روزنامه سازندگی/ «بازنگری در قانون مهریه» عنوان یادداشت روز در روزنامه سازندگی به قلم پروانه مافی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

مساله مهریه در ازدواج‌های ایرانی، به‌طور تاریخی، جایگاه خاصی دارد. مهریه به‌عنوان یک توافق مالی بین زن و مرد در ابتدای زندگی مشترک، پشتوانه‌ای برای زن در نظر گرفته می‌شود تا دغدغه اقتصادی در آینده نداشته باشد و از نگرانی‌های مالی در امان بماند. با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، مساله مهریه به‌ویژه برای زنانی که عموما درآمد مستقلی ندارند، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است اما با گذشت زمان و تغییر شرایط اقتصادی، این مساله دچار تحولات گسترده‌ای شده و باید به آن توجه کرد. پیش از هر چیز باید گفت که مهریه در اصل به‌عنوان یک هدیه از سوی مرد به زن در ابتدای ازدواج در نظر گرفته می‌شود. این هدیه، افزون‌بر جنبه معنوی آن، نوعی اطمینان‌خاطر برای زنان ایجاد می‌کند به‌ویژه برای آن گروه از زنانی که در شغل‌های دولتی یا فعالیت‌های اقتصادی فعال نیستند. بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی زنان در ایران، نشان می‌دهد که بسیاری از زنان، به‌ویژه در شهرستان‌ها، درآمدی ثابت ندارند بنابراین مهریه به‌عنوان یک پشتوانه مالی برای آنها ضروری است. اما مساله‌ای که در سال‌های اخیر مطرح شده است، افزایش غیرطبیعی مبلغ مهریه‌ است. در گذشته، مبلغ مهریه بر اساس توان مالی طرفین تعیین می‌شد و معمولا از یک قاعده منطقی پیروی می‌کرد اما به‌تدریج به‌دلیل فشارهای اجتماعی، میزان مهریه‌ افزایش یافته و به رقابتی بی‌مورد تبدیل شده است. خانواده‌ها به‌ویژه در مناطقی که رقابت اجتماعی برای برتری در مسائل مختلف همچنان پررنگ است سعی می‌کنند، مهریه‌های بالاتری برای فرزندانشان تعیین کنند. این رقابت‌ها نه‌تنها هیچ‌گونه پایه منطقی‌ای ندارد بلکه به مشکلات اقتصادی مردم نیز دامن می‌زند. در این شرایط، افزایش قیمت‌ها به‌طور غیرمستقیم موجب شده که توان مالی طرفین برای پرداخت مهریه به‌‌گونه فزاینده‌ای کاهش یابد؛ در واقع، اگر مردی در گذشته و در شرایطی خاص، سر مبلغ مهریه توافق کرده است به‌دلیل تغییرهای اقتصادی و تورم، توانایی پرداخت آن مبلغ را نخواهد داشت. در چنین وضعیتی، چه باید کرد؟ به‌نظر من، اقتصاددانان و نمایندگان مجلس باید در این زمینه نقش بیشتری ایفا کنند و با بازنگری در قوانین و مقررات مهریه، راه‌حل‌های موثری ارائه کنند؛ برای مثال، پیشنهاد می‌شود که مبلغ مهریه به‌جای اینکه ثابت بماند با نرخ روز محاسبه شود؛ این رویکرد می‌تواند به‌طور عادلانه‌ای، مبلغ مهریه را با شرایط اقتصادی جاری تطبیق دهد و از بروز مشکلات مالی برای طرفین جلوگیری کند. اینکه در برخی موارد، زنان و مردان در قبال مهریه درگیر مشکلات مالی می‌شوند، نشان‌دهنده نقص‌های موجود در قوانین است؛ برای نمونه، هنگامی‌که مبلغ مهریه‌، بالا تعیین می‌شود، زن در نهایت نمی‌تواند آن را به‌طور کامل دریافت کند و مرد نیز تحت‌فشار مالی قرار می‌گیرد. در این راستا باید توجه کنیم که هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی نباید فقط بر عهده یک طرف باشند بلکه باید به‌طور عادلانه میان طرفین تقسیم شوند. همچنین نباید از آسیب‌هایی که این موضوع به‌ویژه بر خانواده‌ها وارد می‌کند، غافل شویم. در حال حاضر بسیاری از مردانی که به دلیل عدم توانایی برای پرداخت مهریه در زندان هستند با مشکلات بزرگی مواجه شده‌اند. درنهایت به‌عنوان یک نماینده سابق مجلس، به‌طور جدی، پیشنهاد می‌کنم که موضوع مهریه نیازمند بازنگری و بررسی دقیق است. اصلاحات اقتصادی و حقوقی در این زمینه باید به‌گونه‌ای انجام شود که از یک ‌طرف، حقوق زنان حفظ شود و از سوی دیگر، بار مالی سنگینی بر دوش مردان قرار نگیرد. این مساله باید عادلانه و با مشارکت همه افراد متخصص در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی حل شود تا از بروز مشکلات جدی‌تری جلوگیری شود.