شرق/ « دانستن، گم‌شده مردم » عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم سیدمصطفی هاشمی‌طبا است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید دولت جمهوری اسلامی ‌موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار ببرد و در بند دوم این اصل می‌نویسد: «بالا‌بردن سطح آگاهی‌های عمومی در همه زمینه‌ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر».

 اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید دولت جمهوری اسلامی ‌موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار ببرد و در بند دوم این اصل می‌نویسد: «بالا‌بردن سطح آگاهی‌های عمومی در همه زمینه‌ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر».

می‌بینیم که طبق قانون اساسی بالا‌رفتن آگاهی‌ها و دانستنی‌ها حق مردم است اما در عمل در طول سال‌های طولانی دولت‌ها برای گفتن اطلاعاتی که به مردم متعلق است، روش‌های مختلفی به کار می‌گیرند که تفاوت‌هایی با هم دارند اما در یک امر مشترک واحدند و آن اطلاع‌رسانی حداقلی یا سکوت در برابر اطلاعات متناقضی است که ذهن مردم را درگیر کرده است. البته این روش به‌اصطلاح مینی‌مالیستی دولت‌ها در عملکرد آنها نیز دیده شده است، زیرا اگر چنین نبود و دولت‌ها دست از رضایت به حداقل‌ها برداشته و روش دیگری پیشه می‌کردند، شرایط کشور نوع دیگری خود را نشان می‌داد.

دولت‌ها همواره تلویحا و البته گاه و بی‌گاه تصریحا گفته‌اند که برای مردم کار می‌کنند و همه چیزشان متعلق به مردم است اما در همان حال از ارائه اطلاعات حداقلی به مردم نیز طفره رفته‌اند.

رئیس دولت چهاردهم بارها هم قبل از انتخاب‌شدن و هم پس از آن، موضوع «دانستن حق مردم است» را مورد تأکید قرار داده ‌و این را که با مردم در همه حال صادق هستند، مطرح کرده‌اند. واضح است که این ارائه صادقانه اطلاعات به مواردی که مورد سوءاستفاده دشمنان قرار می‌گیرد، نمی‌تواند تسری داشته باشد، اما بسیاری از اطلاعات و آگاهی‌ها را تنها مردم کشورمان نمی‌دانند و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی و حتی خبرگزاری‌های بین‌المللی از آن آگاهی دارند. قبل از هر موضوع دیگر مثالی را می‌توان مطرح کرد.

 می‌دانیم که موضوع قاچاق سوخت و انرژی مطلبی است که بسیار مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته و هیچ‌کس در هیچ دولتی حاضر به ارائه اطلاعات مربوطه به مردم نشده است. توجه شود که آمار صادرات نفت، قیمت فروش و نحوه فروش از مواردی است که هرگز برای مردم باز نشده و استدلال این امر هم آن است که دشمنان از آن مطلع می‌شوند؛ هر‌چند آنان اطلاعات لازم را به هر نحو حتی با عملیات نفوذی به دست می‌آورند.

با تصدی‌گری دولت چهاردهم این امید بود که حداقل اطلاعاتی که مورد نیاز است، به مردم ارائه شود و دولت با ارائه دقیق و درست مردم را آگاه کند. به طور مثال ببینیم در گزارش روزنامه همشهری مورخ یکشنبه 22 مهر 1403 این مطلب یعنی قاچاق سوخت (بنزین و گازوئیل) چگونه آمده است.

الف- آقای بابک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، گفته‌اند که روزانه 10 میلیون لیتر گازوئیل و پنج میلیون لیتر بنزین قاچاق می‌شود.

ب- آقای موسی غنی‌نژاد، اقتصاد‌دان، گفته‌اند که از 120 میلیون مصرف بنزین روزانه 50 میلیون لیتر قاچاق می‌شود.

ج- آقای حسین راغفر، اقتصاددان، گفته‌اند روزانه 20 میلیون لیتر قاچاق سوخت در کشور داریم.

د- آقای سید‌ هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن علمی انرژی، گفته‌اند روزانه بین 10 تا 20 میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌شود. فیلم‌ها و تصاویر صداوسیمای جمهوری اسلامی هزاران وانت پر از بنزین یا گازوئیل در صفی طولانی و این را که هزاران وانت در این کار مشغول‌اند، به‌وضوح نشان می‌دهد. 

حال از قول سردار حسین رحیمی نقل‌قول‌‌هایی در همین روزنامه همشهری مطرح شده است، از سویی گفته‌اند اعداد مطرح‌شده درباره بنزین به‌هیچ‌وجه درست نیست و از سویی گفته‌اند حجم کشفیات کشور در حوزه قاچاق سوخت حاکی از قاچاق روزانه حدود 20 میلیون لیتر نفت گاز در کشور است و حتی یک میلیون لیتر هم برای ما رقم بزرگی را تشکیل می‌دهد و نوعی ایهام در سخن ایشان دیده می‌شود.

حال با این اطلاعات برای هر فرد باسواد یا بی‌سواد این سؤال پیش می‌آید که چه امری را قبول کند؟ تقریبا همه افراد یادشده قبول کرده‌اند که حداقل 20 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل قاچاق می‌شود و تصاویر صداوسیما و تعداد وانت‌های درگیر و نیز گزارش‌های مکتوب روزنامه‌ها این امر را تأیید می‌کند، ولی دریغ از یک کلمه حرف صادقانه وزارت نفت و دولت.

البته روزنامه همشهری در پایان گزارش از کنار موضوع قاچاق سوخت گذر کرده و اتومبیل‌های داخلی را مقصر نشان داده که البته حرفی درست است، ولی نمی‌تواند پوششی بر قاچاق بنزین و گازوئیل باشد.

اینجا روی سخنم با شخص ریاست جمهور است که دلبستگی زیادی به ایشان داشته و هنوز هم داریم و امیدواریم زایل نشود‌ که مگر بهتر از دیگران نمی‌دانید قرآن می‌فرماید چرا از کاری که نمی‌توانید انجام دهید، سخن می‌گویید. اگر مدعی گفتار صادقانه با مردم هستید، چرا سکوت کرده‌اید و اگر به دلایل مختلف و مصلحت‌هایی (که همیشه حقیقت در پای آن ذبح شده) نمی‌توانید صادقانه به مردم بگویید، آن را هم به مردم بگویید؛ زیرا اینکه بگویید صادقانه با مردم روبه‌رو می‌شوم، ولی هیچ نگویید یا کمی بگویید و بقیه را به سکوت کتمان‌آمیز برگزار کنید، راه توریه را در پیش گرفته‌اید که هرگز چنین روش و منشی از جناب‌عالی مباد.

حال ما اطلاعات مختلف را نمی‌خواهیم، حداقل در این میانه تکلیف قاچاق بنزین و گازوئیل را روشن کنید و بگویید حجم قاچاق بنزین و گازوئیل که در انحصار وزارت نفت است و ربطی به قوای دیگر و نهادهای خارج از کنترل دولت ندارد، چه میزان است و چگونه این حجم قاچاق صورت می‌گیرد. یقینا جایگاه‌های سوخت یک یا دو شهر کوچک در یک استان دورافتاده نمی‌تواند از نازل‌های پمپ‌بنزین‌ها چنین رقمی را تأمین کند.

این شما و این‌ هم مصلحت‌های شما. شاید مصلحت کشور و دولت، در ناآگاهی مردم و ندانستن چگونگی کار دولتیان باشد.