ایرنا/ خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش منابع آبی، کشاورزی سنتی خراسان شمالی را به مرز بحران رسانده است؛ اما توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای به عنوان راهکاری علمی و پایدار، اکنون امیدی تازه برای نجات کشاورزی، افزایش تولید و ایجاد اشتغال در این استان فراهم کرده است.

زمانی که واژه کشاورزی در ذهن مردم خراسان شمالی نقش می‌بندد، تصاویری از مزارع گندم، باغ‌های سیب و دامداری‌های سنتی به ذهن می‌آید.

اما امروز در دل این سرزمین، سازه‌هایی از جنس شیشه، فولاد و پلاستیک قد علم کرده‌اند که نه تنها چهره کشاورزی استان را دگرگون کرده‌اند، بلکه امید تازه‌ای برای رونق تولید، اشتغال و امنیت غذایی به ارمغان آورده‌اند.

شهرک‌های گلخانه‌ای به عنوان قلب تپنده تولید مدرن، فصل تازه‌ای را برای کشاورزی خراسان شمالی رقم زده‌اند.

راه نجات کشاورزی در روزگار خشکسالی

خشکسالی‌های مداوم، سرمازدگی‌های پی‌درپی و کاهش شدید منابع آبی طی سال‌های اخیر زنگ خطر را برای کشاورزی خراسان شمالی به صدا درآورده است.

مزارع دیم، یکی پس از دیگری از رونق افتاده‌اند و باغ‌ها، تشنه و بی‌ثمر، امید کشاورزان را کمرنگ کرده‌اند.

اما در دل این بحران، راه‌حل‌های علمی و فناورانه راه خود را گشوده‌اند و شهرک‌های گلخانه‌ای با مصرف حداقل آب و حداکثر بهره‌وری به الگویی موفق برای نجات کشاورزی استان تبدیل شده‌اند.

دیگر بارندگی، گرما و سرما در این محیط‌های کنترل‌شده تعیین‌کننده نیست و دما، رطوبت، نور و حتی مواد غذایی مورد نیاز گیاه تحت نظارت است.

مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی خراسان شمالی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: این استان با سه شهرک گلخانه‌ای در شهرستان‌های مانه، اسفراین و شیروان در حال حرکت به سمت کشاورزی مدرن است.

حیدر نامور می افزاید: اگر این شهرک‌ها به ظرفیت کامل برسند، سالانه بیش از ۳۷ هزار تن محصول تولید و برای سه هزار نفر شغل مستقیم ایجاد می‌شود.

اشتغال پایدار زیر سقف‌های شیشه‌ای

در شهرک گلخانه‌ای امام رضا (ع) مانه، ردیف‌های منظم گلخانه‌های مدرن با مساحت‌های قابل توجه به چشم می‌خورند و صدای فن‌های خنک‌کننده، سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و زمزمه کارگران، آهنگ زندگی در این سازه‌های شیشه‌ای است.

نامور می‌گوید: این شهرک با مساحت ۳۳۵ هکتار و ۶۰ قطعه تعریف شده که تاکنون ۴۰ قطعه به سرمایه‌گذاران واگذار شده است.

وی می افزاید: اکنون ۱۷ قطعه در حال تولید و مابقی در مرحله ساخت سازه هستند و بهره‌برداری کامل از این شهرک سالانه ۹ هزار تن محصول گلخانه‌ای و اشتغال برای بیش از ۹۰۰ نفر ایجاد خواهد کرد.

محصولات متنوعی مانند گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه‌ای، بادمجان و انواع سبزیجات در این گلخانه‌ها تولید می‌شود؛ محصولاتی که به دلیل کنترل شرایط، کیفیتی بسیار بالاتر از تولیدات فضای باز دارند و بخشی از آن‌ها صادر می‌شود.

چالش‌های بزرگ؛ از تشنگی شهرک‌ها تا هزینه‌های بالا

اما این قلب تپنده هنوز با چالش‌هایی جدی مواجه است و شهرک گلخانه‌ای ساریگل اسفراین با وجود آماده بودن تمام زیرساخت‌ها، معطل تخصیص آب است.

سد بیدواز که قرار بود تأمین‌کننده آب این شهرک باشد به دلیل خشکسالی خالی مانده و فقط نیم لیتر در ثانیه آب به شهرک اختصاص یافته است.

نامور تاکید می‌کند: مجبور شده‌ایم آب مورد نیاز را از چاه‌داران منطقه به صورت خریداری تأمین کنیم که این کار هزینه‌های بهره‌برداری را به شدت افزایش می‌دهد و این در حالی است که قرار بود تامین آب از سد به صورت رایگان انجام شود.

مشکل فقط آب نیست؛ تامین برق نیز به یک گره بزرگ تبدیل شده است و برای حل این مشکل، مجوز ساخت نیروگاه خورشیدی صادر شده، اما این پروژه هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد.

شهرک گلخانه‌ای دوین شیروان نیز با وسعت ۱۰۰ هکتار پروژه‌ای عظیم است که به گفته مدیر شهرک‌های کشاورزی استان برای تکمیل به بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال سرمایه نیاز دارد.

آینده‌ای روشن با پشتوانه دولت و سرمایه‌گذاری

با وجود این چالش‌ها، امید به آینده در دل سرمایه‌گذاران و مسئولان موج می‌زند و بیش از هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال تاکنون برای ایجاد زیرساخت‌های شهرک دوین شیروان هزینه شده و قرارداد ساخت فاز اول این پروژه نیز با سرمایه‌گذاری ۱۲ هزار میلیارد ریال بسته شده است.

نامور می‌افزاید: این شهرک پس از تکمیل سالانه بیش از ۲۱ هزار تن محصول تولید و برای هزار و ۴۰۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: توسعه گلخانه‌ها نه فقط راه نجات کشاورزی، بلکه موتور محرک توسعه اقتصادی و اشتغال استان خواهد بود و اگر حمایت‌های لازم از سوی بانک‌ها، شرکت‌های خدمات‌رسان و دستگاه‌های اجرایی ادامه یابد، خراسان شمالی می‌تواند به قطب تولید گلخانه‌ای شرق کشور تبدیل شود.

تپش سبز امید در دل خراسان شمالی

شهرک‌های گلخانه‌ای امروز دیگر فقط سازه‌هایی شیشه‌ای نیستند؛ بلکه قلب‌های تپنده‌ای‌اند که با هر برگ سبز، با هر میوه و هر جوانه، نشانه‌ای از پیروزی اراده انسان بر طبیعت سخت و خشن خراسان شمالی هستند.

اگر مشکلاتی چون تامین آب، برق و تسهیلات مالی حل شود، این سازه‌های شفاف می‌توانند نه تنها امنیت غذایی استان، بلکه صادرات، ارزآوری و توسعه پایدار را تضمین کنند.

آینده کشاورزی خراسان شمالی، در دل همین شهرک‌های گلخانه‌ای روشن و پرامید است.