مهر/ شوک یکی از وضعیت‌های تهدیدکننده حیات محسوب می‌شود که در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی یا مرگ بیمار شود.
محمدجواد علیبخشی، فوق تخصص بیهوشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان اینکه شوک یکی از وضعیت‌های تهدیدکننده حیات محسوب می‌شود که در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی یا مرگ بیمار شود؛ گفت: این عارضه که به دلایل مختلفی مانند کاهش حجم خون، اختلالات قلبی، واکنش‌های حساسیتی یا انسداد عروق رخ می‌دهد، نیازمند شناخت صحیح علائم و اقدامات درمانی فوری است.

وی افزود: شوک یک وضعیت بحرانی است که در آن اکسیژن‌رسانی مناسب به سلول‌ها مختل شده و عملکرد ارگان‌های حیاتی بدن دچار مشکل می‌شود. این وضعیت می‌تواند در اثر خونریزی شدید، ضعف عملکرد قلب، گشاد شدن بیش از حد عروق یا انسداد مسیرهای خونی ایجاد شود.

این فوق تخصص بیهوشی با تاکید بر اینکه شناخت انواع شوک و اقدام سریع می‌تواند نقش مهمی در نجات بیماران داشته باشد، ادامه داد: انواع شوک شامل شوک هیپوولمیک، توزیعی، کاردیوژنیک و انسدادی هستند که هرکدام شرایط خاصی دارند و نیازمند روش‌های درمانی متفاوتی هستند.

علیبخشی توضیح داد: در شوک هیپوولمیک که ناشی از کاهش حجم خون است، استفاده از مایعات ایزوتونیک مانند نرمال سالین یا رینگر لاکتات توصیه می‌شود. اما در موارد شدید، باید از فرآورده‌های خونی استفاده شود تا بیمار دچار اختلالات انعقادی نشود.

وی با تاکید بر اینکه در شوک‌های قلبی، درمان اولیه شامل استفاده از داروهای تقویت‌کننده عملکرد قلب برای حفظ فشار خون است، گفت: همچنین در مواردی که بیمار دچار شوک آنافیلاکسی شده، تزریق اپی‌نفرین و مصرف آنتی‌هیستامین‌ها ضروری خواهد بود.

این فوق تخصص بیهوشی یکی دیگر از انواع شوک را شوک وازووگال دانست و افزود: این شوک در اثر تحریک عصب واگ رخ می‌دهد و معمولاً با افت فشار خون، کاهش ضربان قلب و کاهش خون‌رسانی به مغز همراه است. در چنین شرایطی، بیمار باید دراز کشیده و پاهای او به میزان ۲۰ تا ۳۰ درجه بالا آورده شود تا خون‌رسانی به مغز افزایش یابد.

وی با بیان اینکه در برخی موارد مانند تصادفات شدید یا خونریزی داخلی، بیمار ممکن است دچار شوک غیرقابل جبران شود، ادامه داد: در این وضعیت، اقدامات فوری از جمله تأمین حجم خون، استفاده از داروهای تقویت‌کننده قلب و تنظیم اکسیژن‌رسانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در رادیو سلامت اظهار کرد: آگاهی عمومی از شوک‌های پزشکی و نحوه برخورد با آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از این شرایط داشته باشد. تشخیص سریع، اقدام به‌موقع و انتخاب درمان مناسب از موارد کلیدی در مدیریت شوک محسوب می‌شود.