صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

روز 13 اردیبهشت‌ماه بود که سایت حسن روحانی پس از چهار ماه فعالیت آزمایشی، به طور رسمی آغاز به کار کرد. رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم «تجزیه و تحلیل مسائل امروز ایران و پیش‌بینی فضای فردا، نقد سازنده و دلسوزانه نسبت به حاکمان و ارائه پیشنهادات مفید» را ازجمله اهداف فعالیت این سایت برشمرد. شروع به کار این سایت در کنار مواضع ماه‌های اخیر روحانی درباره موضوعات مختلف داخلی و خارجی را باید شمه‌ای از آغاز کمپین انتخاباتی جریان موسوم به اعتدال که یک سر آن به روحانی می‌رسد، به شمار آورد. اظهارات اخیر محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس دولت دوازدهم که از احتمال ائتلاف حزب اعتدال و توسعه با رئیس مجالس هشتم، نهم و دهم برای انتخابات فراروی مجلس سخن به میان آورد، واضح‌ترین اظهارنظر درباره احتمال آمادگی روحانی برای انتخابات اسفندماه است. اعتدال و توسعه کجا ایستاده و آیا با لاریجانی، بر هم کنش می‌کنند.
حسب آنچه شنیده می‌شود، تیم رسانه‌ای و سیاسی نزدیک به حسن روحانی (اعتدال و توسعه) شامل محمود واعظی، علیرضا معزی، محمد قوچانی و ... از پیش از شروع سال جدید، یکشنبه‌های هر هفته را گعده می‌گیرند و برای نحوه ورود به انتخابات، هم‌اندیشی می‌کنند. این هم‌اندیشی‌ها در حالی است که حسن روحانی از مدت‌ها پیش، جلساتی را با رؤسا، وزرا و معاونین‌اش تدارک و سامان دیده و عمده اظهارات مهم خود را نیز از قضا در همین جلسات بیان می‌دارد که آخرین آن مربوط به بحث لزوم برگزاری رفراندوم بود.
همه این قطعات را که کنار همدیگر بگذاریم، متوجه می‌شویم که جریان متصل به حزب اعتدال و توسعه، برای بازگشت به قدرت در انتخابات مجلس دوازدهم در اسفندماه سال جاری، برنامه‌ای جدی دارد و برای کنش رسمی، در حال موقعیت‌سنجی فضا و موقعیت‌یابی مناسب در میان سایر نیروهای نزدیک به خود است. به همین مناسبت بود که محمود واعظی، چهره نزدیک به حسن روحانی، روز گذشته طی گفت‌وگو با فرهیختگان، از احتمال ائتلاف حزب اعتدال و توسعه با علی لاریجانی سخن به میان آورد. واعظی درباره احتمال شکل‌گیری ائتلاف مذکور، گفت: «این احتمال وجود دارد که اگر هم مشارکتی باشد و هم یک علاقه‌ای در مردم باشد، حتما اگر با گروه‌های معتدل کار کنیم بهتر است.»

لاریجانی به روحانی نیاز دارد یا روحانی به لاریجانی؟ 
واعظی در حالی از احتمال ائتلاف اعتدال و توسعه (محوریت معنوی این حزب با روحانی است) با علی لاریجانی سخن به میان آورده که همواره روابط حسنه‌ای میان روحانی و لاریجانی در سال‌های حضور این دو در مسندهای اجرایی و تقنینی کشور، وجود داشت.

 هر چند محمدرضا باهنر، 12 اردیبهشت 1400 در گفت‌وگو با فردانیوز، روابط حسنه لاریجانی و روحانی را «در راستای همکاری دو قوه» و «نه در راستای هماهنگی دو جریان سیاسی» ارزیابی کرد و شخص لاریجانی نیز روز 25 اردیبهشت 1400 و پس از ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری، به خبرنگاران گفت: «دولت من ارتباطی با دولت آقای روحانی ندارد.» البته جدایی‌نمایی با روحانی را می‌توان نوعی تاکتیک منطقی برای برحذر بودن از «رأی منفی» دولت روحانی در آستانه  انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم به‌شمار آورد اما سوال این‌جاست که با وجود اعلام آمادگی واعظی (به عنوان یکی از اعضای ارشد اعتدال و توسعه) جهت ائتلاف با لاریجانی برای انتخابات مجلس دوازدهم، آیا رئیس پیشین مجلس نیز مایل به همگامی با جریان نزدیک به روحانی خواهد بود.
 با توجه به موقعیت کنونی لاریجانی و پیشینه او در انتخابات 1400 که به عدم احراز صلاحیت او انجامید و نیز «ایماژ مطالبه‌جویانه»ای که احیانا از او نزد نخبگان و افکار عمومی ساخته خواهد شد، به نظر می‌رسد جریان اعتدال و توسعه به ائتلاف با لاریجانی بیشتر نیاز داشته باشد تا لاریجانی به اعتدال و توسعه.

نسبت کارگزاران سازندگی و اعتدال و توسعه با علی لاریجانی؟
اگر بنا بر گفته سال‌ها پیش محمد قوچانی، اعتدال و توسعه را بال راست و کارگزاران سازندگی را بال چپ اندیشه‌ای مرحوم هاشمی رفسنجانی به‌شمار آوریم، باید بگوییم که از قضا و در شرایط کنونی، همان تحلیل و گفته مصداق دارد؛ چراکه برخلاف کارگزاران که دچار فضای چپ‌زدگی و ایده تحریم انتخابات شده‌، اعتدال و توسعه مشغول سازوبرگ بخشیدن به ابزارهای انتخاباتی و رقابتی خود است و حتی برای کنش رسمی، به ائتلاف با یکی از نمادهای «راست سنتی» یعنی علی لاریجانی، می اندیشد. در همین‌باره، حسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، اسفندماه 1401 در گفت‌وگو با خبرآنلاین رسما اعلام کرد که «مادامی که حاکمیت اصلاحات واقعی را نپذیرد، ما در انتخابات شرکت نمی‌کنیم.»
چپ‌زدگی کارگزارانی‌ها باعث شده بسیاری از نیروهای راست‌گرا و نزدیک به دبیرکل پیشین (کرباسچی) نظیر قوچانی، جمع کارگزارانی‌ها را عملا ترک کنند و به طور غیررسمی، با بال راست هاشمی، یعنی اعتدال و توسعه، قیام و قعود سیاسی داشته باشند. قوچانی حتی ماه‌هاست که طی سلسله گفت‌وگوهایی با حسن روحانی، مشغول تهیه پروژه تاریخ شفاهی حول شخصیت رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم است و بنا بر خبری که مدتی پیش منتشر شد، قرار است این پروژه در آستانه انتخابات مجلس، مکتوب شود و به بازار بیاید تا از این طریق، به نوعی افکار عمومی تحت‌تأثیر قرار بگیرد. در همین‌باره تسنیم 22 فروردین امسال در خبری نوشت: «تدوین خاطرات دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی، گام اول وی برای ورود به انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی بود که گفته‌شده وی تأکید کرده است که این کتاب در ماه‌های منتهی به انتخابات مجلس شورای اسلامی منتشر شود.»

اصلاح‌طلبان با روحانی و لاریجانی چه می‌کنند؟ 
با توجه به آنچه آمد، حضور لاریجانی و روحانی در انتخابات مجلس آینده را باید قریب به تحقق دانست، هر چند این حضور می‌تواند غیرمستقیم، در سایه و ذیل یکی از لیست‌های متبوع باشد. علاوه بر نسبت میان نیروهای موسوم به اعتدالی، نسبت اصلاح‌طلبان با اعتدالیون نیز در نوع خود می‌تواند پرسش‌برانگیز باشد. آن‌طور که از ظاهر و فحوای نظرات اصلاح‌طلبان برمی‌آید، باید گفت که اردوگاه اصلاح‌طلبی برای انتخابات فراروی مجلس، همچون همه انتخابات قبلی، دو شقه خواهد شد. شق اول، شامل نیروهایی است که حاضر به دادن لیست و حضور در انتخابات خواهند بود و شق دوم، نیروهای رادیکالی را شامل می‌شوند (نظیر تاج‌زاده، میردامادی، فائزه هاشمی و...) که قائل به تحریم انتخابات هستند و به هیچ صورتی، قصد مشارکت ندارند. با توجه به این صورت‌بندی، بعید نخواهد بود که شق اول به جهت ریزش نیروهای نخبگانی و بدنه، به سمت ائتلاف با جریان اعتدال بروند و لیست‌هایی با نفرات مشترک بدهند.