اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

ندا جعفری| ناصر عاشوری قلعه‌رودخانی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت می‌گوید ما به دولت و کمیسیون انرژی مجلس گفته‌ایم ظرفیت پالایشگاه‌ها کامل است و انتظار تولید بیشتری را نداشته باشند چرا که ظرفیت تولید کامل است و نمی‌توانیم ۱۱۵ میلیون لیتر را به ۱۵۰ میلیون لیتر برسانیم زیرا چنین ظرفیتی اصلا وجود ندارد یا باید همین میزان بنزین مدیریت شود یا اینکه باید واردات داشته باشیم. او گفته است؛ در کل با ظرفیت کامل و در سه شیفت تولید همه پالایشگاه‌ها در مدار تولید قرار دارند و به لحاظ کیفی هم بنزین تولیدی کشور باکیفیت بوده و بخش عظیمی از تولیدات یورو ۴ است. به گفته عاشوری میزان مصرف بنزین بسیار بالا است به گونه‌ای که در تعطیلات گذشته رقم مصرف تا ۱۴۵ میلیون لیتر در روز هم رسیده است و بنابراین زمانی که مصرف از ۱۰۰ میلیون لیتر بالاتر می‌رود معادلات به هم می‌ریزد، بنابراین دولت ناچار است که امسال تصمیم به واردات بگیرد مگر اینکه مجلس و دولت پیش‌بینی و تمهیدات لازم را برای استفاده از سوخت جایگزین مثل ال‌ان‌جی و سی‌ان‌جی یا اصلاح ساختاری خودروسازان و کاهش مصرف و سهمیه‌بندی را در دستور کار قرار دهند تا همین ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت را مدیریت کنند در غیر این صورت حتما باید واردات داشته باشیم.
اما چه راهکاری برای کاهش مصرف بنزین وجود دارد و کشورهای دیگر چه اقداماتی برای حل این مشکل انجام داده‌اند؟
محمود خاقانی، کارشناس حوزه نفت و انرژی و مدیر کل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت ایران در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش قیمت بنزین می‌تواند از مصرف بالای آن در کشور جلوگیری به عمل آورد به «اعتماد» گفت: اگر افزایش قیمت می‌توانست جلوی افزایش مصرف بنزین را بگیرد تاکنون گرفته بود چرا که افزایش قیمت بنزین در دولت نهم و دهم آغاز شد و در دولت آقای روحانی هم شاهد بودیم که یک‌شبه سران سه قوا تصمیم بر افزایش قیمت بنزین گرفتند و نرخ آن تا 3 هزار تومان هم رشد کرد.
خاقانی تصریح کرد: علت افزایش مصرف بنزین بهای آن نیست و باید پذیرفت بخش مهمی از این موضوع به ناکارآمدی در مدیریت اقتصاد انرژی در اقتصاد خرد و کلان برمی‌گردد که مشکلات امروز را به وجود آورده است.

سرکوب برنامه‌های حوزه انرژی در مجلس هفتم

این کارشناس انرژی با بیان اینکه در دولت هفتم و هشتم و برنامه چهارم پیش‌بینی چنین روزهایی می‌شد، افزود: برنامه‌ریزان کارآمد آن زمان می‌دانستند که این اتفاقات در چند سال آینده رخ خواهد داد و بنابراین در برنامه‌های‌شان عنوان کردند که سالانه قیمت بنزین و فرآورده‌های نفتی چند درصدی رشد داشته باشد و یارانه‌ها نیز با همان درصد کاهش پیدا کند و به بخش‌های دیگر اقتصادی مانند (کشاورزی، آموزش و پرورش و بهداشت و درمان و حمل‌ونقل و ...) که مولد ثروت هستند تزریق شود اما متاسفانه مجلس هفتم جلوی این برنامه را گرفت و قیمت بنزین را در 80 تومان تثبیت کرد.
خاقانی ادامه داد: پس از آن در دولت‌های نهم و دهم متوجه شدند که مجلس هفتم اشتباه بزرگی کرده و در مجلس هشتم، نهم، دهم و یازدهم در بودجه بلایی بر سر کشور آوردند که امروز کارگزاران دولت سیزدهم و مجلس یازدهم بر این باورند که باید کسری بنزین و فرآورده‌های نفتی را وارد کرد که این موضوع به معنی ارزبری کلان در این حوزه است یا اینکه نفت خام خودمان را به چین یا هند یا کشور دیگری که ظرفیت پالایش بیشتری از ایران دارد بدهند تا آن کشور نفت خام ما را پالایش کند و یک درصدی از آن را به صورت فرآورده‌های نفتی به ایران بدهد که این مساله هم با ضرر و زیان هنگفتی همراه است.

الزام بر گسترش حمل‌ونقل عمومی 
مدیر کل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت ایران خاطرنشان کرد: مشکل دولت سیزدهم امروز این است که اکثریت صاحب‌نظران اقتصاد انرژی و اقتصاد کلان به این نتیجه رسیده‌اند که سکوت کنند و نه مطلبی بنویسند و نه سخنی بگویند زیرا نه کسی می‌خواند و نه کسی گوش می‌دهد، این در حالی است که در دولت‌های گذشته مرتبا در خصوص وضعیت بنزین هشدارها داده می‌شد.
خاقانی افزود: دلیل افزایش مصرف بنزین هم کاملا واضح است چرا که به جای آنکه دولت هزینه‌های استفاده حمل‌ونقل عمومی مردم را کاهش دهد و ناوگان حمل و نقل عمومی را نوسازی و بهبود ببخشد هر روز قیمت حمل‌ونقل عمومی بالا می‌رود و کرایه‌های مترو، اتوبوس و تاکسی، هواپیما و قطار دو برابر می‌شود و از سوی دیگر هم نتوانسته‌اند ظرفیت خدمات رسانی حمل‌ونقل عمومی را افزایش دهد.

دست مافیای خودرو با کاسبان تحریم‌ها در یک کاسه است
او تصریح کرد: متاسفانه در دولت‌های گذشته مافیای خودرو اجازه بهبود و توسعه حمل‌ونقل عمومی را نمی‌داد چرا که این مافیا خواستار این است که خودروهای از رده خارج شده دنیا را با نرخ‌های بالا و چند برابر قیمت‌های جهانی به مردم بفروشند، دست مافیای خودرو با کاسبان تحریم‌ها در یک کاسه است.  مشکل بزرگ ایران این است که اقتصاد شفافی هم ندارد این در حالی است که در همه جای دنیا ثروتمندان کلان معرفی می‌شوند و همه مردم آنها را می‌شناسند اما در ایران هیچ اسامی از آنها منتشر نمی‌شود مگر آنکه اتفاقی یکی و دو اسم مطرح شده باشد. اما برخی از این گروه‌های ثروت گاه در سیاست‌گذاری‌ها هم دخیل هستند.

آلمان و لوکزامبورگ برای  حل مشکل سوخت چه کار کردند؟
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه در امریکا برخلاف اروپا حمل‌ونقل عمومی چندان گسترش نیافته، گفت: نمونه همین مساله در آلمان هم رخ داد و زمانی که دولت آلمان با بحران انرژی مواجه شد و مردم را در سختی دید یارانه سوخت بخش‌های خانگی و صنعتی را افزایش داد و برای اینکه مردم کمتر از بنزین و گازوییل استفاده کنند اعلام کرد در سراسر آلمان استفاده از راه‌آهن و اتوبوس‌های بین شهری با نرخ‌های پایین در محدوده 9 یورو است و اخیرا کمی افزایش داده و به 10 و 15 یورو رسانده است و همین مساله باعث تشویق مردم برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی و عدم استفاده از خودروی شخصی شد. خاقانی خاطرنشان کرد: در لوکزامبورگ هم استفاده از حمل‌ونقل عمومی مجانی شد پس می‌بینیم که در دنیا برای این مشکلات راه‌حل‌های منطقی دارند این در حالی است که در ایران بخش قابل توجهی از بنزین و گازوییل همچنان قاچاق می‌شود چرا که قاچاقچی سوخت را دلار می‌داند. ضمن آنکه این قاچاق صنایع تولید داخل را هم تحت‌تاثیر قرار داده چرا که قاچاقچی‌ها به جای دلار کالا وارد ایران می‌کنند و زمانی که این کالاها وارد بازار می‌شود با کالاهای تولید داخل رقابت می‌کند و تولید داخل هم دچار سرگیجه می‌شود و بسیاری از تولیدکنندگان امروز متضرر شده‌اند و بیکاری هم افزایش می‌یابد.

یارانه بسیار سنگینی  برای واردات بنزین باید بپردازیم
او با بیان اینکه واردات بنزین امروز فاجعه‌ای دیگر است تصریح کرد: این سیاست‌گذاری‌ها باز هم به نفع مافیای خودرو و کاسبان تحریم‌هاست و سود آن به جیب این افراد می‌رود و نه مردم زیرا این بنزین را اگر 1 دلار (55 هزار تومان) هم بخرند و در داخل 3 هزار تومان بفروشند باز هم یک یارانه بسیار سنگینی بابت این موضوع باید بدهند و دولت باید باز هم نقدینگی را افزایش دهد و تورم کشور را بالا ببرد. او گفت: چرا در حالی که دولت سیزدهم قول داده بود قیمت دلار در برابر ریال افزایش پیدا نکند امروز نرخ‌ها اینقدر بالا رفته است؟ چرا در حالی که قول داده بودند بدون نیاز به پذیرش برجام و رفع تحریم‌ها اقتصاد را مدیریت کنند و اشتغال ایجاد کنند امروز وضعیت اقتصادی به این شکل درآمده؟ چرا دولت در زمستان با کسری گاز و امروز با کسری بنزین دست به گریبان شده و در تابستان هم با مشکلات کمبود آب و برق روبرو می‌شود؟ مسلما این قبیل از بحران‌ها را نمی‌توان با ناکارآمدی‌های مدیریتی حل کرد و باید اعتماد عمومی به جامعه بازگردد.