اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

ساسان کریمی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره برخی اظهارنظرها پیرامون پیشنهادهای تازه کنشگران منطقه‌ای برای دستیابی سریع‌تر ایران و امریکا به توافق می‌گوید: «ترامپ بیش از آنچه باید و شاید در حال تعجیل در دستیابی به تفاهم است تا مذاکرات ایران و امریکا به نتیجه رسیده و توافق منعقد شود. او سعی می‌کند فضا را مثبت جلوه بدهد تا در صورت به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها خودش را در شمایل یک قهرمان در عرصه دیپلماسی و روابط بین‌الملل معرفی کند و یک دستاورد قابل توجه دیپلماتیک برای خود کنار بگذارد. در صورتی هم که مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران را به عنوان مقصر این فقدان نشان بدهد و سنگینی بار عدم توافق را به دوش ایران بیندازد. بنابراین ترامپ آگاهانه بر طبل توافق سریع و فوری می‌کوبد .»

کریمی ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر جنگ‌افروزان و طیف‌های تخریبگر مذاکرات هم هر اندازه مذاکرات به تاخیر می‌افتد بر حجم فعالیت‌های تخریبی خود افزوده و مذاکرات را منحرف می‌کنند. این طیف‌های تخریبگر شامل اسراییل، اروپایی‌ها و حتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هر کدام مطالبات متفاوتی دارند و تلاش می‌کنند مطالبات خود را از طریق کنشگری و بازی روی شکاف‌ها محقق کنند. مثلا اروپا خواستار شراکت در مذاکرات و کسب سهم است. آژانس نظارت‌های بیشتر را طلب می‌کند، اما اسراییل بن‌بست مذاکرات را خواستار است.»

این تحلیلگر در پاسخ به پرسش «اعتماد» که مبتنی بر داده‌های فعلی تا چه اندازه مذاکرات را نزدیک می‌دانید، می‌گوید: «مذاکرات فعلا به هیچ نتیجه‌ای نزدیک نیست. البته دو طرف اراده جدی برای توافق پس از تداوم گفت‌وگوها را دارند اما از نظر محتوایی پیشرفت کاملی رخ نداده است. البته راه‌حل‌هایی مطرح شده اما دستیابی به یک نقطه مشترک و راه‌حل میانه را فعلا نمی‌توان متصور شد. مهم‌ترین معادله در شرایط فعلی بحث غنی‌سازی است. ایران غنی‌سازی در خاکش را مطابق NPT حق خود می‌داند اما امریکا اعلام کرده غنی‌سازی انحصاری ایران را نمی‌پذیرد و باید راه‌حل‌های دیگری را اجرایی کرد.»

او با اشاره به اینکه این تناقضات روند مذاکرات را پیچیده کرده، یادآور می‌شود:« آنچه می‌دانیم این است که مذاکرات هنوز برای رسیدن به نقطه نهایی یعنی توافق کار زیادی دارد. اینکه اعلام شده کنسرسیومی منطقه‌ای غنی‌سازی را پیگیری کند یک مساله کلی است و تا رسیدن به نقطه نهایی کار دارد. ترامپ اما بازی شماتت را راه انداخته تا در صورت به بن‌بست رسیدن مذاکرات اعلام کند که مقصر این بن‌بست ایران است نه امریکا.»

کریمی در پاسخ به این پرسش «اعتماد» که آیا امکان دارد تا دو طرف به یک توافق مقدماتی و کلی رضایت بدهند تا پس از اعلام این توافق کلی جزییات توافق توسط گروه‌های فنی و تخصصی بررسی شود، می‌گوید: «توافق کلی به هیچ‌وجه به نفع ایران نیست و فایده‌ای برای ایران ندارد. تنها فایده این نوع توافق این است که ترامپ را به خواسته‌اش برای کسب دستاورد در حوزه دیپلماسی می‌رساند.»

ترامپ پس از توافق موقت در دیپلماسی اکت و نمایش قدرت، پیروزمندانه به آینده می‌نگرد. بعید هم‌ می‌دانم ایران چنین توافقی را بپذیرد، چراکه عملا فایده‌ای برای ایران ندارد. فرقی ندارد چه توافق موقت باشد و چه اعلام چارچوب‌های کلی. این دو گزاره به نفع ایران نیست. آنچه ایران درخصوص آن ابتکار عمل نسبی را دراختیار دارد، توافق بر سر جزییات است. هرگونه رها کردن جزییات و توافق بر سر مسائل جزیی به نفع امریکا خواهد بود.»