ایرنا/ سردترین فصل سال آغاز نشده، چالش اصلی تبریز شروع شده و زنگ آلودگی هوا و مناسب نبودن شرایط برای گروه‌های حساس به صدا درآمده است که در این میان نقش مازوت سوزی نیروگاه انکارناپذیر است.

وقتی خبرهای آلودگی هوا در شهر اولین‌ها شنیده می‌شود، نشانه وارونگی هوا در کنار مازوت سوزی نیروگاه حرارتی تبریز است که به عنوان تنها نیروگاه شهر، وظیفه خطیر تامین برق خانگی و صنایع کلانشهر را برعهده دارد.
انرژی برق برای بخش خانگی و به خصوص صنعت که چرخ‌های تولید و درآمد خیل عظیمی از مردم را تامین می‌کند، به طور قطع ضروری و جزو جدایی ناپذیر زندگی کنونی شهری است اما با گذشت بیش از چهار دهه مشکل برق و نیروگاه تبریز حل نشده است.
وقتی هوا سرد می‌شود، مصرف گاز بالا می‌رود و با توجه به اولویت دار بودن مصرف خانگی، تامین گاز نیروگاه‌ها و صنایع در اولویت بعدی قرار می‌گیرد و در این راستا نیروگاه‌ها باید از سوخت دوم خود استفاده کنند که نیروگاه حرارتی تبریز به دلیل قدمت و استهلاک بالای آن، صرفا به سوخت مازوت روی می‌آورد.
مازوت سوزی نیروگاه تبریز در شرایط فعلی به نظر می رسد اجتناب ناپذیر است اما کمترین انتظار این است که مازوت استاندار در اختیار نیروگاه قرار گیرد.
بالا بودن میزان گوگرد در این نیروگاه موجب تولید دود بیشتر و آلودگی می‌شود
مدیر نیروگاه حرارتی تبریز گفت: استفاده از سوخت مازوت و آلودگی هوا و مصرف بیش از حد آب، از مشکلات این نیروگاه است ولی با این حال متوسط بازدهی نیروگاه‌ تبریز ۳۵ درصد بوده که از متوسط بهره وری کشوری بالاتر است.
حسن خیری ادامه داد: این نیروگاه برای اینکه برق تولید کند سالانه به هشت میلیون متر مکعب آب نیاز دارد در حالی که نیروگاه سهند که زیر مجموعه این نیروگاه است برای تولید برق کمتر از یک دهم این نیروگاه آب مصرف می‌کند.
وی افزود: برای سرد کردن نیروگاه در فصل تابستان ۲هزار متر مکعب در ساعت آب نیاز داریم که در زمستان این میزان به یکهزارمتر مکعب کاهش می‌یابد و همین مصرف زیاد ضرورت ایجاد نیروگاه جدید و همچنین بهینه سازی و روزآمد کردن نیروگاه فعلی را دوچندان کرده است.
وی در مورد میزان آلایندگی این نیروگاه گفت: بالا بودن میزان گوگرد در این نیروگاه موجب تولید دود بیشتر و آلودگی می‌شود و این قابل کتمان نیست اما ما ناچار هستیم در روزهایی که گاز نیست از سوخت مازوت برای تولید برق استفاده کنیم.
خیری در مورد نصب فیلتر بر خروج دودکش‌ها، گفت: هیچ نیروگاهی در ایران چنین فیلتراسیونی ندارد زیرا هزینه آن بسیار بالاست و تا ۵۰ درصد ساخت یک نیروگاه هزینه بر است.
مدیر نیروگاه حرارتی تبریز اطهار کرد: برای بروزرسانی تجهیزات نیروگاه حرارتی تبریز و تغییر سیستم خنک‌کننده‌های هر واحد آن ۳۰ هزار میلیارد ریال بودجه نیاز است از سویی مازوت مصرفی در نیروگاه تبریز کیفیت پایینی دارد و هر چه کیفیت مازوت بالاتر باشد، نقش آن در ایجاد آلودگی هوا نیز کمتر خواهد بود.
مازوت سوزی نیروگاه موجب افزایش گوگرد هوا می شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز در تشریح وضعیت هوای تبریز در سال جاری، اظهار کرد: در طول ۱۹۹ روزی که از یکم فروردین ماه ۱۴۰۳ می‌گذرد شاهد ۹۹ روز پاک، ۹۸ روز قابل قبول و ۲ روز ناسالم برای گروه‌های حساس بودیم.
شهنام اشتری منابع آلاینده کلان شهرها را منابع ساکن یا متحرک عنوان کرد و گفت: طبق مطالعاتی که حدود ۱۲ سال قبل توسط کنسرسیوم دانشگاههای تهران، تبریز و شیراز و بقیه دانشگاه های جامع صورت گرفته است، بیش از ۸۰ درصد آلودگی هوای شهر تبریز متاثر از ترافیک و ۱۵ درصد متاثر از منابع ساکن است البته با فرض اینکه نیروگاه گازسوز باشد و در صورتی که مازوت سوزی کند، شاخص های PM۵/۲ و گوگرد افزایش خواهد یافت.
ساخت نیروگاه جدید راهکار اصلی توقف مازوت سوزی است
اشتری با اشاره به مازوت سوزی نیروگاه تبریز در سال‌های گذشته، در خصوص راه‌های کنترل آلایندگی این نیروگاه هنگام مازوت سازی، اظهار کرد: نصب فیلتر برای این نیروگاه هزینه بالایی دارد و تنها راه کاهش آلایندگی آن، جایگزینی با نیروگاه دیگر است و تا زمان ساخت نیروگاه جدید، ناچار به مدیریت شرایط با سوخت مازوت هستیم.
جبارعلی ذاکری، معاون پیشین هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز در شهریورماه امسال در خصوص آخرین وضعیت ساخت نیروگاه جدید تبریز، گفته بود که توسعه نیروگاه تبریز سال‌ها به دلایلی به تعویق افتاده و مهمترین مشکل آن نیز مجوز محیط زیست بود که در سال گذشته با پیگیری‌های جدی، موافقت اولیه اخذ شده است.
وی در عین حال اعلام کرده بود شرکت بهره بردار مربوطه علاقمند به توسعه نیست و پروژه را به کندی پیش می‌برد .
بر این اساس معضل مازوت سوزی نیروگاه تبریز همچنان پای ثابت فصول سرد سال خواهد بود و باید منتظر بود و دید که چه زمانی گام‌های جدی و اساسی برای ساخت نیروگاه جدید در شهر اولین‌ها برداشته می‌شود.
حدود ۵۰ سال از ساخت نیروگاه حرارتی تبریز می گذرد و به خاطر فرسودگی بخشی از تجهیزات با بهره وری پایین در خدمت تامین برق کلانشهر تبریز است.
این نیروگاه که از نوع حرارتی است در سال ۱۳۵۶ و با ظرفیت اسمی ۷۰۰ مگاوات در ساعت در ۲ واحد از سوی شرکت فرانسوی در جنوب غرب تبریز و در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار ساخته شد.
نیروگاه تبریز در ابتدا فقط با سوخت مازوت کار می کرد اما بعدها و به دلیل آلودگی که ایجاد می کرد گازسوز شد و به غیر از ماه های سرد سال که مصرف گاز خانگی بالا می رود این نیروگاه با سوخت گاز، کار می کند.
مصرف روزانه این نیروگاه حدود چهار میلیون لیتر یا متر مکعب است و در فصول سرد به طور ترکیبی ۲ میلیون لیتر مازوت و ۲ میلیون مترمکعب گاز مصرف می کند و با مصرف هر لیتر مازوت یا هر مترمکعب گاز سه مگاوات برق تولید می کند.