دنیای اقتصاد/متن پیش رو در «دنیای اقتصاد» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست

 با وجود روابط مثبت سیاسی ایران و چین و انعقاد قرارداد همکاری ۲۵ساله، میزان مشارکت اقتصادی این دو کشور در سال‌های اخیر کاهش یافته است. درحالی‌که چین و عربستان، به تازگی در جریان یک کنفرانس تجاری، ۳۰قرارداد ۱۰میلیارد دلاری منعقد کردند، بررسی‌ها حاکی از آن است که به دلایل مختلف، سطح سرمایه‌گذاری چین در ایران تقلیل یافته و کشور روسیه مشارکت بیشتری با اقتصاد ایران داشته است. روز گذشته، احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی اقتصادی دولت در پاسخ به پرسش «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر افت سطح مشارکت اقتصادی ایران و چین توضیح داد: «به دلیل طی شدن پروسه بوروکراتیک در چین، پروژه‌های مشارکت با ایران طولانی شده است و در حال حاضر در بحث سرمایه‌گذاری محقق‌شده، روسیه وضعیت بهتری نسبت به چین در ایران دارد.» به نظر می‌رسد در کنار این موضوع، تحریم‌های اقتصادی و ریسک‌های معامله با ایران باعث شده است که فعالان اقتصادی در پکن، تمایل داشته باشند با وجود روابط مساعد سیاسی با ایران، مشارکت اقتصادی خود را با کشورهای همسایه افزایش دهند.
 
کنفرانس تجاری با هدف تقویت روابط بین چین و جهان عرب روز دوشنبه در عربستان سعودی به پایان رسید و منجر به چندین قرارداد بین نهادهای سعودی و چینی شد. این کنفرانس شتاب جدیدی به حضور چین در خاورمیانه می‌دهد. «آدام لوسنت» در گزارش ۱۲ژوئن در المانیتور نوشت، کنفرانس تجاری اعراب-چین در روزهای یکشنبه و دوشنبه (۲۱ و ۲۲خردادماه) در ریاض برگزار شد. در این کنفرانس پنل‌ها، کارگاه‌ها و جلسات شبکه‌ای در زمینه انرژی، مالی، معدن، داروسازی و غیره برگزار شد. در میان سخنرانان، نمایندگانی از نهادهای مختلف سعودی و چینی و همچنین دولت‌های بحرین و مصر حضور داشتند. این کنفرانس منجر به امضای بیش از ۳۰ قرارداد سرمایه‌گذاری به ارزش بیش از ۱۰میلیارد دلار شد. به گزارش خبرگزاری رسمی عربستان سعودی، فهرستی از برخی از این توافقات به شرح‌زیر است:

یکم) وزارت سرمایه‌گذاری عربستان سعودی و شرکت چینی خودروهای الکتریکی «هیومن هورایزنز» قراردادی به ارزش ۶/ ۵میلیارد دلار برای تشکیل یک سرمایه‌گذاری مشترک برای توسعه، تولید و فروش خودروها امضا کردند. این شرکت خودروهایی را در چین با نام «هی فی» تولید می‌کند.

دوم) شرکت سعودی AMR ALuwlaa قراردادی به ارزش ۵۳۳میلیون دلار با گروه بین‌المللی «ژونگوان» هنگ‌کنگ برای ساخت کارخانه آهن در این کشور امضا کرد.

سوم) گروه سعودی ASK و «شرکت ملی زمین‌شناسی و معدن چین» قرارداد همکاری ۵۰۰میلیون دلاری در زمینه استخراج مس در عربستان سعودی امضا کردند.

چهارم) وزارت سرمایه‌گذاری عربستان سعودی و «هیبوبی»، توسعه‌دهنده اندروید هنگ‌کنگ، قراردادی ۲۶۶ میلیون دلاری برای توسعه برنامه‌های کاربردی تلفن همراه مرتبط با گردشگری و سایر بخش‌های نامشخص امضا کردند.

پنجم) شرکت ساختمانی سعودی «الصفوه» قراردادی ۲۶۶میلیون دلاری با گروه شرکت‌های مهندسی بین‌المللی چینی « Gezhouba» برای ساخت‌وسازهای ساختمان در عربستان سعودی امضا کرد.

ششم) شرکت صنعت راه آهن عربستان سعودی SABATCO  قراردادی ۲۵۰میلیون دلاری با شرکت دولتی «شرکت ساخت راه‌آهن چین» برای ساخت واگن قطار در عربستان سعودی امضا کرد.

هفتم) وزارتخانه‌های سرمایه‌گذاری و صنعت عربستان قراردادی ۱۵۰میلیون دلاری با شرکت چینی ساندا برای تولید کلرید کلسیم، کلر و سایر مواد شیمیایی در این کشور امضا کردند.

چرا این کنفرانس اهمیت دارد؟
 این کنفرانس در دوران اوج روابط عربستان و چین برگزار شد. عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان نفت چین است و چین بزرگ‌ترین شریک تجاری این پادشاهی است. دو کشور همچنین در حال ساخت روابط سیاسی و اقتصادی خود هستند.

 در ماه مارس، چین میانجی‌گری توافق بین عربستان و ایران را بر عهده داشت که موجب شد روابط دیپلماتیک دو رقیب از سر گرفته شود. در همان ماه، عربستان سعودی شریک گفت‌وگوی سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین شد. غول نفتی دولتی عربستان (آرامکو) در ماه مه قراردادی را با شرکت «بائواستیل» چین برای ساخت یک کارخانه فولاد در این کشور امضا کرد. در همین راستا، «شو لجیانگ»، رئیس «بائواستیل» در کنفرانس روز دوشنبه سخنرانی کرد. عربستان سعودی همچنین علاقه‌مند به پیوستن به ائتلاف موسوم به «بریکس» شامل کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای‌جنوبی است.

عربستان سعودی و همچنین ایران و امارات نیز در اوایل ماه جاری در نشست بریکس در آفریقای جنوبی شرکت کردند. «دیلما روسف»، رئیس «بانک توسعه جدید» بریکس، سخنرانی اصلی کنفرانس را روز دوشنبه ایراد کرد. او گفت که «حکمرانی جهانی در حال فروپاشی»، ورشکستگی بانک‌ها، نرخ‌های بهره بالا و تورم و نیز نوسانات در بازارهای ارز و سرمایه، نیاز به «جهانی چندقطبی» را ضروری می‌سازد. روسف گفت: «ما باید به ساخت جهانی چندقطبی ادامه دهیم؛ جایی که در آن نیروهای جهانی در حال تعادل باشند.» رئیس‌جمهور سابق برزیل به‌طور خاص از روابط انرژی عربستان سعودی با چین، از جمله برنامه‌های عربستان برای قیمت‌گذاری فروش نفت به چین به یوآن (در برابر دلار آمریکا) تمجید کرد. روسف گفت که استفاده از ارزهای محلی «به یک چشم‌انداز مالی متعادل‌تر و چندقطبی‌تر کمک می‌کند، آسیب‌پذیری در برابر نوسانات را کاهش می‌دهد و دسترسی به ارزهای محلی را افزایش می‌دهد.»

وی افزود: «چین و عربستان سعودی این پتانسیل را دارند که قوانین بازار جهانی انرژی را بازنویسی کنند.» چین به دنبال استفاده از پول خود در معاملات انرژی منطقه است. در ماه مارس، امارات و چین قرارداد گاز طبیعی را به یوآن منعقد کردند. ایران نیز به دنبال استفاده از ارزهای غیر دلاری در تجارت است.