آرمان ملی/متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

احسان اسقایی| پرونده هسته‌‌ای ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی به پرونده‌ای سیاسی تبدیل شده است.
  
در این معنا که تعامل ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس گزارش های این نهاد قبل از زمانی که آمریکا از برجام خارج شود در وضعیت مطلوبی قرار داشت و آژانس بین المللی انرژی اتمی چندین بار برهمکاری ایران با این نهاد تاکید کرده بود و گزارش‌هایی در این ارتباط به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کرده بود اما بعد از خروج آمریکا از برجام تعاملات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  بر اساس آنچه ایران مدعی است (طبق مفاد برجام) کاهش یافته است. در مقطعی ایران حتی تصمیم گرفت که فیلم دوربین‌های آژانس در تاسیسات هسته‌ای را هم در اختیار آنها قرار ندهد. همچنین تهران به تعدادی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجوز حضور در ایران را نداد که این مورد با اعتراض آژانس روبه‌رو شد. بر اساس گفته اسلامی،  رئیس سازمان آژانس اتمی ایران هم اکنون به رغم اخراج برخی از بازرسان آژانس از ایران بیشترین تعداد بازرس‌های این نهاد در تاسیسات هسته ای ایران در حال بازرسی هستند.  این مورد و برخی از پرونده‌های  باز مانده بین ایران و آژانس موجب شده هر از گاهی دبیرکل  این نهاد اتمی بین‌المللی تردیدهایی را در مورد تهران بیان کند یا اینکه در آخرین نشست فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شورای حکام، آژانس  قطعنامه‌ای را علیه برنامه هسته ای کشورمان به تصویب رساند و خواستار همکاری ایران با بازرسان این نهاد شد.
 
آژانس و امیدوار به تغییر ریل در ایران
هرچند آژانس بین المللی انرژی اتمی گه‌گاه گلایه هایی را در مورد پرونده هسته ای ایران رسانه ای می کند و دبیرکل آژانس نیز  مسیر بازگشت به توافق وین را مسیری جدی نمی‌داند اما گروسی همواره تلاش کرده چراغ‌های سوسو زن امید در این ارتباط را روشن نگاه دارد و گاهی اعلام کرده است که  بهبود روند همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تنها به اراده سیاسی تهران و سایر اعضای برجام بستگی دارد. البته یک بار هم او تلاش کرد به عنوان دبیرکل، گره کور بسته نشدن  پرونده ایران  در آژانس را علنی کند کما اینکه در این ارتباط اعلام کرد در صورت توافق ایران و آمریکا در پرونده هسته‌ای امیدها به بسته شدن پرونده های ایران در آژانس افزایش می‌یابد. شاید از این رو بود که وی بارها از مذاکرات کاهش تنش  بین ایران و آمریکا به واسطه کشورهای عربی حمایت کرده و خواهان ادامه این روند شده است. از این رو هر چند اروپایی ها تلاش دارند از طریق آژانس از منظر حقوقی به ایران فشار آورند که با بازرسان این نهاد همکاری کند اما دبیرکل این نهاد در تلاش است از مسیر واقعی و بدون جهت گیری‌های سیاسی در زمینه حل مشکلات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی عبور کند.

علاقه گروسی به دیدار با رئیس جمهور ایران
 اخیر و در نشست سالانه آژانس بین المللی انرژی اتمی گروسی اعلام کرده بود که مشتاق دیدار با رئیس جمهور ایران است. بسیاری از رسانه ها این سخن گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی را به تلاش های او برای ارسال پیام به دولت جدید ایران برای فصل جدید همکاری های ایران و آژانس تعبیرکردند. البته این ابراز تمایل از سوی گروسی با واکنش مثبت ایران نیز مواجه شد به طوری که خبرهایی از سفر او به ایران برای تلاش های دو سویه به منظور کاهش کدورت ها بین ایران و این نهاد منتشر شد. «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی دیدار دوجانبه با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه شصت ‌و هشتمین کنفرانس عمومی آژانس اتمی در وین از سفر قریب‌الوقوع خود به ایران خبر داد. «گروسی» با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس ضمن اشاره به دیدارش با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و گفت‌وگو درباره اهمیت حفظ تعامل تهران و آژانس گفت: به‌زودی برای دیدارهای مهم سیاسی و فنی به تهران سفر خواهم کرد. اسلامی، معاون رئیس‌جمهور در مورد دیدار خود با گروسی تاکید کرد: این موضوع مورد استقبال و تشویق مدیرکل آژانس قرار گرفت. معاون رئیس‌جمهور در ادامه افزود: همچنین در این دیدار مقرر شد در زمینه موضوعات هسته‌ای که در چارچوب برجام مطرح می‌شود، از طریق تنظیم برنامه‌ها و تداوم رفت‌و‌آمدها، گفت‌وگوی سازنده را به‌گونه‌ای که تأمین کننده منافع ایران و حل و فصل موضوعات باقی‌مانده باشد ادامه دهیم.

تلاش برای بستن پرونده‌های فنی
به نظر می‌رسد با توجه به تلاش های رئیس جمهور ایران مسعود پزشکیان در کنفرانس خبری اخیر و ارسال پیام همکاری تهران در پرونده هسته‌ای و حتی آمادگی برای گفت و گو در این زمینه  با آمریکایی ها به شرط حفظ مصالح ملی ایران و سفر روز یکشنبه او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل  همچنین واکنش ها از سوی غربی ها به این سخنان ، اکنون با سفر رافائل گروسی به تهران می تواند در زمینه بسته شدن یکی از سه پرونده باقی مانده در آژانس کوشید و در این صورت آژانس نیز در این زمینه اقدامات مثبتی برای بسته شد این پرونده باید انجام دهد. این مورد بلندترین گامی است که ایران می تواند بردارد تا تکلیف تحولات مهم منطقه ای و حتی تکلیف انتخابات آمریکا روشن شود و در ماه‌های آینده شاهد آغاز مذاکرات جدی برای رفع تحریم های ایران بر پایه برجام یا  هر توافقی که منافع ملی ایران را تامین کند، باشیم.