فارس/ در حالی که هزاران قرارداد صلح‌نامه و قول‌نامه همچنان بازار را تهدید می‌کند، گیلان با ثبت هفت هزار و 248 قرارداد رسمی، ثابت کرد قانون‌مداری می‌تواند پایدار و فراگیر باشد.

تا همین چند وقت پیش، نوشتن قراردادهای دست‌نویس و صوری، نقل‌وانتقال قول‌نامه‌ای در برگه‌های معمولی و معامله‌های پرابهام که نه سند رسمی داشتند و نه امکان استناد قانونی بخشی از واقعیت بازار مسکن ایران بود؛ واقعیتی پرخطر که هم منافع مردم را تهدید می‌کرد و هم راه سوءاستفاده را باز می‌گذاشت.

اما حالا، اجرای قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» و راه‌اندازی سامانه «کاتب»، آرام‌آرام، این فضای پرابهام را به سمت شفافیت سوق می‌دهد و در این میان، استان گیلان گامی جدی و موفق در این مسیر برداشته است.

رشد بی‌سابقه ثبت قراردادهای رسمی
بر اساس داده‌های رسمی، تاکنون 2 هزار و 375 مشاور املاک در استان گیلان توانسته‌اند هفت هزار و 248 قرارداد یکسان در سامانه کاتب به ثبت برسانند؛ از این تعداد، سه هزار و 451 قرارداد فروش، سه هزار و 471 قرارداد اجاره و ۳۱۹ صلح‌نامه بوده‌اند.

این آمار، گیلان را بعد از تهران در رتبه دوم کشوری قرار داده و نشان می‌دهد که اگر زیرساخت فراهم شود و آموزش کافی داده شود، مشاورین املاک نیز آماده پیوستن به جریان قانون‌مداری هستند.
 
مشاورین املاک چه می‌گویند؟
«ما هیچ‌وقت دنبال دور زدن قانون نبودیم؛ قانون باید اجرایی، شفاف و قابل‌درک باشد»؛ این را مریم آقاجانی، یکی از مشاورین باسابقه بندرانزلی می‌گوید.

وی گفته است: «از وقتی قراردادهای یکسان آمده، خیال خودمان و مشتری‌ها راحت‌تر شده؛ کمتر دعوا داریم، کمتر شکایت، و بیشتر اعتماد.»اما همه‌چیز هم بی‌دردسر نبوده. برخی مشاورین از مشکلات سامانه و نبود آموزش کافی در روزهای اول گله‌مندند.

احمد شکری، یکی از اعضای اتحادیه مشاورین املاک شهرستان رشت می‌گوید: «وقتی سامانه راه افتاد، خیلی‌ها بلد نبودند چطور کار کنند. ما سعی کردیم جلسات آموزشی بگذاریم. بعضی شهرهای کوچک‌تر هنوز هم درگیرند. اما مسیر رو به جلو است.»
 
فقط عدد نیست؛ اعتمادسازی است
برای مردم، قرارداد رسمی یعنی سند قابل‌پیگیری؛ یعنی اگر مشکلی پیش آمد، یک نسخه قانونی در دست دارند که در دادگاه قابل استناد است.

یکی از خریداران یک واحد مسکونی در لاهیجان می‌گوید: «وقتی مشاور گفت قرارداد در سامانه ثبت می‌شود و همه چیز شفاف است، من با خیال راحت معامله کردم. قبلاً همیشه می‌ترسیدم قول‌نامه‌ای معامله کنم.»
 
۳۰ قرارداد به تأیید نهایی رسیدند
از میان قراردادهای ثبت‌شده، ۳۰ مورد تاکنون تأیید نهایی سامانه کاتب را دریافت کرده‌اند؛ رقمی که اگرچه نسبت به حجم ثبت‌شده پایین است، اما به گفته مسئولان ثبت، روندی رو به رشد دارد. قرار است با همکاری دفاتر اسناد رسمی، این مرحله تسهیل و تسریع شود.
در مسیر قانون‌مند شدن بازار مسکن، ثبت قراردادهای یکسان تنها آغاز راه است. هماهنگی میان مشاورین املاک، دفاتر اسناد رسمی، اداره ثبت و حتی مردم، لازمه ادامه این مسیر است.

سعید بدوی، سرپرست اداره‌کل ثبت اسناد گیلان، با بیان اینکه این موفقیت حاصل «اعتمادسازی، آموزش و پیگیری» بوده، تأکید می‌کند که گیلان می‌تواند به الگوی ملی تبدیل شود اگر حمایت‌ها ادامه یابد.

بازار مسکن سال‌هاست با چالش‌هایی چون معاملات غیررسمی، جعل، صلح‌نامه‌های بی‌پشتوانه و قول‌نامه‌های دست‌ساز دست‌وپنجه نرم می‌کند.

حالا گیلان، با ثبت هزاران قرارداد یکسان، نشان داده است که راهکار وجود دارد: آموزش، اراده و قانون‌مندی.