جمعه 30 شهریور 1403 - 12:57
زخمههای جلیل شهناز تکرار نشدنی است
خبرآنلاین/ استاد جلیل شهناز نوازندهی چیرهدستی ست که نامش به عنوان برجستهترین نوازندهی تار در تاریخ موسیقی سنتی ایران همواره میدرخشد. نوازندهای تکرار نشدنی که زخمههای بی بدیلش او را به خالق آثاری ارزشمند تبدیل کرده است.
استاد جلیل شهناز در یکم خردادماه سال ۱۳۰۰ خورشیدی در خانوادهای هنرمند در اصفهان چشم به جهان گشود. پدر وی از هنرمندان برجسته و ممتاز موسیقی اصفهان بود. پدرش افزون بر سنتور با نواختن تار، سه تار، ویولن، کمانچه و تنبک نیز آشنایی داشت و بسیاری از هنرمندان و شیفتگان موسیقی به خانهی آنها رفت و آمد میکردند. پیش از آنکه نوازندگی را آغاز کند با گوشهها و ردیفهای موسیقی ایرانی آشنایی پیدا کرده بود.
جلیل با نواختن تنبک و سه تار به دنیای موسیقی راه یافت. در ۱۴ سالگی به یادگیری تار پرداخت و در مکتب پدر به نواختن تار و فراگیری تکنیکهای نوازندگی این ساز اشتغال داشت و در پرتو استعداد فراوان به زودی همه فوت و فنها و روشهای مناسب تارنوازی را فراگرفت، طوری که در ۱۷ سالگی ساز او شنیدنی بود.
شهناز در ۱۳۲۷ خورشیدی مقیم تهران شد و از ابتدای ورود با رادیو تهران آغاز به همکاری کرد و در بسیاری از برنامههای موسیقی رادیو به عنوان تک نواز و هم نواز مشارکت میکرد. اوج درخشش جلیل شهناز در همکاری او با برنامههای موسیقی «گلها» تجلی یافت. در این برنامهها شهناز با برترین و مشهورترین خوانندگان و نوازندگان به همکاری پرداخت و آثار به جا مانده از این دوران بخش ممتازی از موسیقی معاصر ایران است.
پیش درآمدهای آهنگین او بیانگر صفا و سادگی دوران کودکی و نوجوانی، چهار مضرابهای او بیانگر شیفتگیها و التهابهای جوانی و سرانجام آوازها، نجواها و جملهپردازیهای غیرضربی او از ویژگیهای دوران بزرگسالی و پختگی و تأثرات این دوره عمر، سخن میگوید.
بسیاری از نوازندگان تار به ویژه آنها که موسیقی را در هنرستانها و دانشگاهها فراگرفتهاند، دارای تکنیکهای ممتازی هستند؛ اما چون آثار آنها فاقد گرمی و شور و حال است بر جان و دل شنوندهها تأثیر اندکی برجا میگذارند. در ساز شهناز تکنیکها آن چنان با رمز و راز و معنا به هم آمیخته است که بهتر از آن قابل تصور نیست. به زبانی دیگر شهناز ترکیب مطلوب و مناسبی از تکنیک و شور و حال است. آغاز و پایان هر جمله و بلندی و کوتاهی نغمهها و محل سکوتها و استفاده از سیمهای متفاوت در همان شکلی است که میتواند بهترین تأثیر را بر شنوندگان داشته باشد.
از دیگر ویژگیهای ممتاز هنر شهناز، آشنایی او با آهنگها و ترانههای محلی و آثار فولکلوریک ایران بود و در حافظه شگفت آور او گنجینه بزرگی از ترانههای محلی و تصنیفهای کهن ایران وجود داشت.
استاد یکی از برجسته ترین نوآورانی است که در موسیقی معاصر ایران ظهور یافته و راه و روشهای بدیعی که در تارنوازی بنیاد نهاده، برای دیگر تارنوازان چراغ و راهنمای راه به شمار میآید. وی ضمن تسلط به ردیف و اطلاعات جامع موسیقی و آشنایی با بیشتر سازهای ایرانی و شعر و ادبیات کلاسیک ایران این ویژگی منحصر به فرد را در ساز خود جمع کرده است: جواب آواز، تسلط به ریتم، زنگ صوتی شفاف و درخشان، تغییر صدادهی با استفاده از تغییر محل مضراب روی انگشت سبابه و کنده کاریهای متنوع و مکرر.
از آثار پس از انقلاب اسلامی که استاد شهناز در آنها نوازندگی کرده است، میتوان از کنسرت استادان، سروش آسمانی، کنسرت ابوعطا، چرخ گردون، مویه، چشمه ساران و چند اثر دیگر یاد کرد. آثار به جامانده از نوازندگیهای استاد شهناز در برنامههای تکنوازان رادیو نیز از کارهای ماندنی است. ناگفته نماند که بیشترین اجراهای استاد شهناز در آرشیوهای خصوصی نگهداری میشود.
شهناز، سرانجام پس از یک عمر زندگی پر ثمر و پرورش شمار زیادی از بزرگان موسیقی ایران، آخرین بازمانده از نسل بزرگان موسیقی ایران پس از یک دوره بیماری و به دلیل کهولت سن در ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ خورشیدی در تهران درگذشت.
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
نگرانیها از برداشت زودهنگام نارنگی به دلیل مشکلات اقتصادی
-
تلاقی دریای ابر و جنگلهای هیرکانی هزار رنگ مازندران
-
راهداران شرق سمنان؛ جامانده از حقوقومزایا
-
محمود حکیمی درگذشت
-
کتابهایی با موضوع سوگ و پذیرش خود برای بچهها
-
بزرگترین ضربه به گروهک کومله در سالهای اخیر وارد شد
-
برنامههای رادیو برای هفته دفاع مقدس اعلام شد
-
نرمافزار «ویندوز» برای آیفون، مک و گوشیهای اندرویدی منتشر شد
-
استاندار سیستانوبلوچستان: مولوی شهنوازی همواره در راستای حفظ وحدت در جامعه تلاش میکرد
-
آغاز مصائب فلیک؛ بدموقع به ویارئال خوردند
-
کراس اوور برقی آئودی در مشهد رونمایی شد؛ آئودی Q4 برقی چه مشخصاتی دارد؟
-
چهارده خانواده مقتول بوشهری از قصاص قاتل گذشت کردند
-
عذرخواهی نماینده طالبان که در کنفرانس وحدت اسلامی به سرود ملی ایران بیاحترامی کرد
-
دیدار سرکنسولگر روسیه در ایران با استاندار چهارمحال و بختیاری
-
وقتی خروس بجای خوندن استارت میزنه!
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
معمای حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی
جمعه 30 شهریور 1403 - 13:00:00
رتبه ایران در جهان از نظر گرانی مسکن
جمعه 30 شهریور 1403 - 12:30:00
دلیل تفاوت نرخ گوشت تازه و یخ زده وارداتی چیست؟
جمعه 30 شهریور 1403 - 12:00:00
آماری از تعداد خودروی اسقاط شده در نیمه اول سال
جمعه 30 شهریور 1403 - 11:30:00
نسخه وزیر اقتصاد برای رفع مشکلات تعهدات ارزی واردکنندگان
جمعه 30 شهریور 1403 - 11:15:00