ایرنا/ خوش‌خبری مستندنگاری مشاهده همزمان پنج یوزپلنگ آسیایی در طبیعت ذخیره‌گاه زیست‌کره توران استان سمنان امید به تداوم نسل این گونه ارزشمند و در خطر انقراض را دوچندان کرد،. موضوع مهم این است که آیا یوزهای مشاهده شده جزو یوزهای شناسنامه‌دار هستند یا این تصاویر اولین مشاهده از آنهاست. برای پاسخ به این پرسش باید منتظر بررسی‌های کارشناسان سازمان حفاظت محیط‌زیست ماند.

روزگاری یوزپلنگ آسیایی در دشت‌ها و بیابان‌های گسترده‌ای از خاورمیانه تا هند پراکنده بود، اکنون تنها در بخش‌هایی از ایران با جمعیتی کمتر از ۲۰ فرد در طبیعت به حیات خود ادامه می‌دهد و مشاهده همزمان پنج فرد از این گونه در خطر انقراض دستاوردی ارزشمند و نشان از ثمربخشی تلاش‌ها در ایجاد زیستگاهی امن برای تداوم نسل این گونه‌ ارزشمند در خطر انقراض است که می‌تواند به تقویت احساس مسوولیت و مشارکت جوامع محلی در حفاظت از این گربه‌سان کمک کند.

تمامی دوست‌داران و دغدغه‌مندان محیط‌زیست در کنار خوش‌خبری مشاهده همزمان پنج فرد از یوزپلنگ آسیایی در زیستگاه توران در انتظار بررسی تصاویر ثبت شده و امیدوار به اعلام شناسایی پنج یوزپلنگ جدید شناسایی شده هستند.

بررسی‌ها در حال انجام است

مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان روز دوشنبه با اشاره به مشاهده پنج فرد یوزپلنگ آسیایی (یوز ایرانی) به طور همزمان در یکی از مناطق پارک ملی توران، از این موضوع به عنوان رویداد کم‌نظیر و امیدوارکننده برای دوست‌داران محیط‌زیست و حیات‌وحش کشور یاد کرد.

سعید یوسف‌پور با قدردانی از ابوذر کریمی از اعضای فعال و دلسوز جوامع محلی که موفق به مشاهده همزمان پنج یوزپلنگ آسیایی در منطقه توران و مستندنگاری شد، افزود: بررسی‌های تکمیلی درباره مشخصات فردی یوزها، سن، جنسیت و وضعیت جسمی آن‌ها از سوی تیم‌های کارشناسی در دست انجام است.

مشاهده همزمان پنج یوزپلنگ، مهم از نظر علمی، زیست‌محیطی و اجتماعی

وی ادامه داد: پارک ملی توران به عنوان یکی از آخرین و مهم‌ترین زیستگاه‌های یوز آسیایی در ایران، نقشی کلیدی در بقای این گونه در معرض انقراض ایفا می‌کند و ثبت چنین مشاهده‌ای آن هم با حضور هم‌زمان پنج فرد از این گونه، نشانه‌ای روشن از تاثیر مثبت اقدام‌های حفاظتی، مشارکت جوامع محلی و همکاری مستمر سازمان حفاظت محیط‌زیست با ساکنان منطقه است.

وی اضافه کرد: حضور هم‌زمان چند فرد یوز در یک منطقه در کنار اهمیت علمی و زیست‌محیطی، از نظر اجتماعی نیز می‌تواند انگیزه و احساس مسوولیت بیشتری در میان جوامع محلی برای حفاظت از این گنجینه طبیعی ملی ایجاد کند.

این مسوول گفت: تلاش‌ها برای آموزش، توانمندسازی و جلب مشارکت ساکنان بومی در طرح‌های حفاظتی طی سال‌های اخیر، از موثرترین راهکارهای حفاظت از حیات‌وحش در کشور بوده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان اظهار کرد: تصاویر و ویدئوهای ثبت‌شده از مشاهده پنج یوزپلنگ در اختیار کارشناسان قرار گرفت تا داده‌های دقیق‌تری از وضعیت جمعیت یوز در پارک ملی توران به‌دست آید.

طبق بررسی‌ها ۲۳ یوزپلنگ شناسایی‌شده در زیستگاه توران واقع در شرق استان سمنان به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در جهان وجود دارد که از این تعداد ۶ فرد در سایت تکثیر و ۱۷ فرد در طبیعت زیست می‌کنند.

از مجموع ۱۷ فرد یوزپلنگ شناسایی‌شده در طبیعت زیستگاه توران در شهرستان‌های شاهرود و میامی استان سمنان هفت یوزپلنگ بالغ شامل ۲ نر و چهار ماده بالغ هستند و هیوا جنسیت نامشخص دارد. ۱۰ یوزپلنگ نیز توله و نابالغ محسوب می‌شوند.

هر گاه جمعیت گونه‌ایی از ۵۰ راس یا قلاده کمتر شود، «گونه در خطر و آستانه انقراض» تلقی می‌شود و اکنون مجموع یوزپلنگ‌ها در سایت تکثیر و شناسایی‌شده در طبیعت ۲۳ قلاده و در آستانه انقراض است و به دلیل اهمیت این گونه از واحد شمارش «فرد» برای سرشماری جمعیت آنها استفاده می‌شود.

منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان در شهرستان‌های شاهرود و میامی، یکی از سه منطقه حفاظت‌شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.

یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد. به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است، برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین‌ ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت توله به دنیا می‌آید.

بر اساس تحقیقات، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.