شنبه 02 آذر 1404 - 11:53

کد خبر 953059

پنج‌شنبه 27 تیر 1404 - 08:59:00


سرمقاله سازندگی/ چکاندن ماشه


روزنامه سازندگی/ «چکاندن ماشه» عنوان یادداشت روز در روزنامه سازندگی به قلم کوروش احمدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

وزیر خارجه فرانسه ضرب‌الاجلی برای فعال کردن سازوکار ماشه تا پایان ماه آگوست (۹ شهریور) اعلام کرده است. این اعلام در پی مذاکره تلفنی وزرای خارجه آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در سه‌شنبه گذشته انجام شده که برخی ابعاد حقوقی و سیاسی این موضوع به شرح زیر است:
ضرب‌الاجل تعیین شده در قطعنامه ۲۲۳۱ برای مختومه شدن این قطعنامه که ۴ بند ۱۰ تا ۱۳ در آن مربوط به سازوکار ماشه است ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) تعیین شده است. ضرب‌الاجل پایان آگوست می‌تواند با این هدف باشد که کار در دوره ریاست ماهانه کره جنوبی در سپتامبر و تا قبل از ریاست روسیه در اکتبر تمام شود. (البته رئیس شورا در واقع دبیر شوراست و نقش محتوایی چندانی ندارد.) این ضرب‌الاجل همچنین حاکی از آن است که قصد بر نادیده گرفتن سازوکار حل اختلاف در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام است که خود ۳۵ روز وقت می‌خواهد. به لحاظ حقوقی این امکان برای سه کشور وجود دارد چراکه در بند ۱۰ قطعنامه ۲۲۳۱ اعضای برجام تنها «تشویق» شده‌اند که بدواً اقدام به حل اختلاف از طریق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام کنند و ملزم نشده‌اند. به این ترتیب اگر سه کشور در آخر آگوست «اعلام تخلف» ایران بکنند، روند ۳۰ روزه شروع می‌شود.
مطابق بند ۱۱ قطعنامه، هر عضو برجام می‌تواند با اعلام تخلف شدید یک عضو دیگر (ایران) اقدام به فعال کردن سازوکار ماشه کند. در چنین صورتی ۳۰ روز بعد از اعلام رسمی چنین ادعایی و در صورتی که پیش‌نویس قطعنامه‌ای دایر بر اراده شورا بر ادامه تعلیق قطعنامه‌های ضدایرانی تصویب نشود، قطعنامه‌ها به طور خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری اعاده می‌شوند و حق وتو کاربردی ندارد. آمریکا در آگوست ۲۰۲۰ به رغم اینکه با خروج از برجام دیگر عضو برجام نبود، تلاش کرد تا سازوکار ماشه را فعال کند. اما ۱۳ کشور از ۱۵ کشور عضو برجام با استناد به اینکه آمریکا عضو برجام نیست، اقدام ایالات متحده را مردود دانستند و رئیس شورای امنیت (اندونزی) و دبیرکل سازمان ملل (گوترش) اعلام کردند که نمی‌توان اقدامی برای احیای قطعنامه‌های ضد ایرانی انجام داد.
با تصمیم کنونی سه کشور اروپایی که عضو رسمی برجام محسوب می‌شوند، اکنون سازوکار ماشه به ابزاری برای اعمال فشار در مذاکرات احتمالی با ایران تبدیل شده است. این سازوکار بعد از آنکه ایران در جریان مذاکرات برجام اصرار بر لغو قطعنامه‌های ضد ایرانی شورای امنیت داشت در قطعنامه ۲۲۳۱ تعبیه شد. توجیه طرف مقابل این بود که ایران تنها تعهداتی را برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود پذیرفته اما این تعهدات هنوز عملی نشده است. سیر مذاکرات به گونه‌ای بود که اگر این سازوکار توسط ایران پذیرفته نمی‌شد، مذاکرات قطعاً شکست می‌خورد و برای این منظور یک تصمیم سیاسی توسط نظام نیاز بود. اصرار آمریکا به این خاطر نیز بود که کنگره با تصویب قانون INARA حق رد یا قبول برجام را به دست آورده بود و اگر قطعنامه‌های شورا برای همیشه لغو می‌شدند، احتمال رد برجام توسط کنگره بسیار زیاد می‌شد. می‌دانیم که ۵۸ سناتور از ۱۰۰ سناتور مخالف برجام بودند.


پربیننده ترین


سایر اخبار مرتبط