جمعه 06 مهر 1403 - 19:04
سفری اعجابآور به جهان قدیم و رازهای کهن با نسخه خطی «عجایبالمخلوقات و غرایبالموجودات»
ایبنا/ به نقل از روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، «تالار هزارداستان» در بزرگترین موقوفه فرهنگی ایران، گنجینهای از نسخههای خطی با موضوع داستانسرایی در تاریخ ایران را در خود جای داده است که هریک، دریچهای رازآلود به گذشتهها میگشایند. از نسخههای شاهنامه و خمسه نظامی گرفته تا طوفانالبکاء، سلامان و ابسال، امیرارسلان نامدار، کلیله و دمنه، کلیات سعدی، خاورنامه، حمله حیدری، تاریخ بیهقی و تاریخ بلعمی.
یکی از آن کتابهای شگفتآور اما در میان دیگر نسخهها درخششی ویژه دارد. پای ویترین آن نسخه که میایستی و پانویسها را که میخوانی، با دنیایی از شگفتی و اعجاب روبهرو میشوی؛ «عجایبالمخلوقات و غرایبالموجودات» یا «عجایبنامه»! این کتاب به راستی، دنیای شگفتیها و رازهای کهن را به رویت میگشاید. کتابخانه و موزه ملی ملک در قلب تاریخی تهران، در محوطه باغ ملی، با کتاب «عجایبالمخلوقات و غرایبالموجودات»، تو را به سرزمین عجایب و غرایب و دنیای موجودات وهمی و خیالی فرامیخواند ... سفر به دنیای شگفتیها از همین جا آغاز میشود ...
عجایبنویسی، یک سبک جذاب برای نگارش کتابهایی با آگاهیهایی عمومی در تاریخ ایران بوده است. معصومه ابراهیمی در پژوهش «مطالعه تطبیقی دیوها و موجودات مافوق طبیعی در عجایب المخلوقات قزوینی و بحیره فزونی استرآبادی» درباره ویژگی این سنت ایرانی مینویسد «جهان عجیب و غریب عجایبنامهها از تخیل، و فانتزی، و واقعیت و تردید سرشار است. در این جهان مرز واقعیت و غیر واقعیت مبهم است و نوعی تفکر و خیال سیال بر متن سیطره دارد». عجایبنامهها بدینترتیب از پدیدهها و رخدادهایی شگفتانگیز و اسرارآمیز، حتی گاه خیالی و موهوم سخن میگویند.
عجایبنامهها نسخهها و ویرایشهایی گوناگون دارند. دو نسخه از میان همه عجایبنامههایی که در تاریخ ایران نگاشته شده، آوازهای بیشتر دارند. «عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات» نوشته محمد طوسی در سده ششم و «عجایبالمخلوقات و غرایب الموجودات» اثر زکریای قزوینی در سده هفتم هجری. میرمحمود فزونی استرآبادی، یکی از عالمان روزگار صفویه نیز کتابی در سده یازدهم هجری به نام «بحیره» نوشته است که آن نیز در گستره عجایبنامهنویسی میگنجد و چون به روزگار ما نزدیکتر است، در کنار آن دو عجایبنامه کهن اهمیت دارد. هر سه کتاب، تصویرها و نگارههای رنگی درباره پارهای بخشها به ویژه موجودات شگفتانگیز و خیالی در خود جای دادهاند.
10 رکن در سرزمین شگفتیها
نسخهای از کتاب جذاب خطی «عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات» یا «عجائبنامه»، نوشته محمد بن محمود طوسی سلمان همدانی در تالار هزارداستان کتابخانه و موزه ملی ملک به چشم میخورد که در سده 11 هجری کتابت شده است.
محمد طوسی انگیزه نگارش را آگاهاندن دیگران از «عجایب جهان و غرایب زمان» بیان کرده است «بیآنکه در اطراف و اکناف عالم بگردند». منابع او کتابهای پیشینیان در رشتههای گوناگون و گفتههای جهانگردان آن روزگار همچون ابن فضلان، جهانگرد پرآوازه مسلمان در سدههای سوم و چهارم هجری بوده است. کتاب او 10 بخش (رکن) مفصل اصلی و چندین بخش فرعی دارد؛ رکن یکم در شگفتیهای جرمهای آسمانی، بخش دوم در شگفتیهای رخدادهای میان آسمان و زمین، رکن سوم در شگفتیهای زمین و دریاها و کوهها، رکن چهارم درباره سرزمینها، مسجدها و کلیساها، رکن پنجم درباره درختان، میوهها و گیاهان، رکن ششم در شگفتیهای صورتهای نقشبسته، رکن هفتم درباره شگفتیهای ذات و فطرت آدمی، رکن هشتم در شگفتیهای جن و موجودات ماورایی، رکن نهم در شگفتیهای پرندگان و رکن دهم درباره جانوران وحشی و حیوانات بزرگپیکر است. او پس از نگارش متن مربوط به هر بخش، برای هر رکن و باب و مطلب، حکایتها و روایتهایی جذاب آورده است. محمد طوسی گویا همدانی بوده و زمانی را نیز در اصفهان بهسربرده است.
برای دیدار نسخه شگفتانگیز «عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات» نوشته محمد طوسی به طبقه دوم ساختمان کتابخانه و موزه ملی ملک سر بزنید؛ از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8:30 تا 16:25، نشانی: «تهران، میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)»
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
تصاویری از انفجار شدید در بیروت
-
دو موقعیت گلزنی عالی برای تراکتور که با واکنش خوب پیام نیازمند همراه شد
-
قهرمانی فوتبال ساحلی به روز آخر کشیده شد
-
پنالتی سردار آزمون مقابل العروبه که توپ به تیرک برخورد کرد
-
نخست وزیر پاکستان: حامیان اسرائیل دستشان به خون فلسطینیان بیگناه آغشته است
-
کار کردن حیرت انگیز قلب خارج از بدن
-
کسب یک نقره و ۲ برنز دیگر در مسابقات ووشو جوانان جهان
-
ادعای نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل: جنگ ادامه خواهد یافت
-
وزارت دفاع روسیه: «اوکراینسک» و «مارینووکا» آزاد شد
-
شکوه و عظمت تخت جمشید
-
دیدار عراقچی با وزیر خارجه قبرس در نیویورک
-
تلاش سپاهان برای اجرای عجیبترین قانون محرومیت
-
این سدان جذاب «بنز» به ایران می آید
-
بازسازی ناگهانی؛ دورتموند وستفالن را شخم زد!
-
هشدار مطهری درباره نقشه آمریکا و فرانسه علیه حزبالله
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
رئیس انجمن تولیدکنندگان طلا: ایران جزو ۷ کشور برتر در صنعت جواهر است
جمعه 06 مهر 1403 - 18:00:00
صعود قیمت تون کوین نزدیک است؟
جمعه 06 مهر 1403 - 17:34:46
پیش بینی قیمت دلار ۷ مهر ۱۴۰۳
جمعه 06 مهر 1403 - 17:00:00
تحلیلی از مقاومت بورس در برابر تنشهای منطقه
جمعه 06 مهر 1403 - 21:30:00
لحظه تولد یک سهم در بورس
جمعه 06 مهر 1403 - 20:30:00