کیهان/متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

غنی‌سازی خط قرمز است و ایران حتماً از آن کوتاه نخواهد آمد. در عین حال، انگیزه ایران برای مذاکرات، محدود شدن برنامه غنی‌سازی و چند و چون آن نیست بلکه هدف، لغو مؤثر و پایدار تحریم‌هاست که بعد از پنج دور مذاکره، هنوز در دستور کار جدی قرار نگرفته است.
در این زمینه، روزنامه عصر ایرانیان به قلم مسعود براتی کارشناس تحریم‌ها نوشت: موضوع رفع تحریم‌ها‌ پیچیدگی زیادی دارد. در این روزها اخبار مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا زیاد شنیده می‌شود. برخی رسانه‌های غربی خبر داده‌اند که توافق به زودی اعلام خواهد شد. البته آقای عراقچی اعلام کرده‌اند که «مطمئن نیستم در نقطه توافق قریب‌الوقوع قرار داشته باشیم» و همچنین تأکید کرده است که: «مسیر توافق از میز مذاکره می‌گذرد، نه از طریق رسانه‌ها». 
نکته‌ای که قابل توجه است این است که هیچ صحبتی از موضوع مهم «رفع تحریم‌ها» نیست. نه طرف ایرانی و نه طرف آمریکایی صحبتی از اینکه چگونه قرار است رفع تحریم‌ها رخ دهد نمی‌کنند. در حالی‌که در طول ۱۲ سال گذشته مذاکرات هسته‌ای با هدف رفع تحریم‌ها از سوی ایران دنبال شده است. رهبر انقلاب در نامه پذیرش برجام در سال ۹۴ تأکید می‌کنند که «پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه‌ اقتصادی و مالی صورت گرفته است». پس آنچه که برای طرف ایرانی بخش اصلی و مهم هرگونه توافق است، رفع تحریم‌ها است. 
تجربه برجام و احیای برجام نیز پیش چشم ماست. در برجام آنچه که به عنوان رفع تحریم حاصل از توافق از سوی دولتمردان بیان شد با آنچه که در متن توافق بود خیلی فاصله داشت. فاصله با آنچه که در عمل اتفاق افتاد که بسیار بیشتر بود. مثلا آقای روحانی گفت: «تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل‌ونقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها بالمره (یکباره)، «لغو» خواهد شد و نه «تعلیق»». بعد دیدیم که در عمل آنچه که رخ داد آن چیزی بود که آقای سیف رئیس وقت بانک مرکزی چند ماه بعد در آمریکا این‌گونه توصیف کرد: «تقریباً هیچ!». 
نتیجه این تقریباً هیچ افزایش قیمت دلار از سه هزار تومان به سی‌ هزار تومان بود. تجربه برجام علی‌رغم وقت زیادی که برای بحث درباره رفع تحریم‌ها گذاشته شد، تلخ و ناموفق بود. برای همین در زمان احیای برجام با تکیه بر تجربه برجام روی مسائلی مانند ضمانت اجرای مؤثر تعهدات ایستادگی شد و البته طرف آمریکایی زیر بار نرفت و توافقی با بایدن رخ نداد. در مذاکرات غیرمستقیم فعلی اما نگران‌کننده این است که اساساً صحبتی درباره تحریم شنیده نمی‌شود. آن چیزی که شنیده می‌شود صرفاً زیاده‌خواهی و یاوه‌گویی آمریکا درباره اصل غنی‌سازی در ایران است. 
غنی‌سازی حقی است که حتماً ایران از آن کوتاه نخواهد آمد. اما برای ایران مهم است که نتیجه توافق رفع مؤثر تحریم باشد. این الزامی است که قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم مشخص کرده است و تجربه گذشته نیز آن را تأیید می‌کند. مردم توافقی را مطلوب می‌دانند که بتواند موانع تحریم را از اقتصاد کشور بردارد و اگر غیر از این باشد، بی‌فایده است. قرار نیست صرفاً توافقی شود که غنی‌سازی داشته باشیم اما رفع تحریم‌ها غیر موثر و الکی باشد. 
اما در اخبار مربوط به مذاکرات درباره این موضوع مهم چیزی شنیده نمی‌شود. این موضوع (رفع تحریم‌ها)‌ پیچیدگی زیادی هم دارد. از زمان خروج آمریکا از برجام تا الان، پیچیدگی تحریم‌ها بسیار بیشتر شده است و قوانین دیگری از سوی کنگره برای تحریم ایران تصویب شده است که شرایط بسیار سخت‌تر کرده است. لذا مذاکره برای رفع تحریم سخت و پیچیده‌ای خواهد بود که حتماً زمان زیادی هم نیاز دارد. پس آقایان رفع تحریم فراموش نشود!