فارس/کم‌خونی در کشور ما در حالی شایع است که به سادگی می‌توان از آن پیشگیری کرد. یکی از مهمترین علت‌های کم خونی، مشکلات تغذیه‌ای است که با تغذیه صحیح و در صورت نیاز با مصرف مکمل آهن برطرف می‌شود.

 آهن یک ماده مغذی بسیار اساسی و حیاتی برای بدن است و دریافت کافی آن برای تقویت سیستم ایمنی ضروری است. این در حالی است که یکی از مشکلات تغذیه‌ای شایع کشور، کمبود آهن است. غنی سازی مواد غذایی با آهن و اسید فولیک به عنوان یکی از راهکارهای عمده کاهش کم خونی فقر آهن و اسید فولیک از سالیان گذشته در برخی کشورها از جمله ایران (1380) به اجرا گذاشته شده است.

مکمل‌های آهن تولید داخل؛ باکیفیت و به صرفه برای رفع کم‌خونی
بعضی از افراد تصور می‌کنند که مکمل‌های خارجی، دُز بالاتری آهن دارند اما برخلاف این تصور رایج، انواع قرص‌ها و کپسول‌های ایرانی حاوی آهن با دُز بالا در کشور تولید می‌شود. یکی از مشکلاتی که مراجعه کنندگان به دلیل مصرف قرص‌های آهن ایرانی از آن شکایت می‌کنند مشکلات گوارشی ناشی از مصرف قرص یا کپسول‌های حاوی آهن است که البته خاصیت دُز بالای آهن است. چندین سال است برخی شرکت‌های دارویی داخلی، این مشکل را نیز به شکلی حل کرده‌اند. برخی از این داروها با پوشش انتریک کوتد تهیه می‌شود که کمترین عوارض گوارشی را دارد. داروهایی که دارای پوشش روده‌ای هستند، تحت تاثیر محیط اسیدی معده قرار نمی‌گیرند و در محیط قلیایی روده باز و جذب می‌شوند. وقتی باز شدن دارویی در معده موجب تحریک معده ‌شود این پوشش جلوی این عمل را می‌گیرد.
باید توجه داشته باشید که به طور کلی، در اثر مصرف مکمل آهن ممکن است علائمی مثل تهوع، استفراغ، یبوست، درد شکم و مدفوع تیره رنگ ظاهر شود که نگران کننده نیست و به این دلیل نباید مصرف آهن را قطع کرد زیرا بعد از چند روز این علائم بهبود می‌یابد.


چه کنیم تا دچار کمبود آهن نشویم؟
یکی از موارد بسیار مهم برای پیشگیری از فقر آهن، تغذیه سالم و اصولی است. مثلا باید هر روز از مواد غذایی آهن‌دار استفاده شود. از آنجا که ویتامین ث باعث جذب بیشتر آهن در بدن می‌شود بهتر است در کنار مواد غذایی حاوی آهن از مواد حاوی ویتامین ث استفاده شود.
بهتر است بین غذا خوردن و چای تا دو ساعت قبل و بعد از غذا فاصله باشد و چای نیز کمرنگ باشد زیرا چای پررنگ در جذب آهن تداخل ایجاد می‌کنند.
دخترانی که به سن قاعدگی رسیده‌اند بهتر است برای پیشگیری از کم خونی در کنار تغذیه صحیح، از مکمل نیز طبق دستور پزشک استفاده کنند.
در مورد منابع غذایی بزرگسالان می‌توانند آهن را از مواد غذایی مانند مرغ، گوشت قرمز، ماهی، حبوبات، سویا و خشکبار دریافت کنند. حبوبات به عنوان مواد غذایی در دسترس و به صرفه می‌تواند میزان زیادی از آهن بدن را تأمین کند.
در مورد کودکان نیز مصرف قطره آهن از شش ماهگی ضرورت دارد و باید تا دوسالگی ادامه داشته باشد تا کم‌خونی و فقر آهن ایجاد نشود.

کم‌خونی ناشی از فقر آهن چه علائمی دارد؟
یکی از علائم کم خونی که خیلی از مردم با آن آشنایی دارند رنگ پریدگی است. علائم دیگری نظیرسیاهی رفتن چشم، سرگیجه، سردرد، بی اشتهایی، سوزن شدن دست و پا و غیره نیز بسته به شدت کم خونی در بیماران مشاهده می‌شود. تنگی نفس همراه با تپش قلب از علائم کم خونی در مراحل پیشرفته است.

عوارض فقرآهن چیست؟
کم خونی ناشی از فقر آهن، باعث اختلالاتی در بدن نظیر کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها، خستگی، کاهش ضریب هوشی، کاهش افت تحصیلی در دانش‌آموزان یا دانشجویان می‌شود. همچنین طبق تحقیقات انجام شده کم خونی ناشی از فقر آهن باعث میل شدید به شیرینی و احساس شدید ضعف نیز می‌شود. متاسفانه بسیاری از افراد از کم خونی خود آگاه نیستند اما این عوارض در آنها به وجود می‌آید.

مسئولین حوزه سلامت برای مقابله با کم خونی چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
تنها اقدامی که وزارت بهداشت در این راستا انجام داده است برنامه مکمل‌یاری آهن است که طبق آن، مکمل آهن باید به دانش آموزان دختر دبیرستانی هر هفته به صورت یک قرص ارائه شود. 
البته به دنبال تصویب سند ملی امنیت غذا و تغذیه ۱۴۱۱-۱۴۰۲ در هفدهمین جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و در راستای ارتقای سلامت و بهبود تغذیه مردم قرار است آرد و نان با آهن، اسید فولیک و ویتامین D غنی شود که هنوز اقدام عملی در این باره صورت نگرفته است.