بررسی آمار تولید سه خودروساز اصلی کشور در فصل بهار ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که مجموع تولید خودروهای سواری نسبت به مدت مشابه سال قبل، با افت قابل توجهی همراه شده است. بر اساس اطلاعات ارائه‌شده در سامانه کدال، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی سه‌ماهه نخست امسال در مجموع ۱۷۹ هزار و ۹۳۰ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۲۰۸ هزار و ۴۲۹ دستگاه بود. به این ترتیب، صنعت خودرو کشور در این بازه زمانی کاهش ۱۳.۷ درصدی معادل ۲۸ هزار و ۴۹۹ دستگاه را تجربه کرده است.

به اعتقاد کارشناسان عواملی چون بلاتکلیفی در واگذاری، قطعی برق و انتظار خودروسازان برای دریافت مجوز افزایش قیمت محصولات در کاهش تیراژ تولید مؤثر بوده است.

تولید نوسانی ایران خودرو

بر این اساس، ایران‌خودرو با تولید ۱۱۷ هزار و ۹۵۴ دستگاه خودرو در سه‌ماهه ابتدایی سال، سهم اصلی تولید را در میان خودروسازان حفظ کرده است. این شرکت در مدت مشابه سال گذشته ۱۱۸ هزار و ۱۲۸ دستگاه تولید کرده بود که نشان‌دهنده کاهش ناچیز ۰.۱ درصدی معادل ۱۷۴ دستگاه است؛ بنابراین تولید کلی این خودروساز تقریباً ثابت مانده است.

در این میان، بیشترین حجم تولید ایران‌خودرو به خانواده پژو اختصاص دارد که البته تنها مدل فعال از این گروه در حال حاضر پژو ۲۰۷ است. تولید این خانواده در بهار امسال ۳۶ هزار و ۸۸۰ دستگاه بوده که در مقایسه با ۵۲ هزار و ۹۸۹ دستگاهی که در سال گذشته به تولید رسیده، کاهش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.

در مقابل، تولید گروه سورن با رشد قابل توجهی مواجه شده است. ایران‌خودرو موفق شده در سه‌ماهه نخست امسال ۳۳ هزار و ۴۶ دستگاه سورن تولید کند که نسبت به ۱۹ هزار و ۷۳ دستگاه سال گذشته، افزایشی معادل ۷۳.۲ درصد دارد.

تولید دنا نیز با اندکی کاهش همراه بوده و از ۱۸ هزار و ۹۴۸ دستگاه در سال گذشته به ۱۸ هزار و ۵۶۲ دستگاه در سال جاری رسیده است. این میزان کاهش معادل ۲ درصد بوده و در مجموع، تولید این خودرو نیز تقریباً ثابت مانده است.

اما رانا با افتی محسوس مواجه شده و تولید آن از ۴ هزار و ۴۹۰ دستگاه به هزار و ۸۷۰ دستگاه کاهش یافته است که افتی ۵۸.۳ درصدی را نشان می‌دهد.

در بخش خودروهای مونتاژی، هایما رشد تولید ۳۶.۸ درصدی را تجربه کرده و از سه هزار و ۳۶۵ دستگاه در بهار سال گذشته به چهار هزار و ۶۰۳ دستگاه در امسال رسیده است. همچنین تولید تارا از ۱۴ هزار و ۶۳۲ دستگاه به ۱۸ هزار و ۵۲۶ دستگاه رسیده که رشد ۲۶.۶ درصدی را نشان می‌دهد.

در گزارش کدال همچنین به تولید ۵۷۸ دستگاه خودروی ناقص اشاره شده که تحت عنوان «خودروهای تولیدی تجاری‌نشده سایت‌ها» ثبت شده است. ایران‌خودرو همچنین در بخش «دیگر محصولات» چهار هزار و ۴۶۷ دستگاه تولید داشته است.

افت ۳۳ درصدی تیراژ تولید سایپا

سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، در فصل بهار امسال ۴۴ هزار و ۱۱۳ دستگاه خودروی سواری تولید کرده، در حالی‌که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۶۵ هزار و ۵۹۸ دستگاه بوده است. بنابراین نارنجی‌پوشان جاده مخصوص کاهش ۳۳ درصدی معادل ۲۱ هزار و ۴۸۵ دستگاه را تجربه کرده‌اند.

بیشترین سهم تولید سایپا به خانواده X۲۰۰ شامل تیبا، ساینا و کوییک اختصاص داشته است. تولید این گروه در سه‌ماهه امسال ۳۵ هزار و ۲۳۲ دستگاه بوده، در حالی که سال گذشته ۵۱ هزار و ۴۲۷ دستگاه از این گروه تولید شده بود. بنابراین کاهش تیراژ این گروه به ۳۱.۵ درصد می‌رسد.

خانواده شاهین نیز کاهش چشمگیر بیش از ۳۷ درصدی را تجربه کرده است. تیراژ شاهین از ۱۴ هزار و ۱۷۱ دستگاه در بهار ۱۴۰۳ به ۸ هزار و ۸۸۱ دستگاه در سال جاری رسیده است. به‌طور کلی سایپا در بهار امسال تنها همین دو گروه خودرویی را به تولید رسانده است.

کاهش ۲۷.۷ درصدی تولید پارس‌خودرو

پارس‌خودرو در فصل بهار ۱۴۰۴ تعداد ۱۷ هزار و ۸۶۳ دستگاه خودرو به تولید رسانده که در مقایسه با تیراژ ۲۴ هزار و ۷۰۳ دستگاهی سال گذشته، کاهش ۲۷.۷ درصدی معادل ۶ هزار و ۸۴۰ دستگاه داشته است.

این خودروساز در بهار امسال تنها دو محصول شامل سهند و گروه Q۲۰۰ را تولید کرده است. تولید گروه Q۲۰۰ از ۲۰ هزار و ۵۴۸ دستگاه در سال گذشته به ۱۵ هزار و ۱۲۹ دستگاه کاهش یافته که افتی ۲۶.۴ درصدی محسوب می‌شود. تولید سهند نیز از ۳۳۹ دستگاه در سال گذشته به ۲ هزار و ۷۳۴ دستگاه افزایش یافته و رشد چشمگیر بیش از ۷۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.

لازم به ذکر است پارس‌خودرو در بهار گذشته همچنین هزار و ۲۳۰ دستگاه کوییک معمولی و دو هزار و ۵۸۶ دستگاه ساینا S تولید کرده بود، اما در سال جاری تولید این دو خودرو به صفر رسیده است.

افت شدید تولید در خرداد

بررسی تولید ماهانه خودرو نشان می‌دهد که خردادماه ۱۴۰۴ بدترین ماه تولیدی در یک سال گذشته (غیرفروردین) بوده است. خودروسازان کشور در خردادماه تنها ۵۱ هزار و ۷۲۵ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند، در حالی که این رقم در اردیبهشت‌ماه به ۸۳ هزار و ۶۴۰ دستگاه می‌رسید. کاهش تولید نسبت به ماه قبل معادل ۳۱ هزار و ۹۱۵ دستگاه و افت ۳۸.۱ درصدی است.

ایران‌خودرو در اردیبهشت‌ماه ۵۳ هزار و ۵۰۴ دستگاه خودرو تولید کرده بود که این میزان در خرداد به ۳۵ هزار و ۳۴۳ دستگاه کاهش یافته است. این افت معادل ۱۸ هزار و ۱۶۱ دستگاه و کاهش ۳۴ درصدی است.

سایپا نیز از ۲۱ هزار و ۲۹۰ دستگاه تولیدی در اردیبهشت، به ۱۱ هزار و ۷۸۵ دستگاه در خرداد رسیده و کاهش ۴۴.۶ درصدی معادل ۹ هزار و ۵۰۵ دستگاه را تجربه کرده است.

پارس‌خودرو نیز تولید خود را از ۸ هزار و ۸۴۶ دستگاه در اردیبهشت به ۴ هزار و ۵۹۷ دستگاه در خرداد کاهش داده و افتی ۴۸ درصدی معادل ۴ هزار و ۲۴۹ دستگاه داشته است.

به گزارش مهر، روند نزولی تولید خودرو در بهار ۱۴۰۴، به‌ویژه افت بی‌سابقه در خردادماه، می‌تواند زنگ هشداری برای ادامه سال باشد. عواملی همچون کاهش تقاضا، ناپایداری در تأمین قطعات و عدم تعیین تکلیف سیاست‌های حمایتی دولت می‌تواند بر آینده این صنعت سایه بیفکند.

در صورتی که روند فعلی در فصل تابستان نیز تکرار شود، تحقق اهداف تولید سالانه خودروسازان با چالش جدی مواجه خواهد شد.