زومیت/ کشف کفش‌هایی غیرمعمول در دیوار هادریان، باستان‌شناسان را با معمایی تازه روبه‌رو کرده که این پاهای بزرگ متعلق به چه کسانی بوده‌ است.

معمولا فرض می‌کنیم اجدادمان از ما کوچک‌تر بوده‌اند و اغلب هم این فرض درست است. با‌این‌حال، در حاشیه‌های شمالی امپراتوری روم، دست‌کم اگر کفش‌هایی را که به‌تازگی کشف شده‌اند، شاهد بگیریم، به‌نظر می‌رسد جمعیت کوچکی از غول‌ها حدود دو هزار سال پیش نگهبانی می‌دادند.

الیزابت گرین، دانشیار دانشگاه وسترن انتاریو می‌گوید در مگنا (یکی از نقاط مربوط به دیوار هادریان) اتفاقی متفاوت و عجیب درحال رخ دادن است. حتی از همین نمونه‌ی کوچک کشف‌شده نیز کاملا مشخص است که این کفش‌ها به‌طور متوسط بسیار بزرگ‌تر از بیشتر کفش‌هایی است که در ویندولاندا پیدا شده است.

ویندولاندا قلعه‌ای در دیوار هادریان در شمال انگلستان، نزدیک محلی است که زمانی مرز بین بریتانیای روم و کالدونیای وحشی بود.

امروزه، دیوار هادریان به‌طور کامل در خاک انگلستان قرار دارد. با‌این‌حال، همچنان گنجینه‌ای غنی از آثار باستان‌شناسی را در خود جای داده که از مرزبانان رومی ساکن آن ناحیه به‌جا مانده‌ است. برای نمونه، چند سال پیش، باستان‌شناسان تصویری از آلت تناسلی مردانه را کشف کردند که حدود ۱۷۰۰ سال قدمت دارد. به‌نظر می‌رسید این نقش‌نگاره با خشم در اعتراض به فردی به نام سکندینوس، خلق شده باشد.

گرچه، به‌نظر می‌رسد امسال، سال کفش باشد: ماه گذشته، برای اولین بار چند کفش غول‌پیکر کشف شدند و اکنون مجموعه‌ی این کفش‌های باستانی به‌طرز چشمگیری گسترش یافته است.

تاکنون حدود پنج هزار کفش چرمی مربوط به دوران باستان یافت شده است. به‌گزارش آی‌اف‌ال ساینس، کفش‌ها تنوع بالایی دارند و شامل کفش‌های مردان، زنان و کودکان، همچنین کفش‌های سربازان و افراد عادی می‌شوند. کفش‌ها ازنظر جنس و ساختار هم شامل انواع گوناگونی می‌شوند و از صندل‌های سبک تابستانی گرفته تا چکمه‌های مقاوم در میان آن‌ها یافت می‌شود.

جدیدترین مجموعه کشفیات شامل ۳۲ جفت کفش است و این کفش‌ها در مقایسه با سایر نمونه‌ها متمایز و چشمگیر هستند. طول کفی هشت کفش بیش از ۳۰ سانتی‌متر است. بزرگ‌ترین کفش کشف‌شده در این مجموعه، ۳۲٫۶ سانتی‌متر طول دارد.

اندازه‌ی کفش‌های تازه کشف‌شده واقعا بزرگ‌تر از حد معمول است. با اینکه ممکن است به‌دلیل گذشت زمان و شرایط محیطی، اندازه‌ی کفش‌ها کمی کوچک شده باشد (حداکثر تا حدود ۱ سانتی‌متر)، حتی با درنظر گرفتن این جمع‌شدگی، باز هم ابعاد کفش‌ها نشان می‌دهد صاحبان آن‌ها پاهای بسیار بزرگی داشته‌اند.

کفش‌های باستانی کشف‌شده چشم‌اندازی جذاب و الهام‌بخش از گذشته را ارائه می‌دهند، اما باستان‌شناسان هشدار می‌دهند که نباید چنین کشفیات غیرمنتظره‌ای را همیشگی تلقی کنیم. ریچل فریم، باستان‌شناس ارشد پروژه مگنا که این کاوش پنج‌ساله را مدیریت می‌کند، می‌گوید: «یافته‌های ارگانیکی مانند این موارد، از ارزشمندترین اشیایی هستند که از محوطه‌های باستان‌شناسی ما به دست می‌آیند. اما این آثار بیشتر از هر چیز دیگری درمعرض خطر تغییرات اقلیمی قرار دارند.»

کفش‌هایی که در ویندولاندا پیدا شده‌اند، به‌ دلیل شرایط خاص خاک آنجا خیلی خوب حفظ شده‌اند، اما این شرایط بسیار حساس و شکننده هستند. اگر گرما یا باران شدید زیاد شود (که به‌ علت تغییرات اقلیمی بیشتر و شدیدتر می‌شود)، ممکن است این محیط آسیب ببیند و نتواند اشیای باستانی را به خوبی حفظ کند.

اندرو بیرلی، مدیر کاوش‌های موسسه پژوهشی و خیریه ویندولاندا می‌گوید این مجموعه عظیم از کفش‌ها، با اندازه‌های مختلف از کوچک تا بسیار بزرگ، به ما یادآوری می‌کنند که اگر تغییرات اقلیمی ادامه پیدا کند و باعث ازدست‌رفتن این نوع اطلاعات مهم تاریخی شود، بخش بزرگی از دانش و میراث گذشته‌ی ما در خطر نابودی قرار خواهد گرفت.

به‌گفته‌ی بیرلی، یافته‌ها نشان می‌دهند مردم و واحدهای نظامی مستقر در طول دیوار هادریان ازنظر فرهنگ و ویژگی‌های جسمی با یکدیگر متفاوت بوده‌اند. بیرلی می‌افزاید: «بدون آثاری مانند این کفش‌های شگفت‌انگیز از مگنا و ویندولاندا، تقریبا غیرممکن بود که بتوان به چنین اطلاعاتی دست یافت. فقط زمانی می‌توانیم از تنوع و تفاوت‌های این مردم شگفت‌زده شویم و ارزش آن را بدانیم که هنوز بتوانیم ردپای آنان را در داده‌های باستان‌شناسی امروزی مشاهده کنیم.»