صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا  در گفت‌وگو با «صبح نو» اظهارکرد: «در حال حاضر، اوضاع همچنان در جریان است. آژانس گزارش‌هایی منتشر می‌کند، اما چون هنوز ابعاد موضوع مشخص نیست، نمی‌توان به‌طور قطعی اظهارنظر کرد. تجربه نشان داده زمانی که روابط ایران و آمریکا به سمت تنش می‌رود، لحن آژانس نیز نسبت به ایران تغییر کرده و تندتر می‌شود.»

تحریم جدید مهم نیست؛ مسأله، لغو تحریم‌های فعلی است
وی افزود: «در مورد تحریم‌ها، گفته شده که تحریم جدیدی اعمال شده است؛ البته اضافه شدن این تحریم، از لحاظ اثرگذاری چندان مهم نیست. نمی‌خواهم بگویم که بی‌تأثیر است، اما در شرایط کنونی، مسأله اصلی، برداشته شدن تحریم‌های موجود است، نه صرفا اضافه نشدن تحریم جدید.»
کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: «آمریکایی‌ها هم اعلام کرده‌اند که تحریم جدیدی اعمال نمی‌کنند، اما این به ‌تنهایی کافی نیست. هنوز واکنش رسمی از سوی ایران نسبت به این موضوع دیده نشده و این نکته از سوی مقامات ایرانی تأیید نشده است.»
ابوالفتح اظهارکرد: «اگر پیشنهادهایی که آمریکایی‌ها ارائه داده‌اند همچنان اجرایی نشود و ایران بر لزوم داشتن اقتصاد پایدار اصرار ورزد، رسیدن به توافق دشوار خواهد شد.»
وی اضافه کرد: «در روابط بین‌الملل، به‌ویژه بین ایران و آمریکا، امتیازاتی که آمریکا ارائه می‌کند، در مقایسه با اقدامات مخربی که انجام می‌دهد، آن‌قدر ناچیزند که معمولا در محاسبات ایران لحاظ نمی‌شوند.»
 
 امتیازات آمریکا بی‌اثر است، چون اقداماتش سنگین‌تر است
کارشناس مسائل آمریکا خاطرنشان کرد: «من نمی‌دانم که در آینده، آمریکایی‌ها خواهند توانست توازنی بین فشارها و نرمش‌های خود برقرار کنند یا نه. هرچند هرچه از میزان تحریک‌ها کاسته شود و نرمش‌ها افزایش یابد، باز هم باید توجه داشت که «چماق» آمریکا معمولا بزرگ‌تر از «هویج» آن است. به‌ قدری تحریم علیه ایران اعمال شده که دیگر اعمال نکردن یک تحریم جدید، تغییر خاصی ایجاد نمی‌کند. شاید بتوان آن را به‌عنوان یک رویکرد جدید تلقی کرد، اما به اندازه‌ای نیست که قابل‌توجه 
باشد.»

 مکانیزم ماشه فعال شود، ایران سناریوهای متقابل دارد
ابوالفتح یادآور شد: «خبرهایی وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها گفته‌اند سناریوهایی برای فعال‌سازی مکانیزم ماشه در نظر دارند. همچنین ایران نیز ممکن است در صورت نقض خطوط قرمز، به‌ویژه در زمینه‌ غنی‌سازی، سناریوهای مختلفی را در دستور کار داشته باشد.»
وی تصریح کرد: «مثلا زمانی که آقای روحانی رئیس‌جمهور بود، در نامه‌ای به کشورهای باقی‌مانده در برجام، اعلام کرده بود که اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران نیز ممکن است اقدامات متقابلی انجام دهد. یکی از تهدیدهای ایران در آن زمان، خروج از NPT بود؛ اقدامی که پیامدهای سیاسی و بین‌المللی خاص خود را دارد.»
کارشناس مسائل آمریکا گفت: «بنابراین، یکی از سناریوهای احتمالی ایران، خروج از NPT در واکنش به فعال شدن مکانیزم ماشه است. سناریوی دیگر، تقویت زیرساخت‌های اقتصادی برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌ها است؛ یعنی باید نهادهای اقتصادی، مالی و تجاری آمادگی مقابله با بازگشت تحریم‌ها را داشته باشند.»
 
شرایط بحرانی، گزینه‌های رادیکال را ممکن می‌کند
ابوالفتح با بیان اینکه  سناریوی سوم، رایزنی با کشورهایی مانند چین و روسیه است که از بازگشت تحریم‌ها ناراضی هستند و شاید حاضر باشند به ایران کمک کنند، اظهارکرد: «همچنین ممکن است ایران، برای جلوگیری از شوکه شدن افکار عمومی و نظام اقتصادی پس از بازگشت تحریم‌ها، از هم‌اکنون برخی ابعاد موضوع را روشن کند.»
وی ادامه داد: «اگر در مذاکرات غیرمستقیم، آمریکا بر توقف غنی‌سازی اصرار بورزد و ایران از آن عقب‌نشینی نکند، این به‌ تنهایی به معنای خروج از NPT نیست، اما اگر شرایط به ‌شدت بحرانی شود - مثلا در صورت حمله نظامی - ممکن است ایران دست به چنین اقداماتی بزند.»
کارشناس مسائل آمریکا خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، ایران غنی‌سازی را ادامه می‌دهد و این مسأله در دستور کار دادگاه‌های بین‌المللی و مباحث حقوقی نیز قرار گرفته و در حال بررسی است.»