‌ِ بدون بازپرداخت، آسیب‌پذیر نیستند. و پس از تلاش‌های ترامپ برای تحقیر رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، و رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، سیریل رامافوسا، در اتاق بیضی، جذابیت کاخ سفید رو به کاهش است.

ترامپ در کمپین انتخاباتی سال گذشته، برای ماه‌ها با افتخار اعلام می‌کرد که «رابطه بسیار خوبی» با پوتین و شی دارد، که به‌طور جادویی می‌تواند مشکلات عمیق ژئوپولیتیکی و اقتصادی میان قدرت‌های جهانی را که شاید غیرقابل حل باشند، رفع کند.

او نخستین رهبر آمریکایی نیست که دچار چنین توهماتی شده است. جورج دبلیو بوش می‌گفت که به چشمان دیکتاتور کرملین نگاه کرده و «حسی از روح او» گرفته است. باراک اوباما روسیه را به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای در حال زوال تحقیر کرد و یک بار پوتین را «بچه تنبل در انتهای کلاس» خواند. اما این برخورد نتیجه خوبی نداشت و همان بچه تنبل کریمه را الحاق کرد.

«مردان سرنوشت»
به طور کلی، رؤسای جمهور قرن بیست‌ویکم آمریکا همه به گونه‌ای رفتار کرده‌اند که انگار مردان سرنوشت‌اند. بوش با تصمیم به اینکه نقش پلیس جهانی را بازی نکند وارد کاخ سفید شد. اما حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ او را دقیقاً به ایفای همان نقش واداشت. او جنگ‌هایی را در افغانستان و عراق آغاز کرد که آمریکا در آن‌ها پیروز شد، اما در صلح شکست خورد. و هدف ناموفق دوره دومش برای دمکراتیزه کردن جهان عرب هرگز به جایی نرسید.

اوباما تلاش کرد تا پس از جنگ جهانی علیه تروریسم، آشتی ایجاد کند و به مصر سفر کرد تا به مسلمانان بگوید زمان «آغازی نو» فرا رسیده است. دوره ابتدایی ریاست‌جمهوری‌اش سرشار از این حس بود که کاریزما و پیشینه منحصربه‌فردش خود به تنهایی می‌تواند نسخه‌ای شفابخش برای جهان باشد.

جو بایدن پس از اینکه ترامپ را از کاخ سفید بیرون کرد، به سراسر جهان سفر کرد و به همه اعلام کرد که «آمریکا بازگشته» است،. اما چهار سال بعد، تا حدی به دلیل تصمیم فاجعه‌بار خودش برای نامزد شدن در دوره دوم، آمریکا - یا حداقل نسخه جهان‌گرای پس از جنگ جهانی دوم آن - دوباره ناپدید شد. و ترامپ بازگشت.

پوپولیسم «آمریکا اول» ترامپ بر این فرض استوار است که آمریکا دهه‌هاست که مورد سواستفاده قرار گرفته، هرچند که ائتلاف‌ها و شکل‌دهی به سرمایه‌داری جهانی، آن را قدرتمندترین کشور در تاریخ زمین ساخته است. حالا او که نقش مرد قدرتمندی را بازی می‌کند که همه باید از او اطاعت کنند، به سرعت این میراث را هدر می‌دهد و قدرت نرم – بخوانید قدرت متقاعدسازی - آمریکا را با رفتار تهاجمی‌اش نابود می‌کند.

چهار ماه اول ریاست‌جمهوری ترامپ، با تهدیدهای تعرفه‌ای، هشدار درباره گسترش ارضی آمریکا در کانادا و گرینلند و تضعیف برنامه‌های کمک‌های بشردوستانه جهانی، نشان داد که بقیه جهان هم در اتفاقات جهانی حرفی برای گفتن دارند. تاکنون، به نظر می‌رسد که محاسبه رهبران چین، روسیه، اسرائیل، اروپا و کانادا این بوده است که ترامپ آن‌قدر که خودش فکر می‌کند قدرتمند نیست، نافرمانی از او هیچ هزینه‌ای ندارد یا سیاست‌های داخلی‌شان مقاومت را اجتناب‌ناپذیر کرده است.