تسنیم/مشاغل خانگی به‌عنوان راهکاری موثر برای مقابله با بیکاری و کاهش فشارهای اقتصادی، اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند.با وجود اهمیت بحث مشاغل خانگی پایداری آنها در گرو حمایت‌های مالی و تسهیلات کم‌بهره است که متأسفانه نظام بانکی در این زمینه کوتاهی کرده است.

در سال‌های اخیر، با توجه به تغییرات اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری، مشاغل خانگی به عنوان یکی از راهکارهای موثر برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش فشارهای اقتصادی مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند. این نوع مشاغل که معمولاً در محیط خانه و با سرمایه‌گذاری کم راه‌اندازی می‌شوند، فرصت مناسبی برای درآمدزایی و خوداشتغالی به شمار می‌آیند.

مشاغل خانگی به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و هزینه‌های کم، برای گروه‌های مختلف جامعه از جمله زنان خانه‌دار، جوانان و افراد دارای محدودیت‌های جسمی، بسیار مناسب هستند. این نوع کسب‌وکارها می‌توانند به کاهش نرخ بیکاری کمک کنند و همچنین به توسعه اقتصادی محلی کمک کنند. از سوی دیگر، مشاغل خانگی با توجه به ماهیت خود، می‌توانند به حفظ سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی در جوامع محلی کمک کنند.

پایداری در مشاغل خانگی یکی از مهم‌ترین چالش‌ها به شمار می‌آید. برای حفظ و توسعه این نوع کسب‌وکارها، نیاز به حمایت‌های مادی و معنوی از سوی دولت و نهادهای حمایتی احساس می‌شود. فراهم کردن آموزش‌های تخصصی، ایجاد بازارهای هدف مناسب و تقویت شبکه‌های فروش از جمله مواردی است که می‌تواند به پایداری مشاغل خانگی کمک کند.

*نقش پرداخت تسهیلات در توسعه مشاغل خانگی
یکی از موثرترین روش‌ها برای حمایت از مشاغل خانگی، پرداخت تسهیلات مالی با شرایط مناسب است. این تسهیلات که معمولاً با بهره کم و شرایط بازپرداخت آسان ارائه می‌شوند، به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند و فعالیت خود را گسترش دهند. تسهیلات همچنین انگیزه‌ای برای نوآوری و بهبود کیفیت محصولات و خدمات ایجاد می‌کنند.

*چالش‌های پرداخت تسهیلات اشتغال توسط نظام بانکی
مالک حسینی , معاون اشتغال وزارت کار در روزهای گذشته با اشاره به انتقاد رئیس‌جمهور از عدم اعتراض به پرداخت نامناسب تسهیلات اشتغال توسط نظام بانکی در جلسه شورای عالی اشتغال ، گفت: با وجود همکاری خوب بانک مرکزی، در پرداخت تسهیلات توسط شبکه بانکی دچار چالش هستیم. 

وی تصریح کرد: در سال گذشته، از صد همتی که در تسهیلات تکلیفی داشتیم، متوسط 63درصد پرداخت شده است. این در حالی است که قدرت 100همت در سال 1404، به مراتب کمتر از قدرت 100همت در دو سال گذشته است. 

حسینی با بیان اینکه نظام بانکی از منابع تکلیفی و سپرده‌گذاری‌های قرض‌الحسنه مردم تسهیلات پرداخت می‌کند، گفت: بر اساس اظهارات مقامات نظام بانکی مطالبات در حوزه قرض‌الحسنه (شامل فرزندآوری، اشتغال و ازدواج) بیش از 2.5 برابر منابع قرض الحسنه نظام بانکی است. به همین دلیل، صف انتظار برای دریافت این نوع تسهیلات طولانی می‌شود. 

وی پیشنهاد کرد که نظام بانکی، اولویت ویژه‌ای برای پرداخت تسهیلات اشتغال قائل شود، زیرا با حل مشکل اشتغال، حتی برخی مواقع موضوع ازدواج و تشکیل خانواده هم راحت‌تر محقق می‌شود. 

حسینی همچنین به عدم تغییر سقف تسهیلات قرض‌الحسنه (150میلیون تومان) در دو سه سال گذشته اشاره کرد و گفت: این در حالی است که تسهیلات ازدواج تا دو برابر افزایش پیدا کرده است.

وی با اشاره به پرداخت کمتر از 3.2 همت از 5همت تسهیلات پیش‌بینی شده برای مشاغل خانگی در سال گذشته، گفت: 150میلیون تومان برای راه‌اندازی کسب و کار کفایت نمی‌کند. در حال تلاش هستیم این مبلغ را در یک زنجیره یا نظام پشتیبان قرار دهیم تا از هرز رفتن منابع جلوگیری شود. 

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به اهمیت مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: در برخی از بازار کارها و اقتصادهای دنیا، تا 30 درصد مشاغل به اشتغال خانگی و خرد برمی‌گردد. در ایران، سهم رسمی این مشاغل آنچنان که باید بالا نیست، اما به طور غیررسمی سهم قابل ملاحظه‌ای دارد.

وی با اشاره به پرداخت بیش از سه همت (3097میلیارد تومان) تسهیلات مشاغل خانگی در سال 1403، گفت: از این طریق، بالغ بر 157هزار نفر به بازار کار اضافه شدند. از سال 1390تا به امروز، بیش از دو میلیون (2.112.628) مجوز مشاغل خانگی صادر شده است. 

به گزارش تسنیم,  در بسیاری از کشورها، برنامه‌های تسهیلاتی ویژه‌ای برای حمایت از مشاغل خانگی طراحی شده است که موفقیت‌های قابل توجهی را به همراه داشته‌اند. این برنامه‌ها علاوه بر تامین منابع مالی، خدمات مشاوره‌ای و آموزشی را نیز ارائه می‌دهند که نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و پایداری مشاغل خانگی ایفا می‌کند.

با توجه به اهمیت بالای مشاغل خانگی در ایجاد اشتغال و کاهش فقر، حمایت از این کسب‌وکارها از طریق پرداخت تسهیلات و ارائه خدمات جانبی ضروری به نظر می‌رسد. ایجاد سیاست‌های حمایتی هدفمند و تسهیل دسترسی به منابع مالی می‌تواند مسیر توسعه و پایداری مشاغل خانگی را هموار کرده و در نهایت به رشد اقتصادی پایدار در سطح ملی کمک کند.