تابناک/ رئیس سابق بخش شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی معتقد است سفر «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران ارتباطی با پیروزی دونالد ترامپ ندارد. 

رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه (۲۳ آبان) به تهران سفر می‌کند.

با پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، گروسی اعلام کرده بود که آمادگی سفر به ایران و دیدار با پزشکیان را دارد. وی در سخنرانی آغاز نشست سالانه آژانس گفت: من مشتاقانه منتظر ارتباط با رئیس‌جمهور ایران به منظور ارائه اطمینان خاطر به جامعه بین‌المللی در مورد صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران هستم.

در خصوص سفر روز چهارشنبه خود به ایران، گروسی این سفر را پراهمیت خوانده و گفته است: «ضروری است که ما در اجرای بیانیه مشترک توافق شده با ایران در مارس ۲۰۲۳، پیشرفت اساسی داشته باشیم».

 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد که دیدار‌های گروسی در تهران بر مبنای گفتگو‌های پیشین مدیرکل آژانس انرژی اتمی با وزیر خارجه ایران در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر صورت خواهد گرفت.

گروسی در سفر قبلی خود در مارس ۲۰۲۳ با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیه‌ای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌گوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم می‌کند.

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه می‌آید.

«رئوف» مشاور پیشین هسته‌ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.

*رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه به ایران سفر خواهد کرد. اهمیت این سفر چیست؟

سفر «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران مدت‌هاست در دستور کار او بوده است. ابتدا قرار بود زودتر این سفر صورت گیرد، اما پس از آن رئیس جمهور و وزیر امور خارجه در حادثه سقوط هلیکوپتر به طرز غم انگیزی فوت کردند و انتخابات در ایران برگزار شد، این سفر به تعویق افتاد.

*این سفر چه ارتباطی با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا دارد؟

حملات اسرائیل به کنسولگری ایران و ... این سفر را بیشتر به تعویق انداخت. اکنون این امکان فراهم شده است، زیرا گروسی می‌تواند پس از شرکت در COP ۲۹ در باکو به تهران برود و هفته آینده نیز جلسه عادی هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی برگزار می‌شود. بنابراین، این سفر ارتباطی با انتخاب مجدد ترامپ ندارد.

*گروسی تأکید کرده که در این سفر توافق مارس ۲۰۲۳ را دنبال می‌کند. ایران آن توافق را صرفا اقدامی اعتمادساز و فراتر از تعهدات جامعه پادمانی می‌داند در حالی که آژانس آنرا جزو وظایف پادمانی ایران تفسیر می‌کند. آیا دو طرف قادر خواهند بود به تفسیر مشترک برسند؟

موضوع کشف ذرات اورانیوم تحت توافقنامه پادمانی ایران است و به برجام مرتبط نیست و همچنین یک CBM نیست، بلکه یک تعهد قانونی ایران برای رفع سوالات باز است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پاسخ‌های ایران را از نظر فنی ناکافی می‌داند.

*دستاورد‌های این سفر چه آثاری می‌تواند بر احیای مذاکرات برجام داشته باشد؟ آیا دولت ترامپ اساسا به دنبال احیای گفتگوی هسته‌ای است؟

نتانیاهو قبلاً با ترامپ تماس گرفته است، مشاور ارشد خود را برای دیدار با ترامپ در فلوریدا می‌فرستد. او تلاش خواهد کرد حمایت ترامپ را برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران جلب کند؛ بنابراین به نفع ایران است که به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد تا در ایران برای بازدید‌های روزانه از سه کارخانه غنی سازی بر اساس برجام باشند. پرسش این است زمانی که بازرسان آنجا نبودند، اما در هتل تهران برگشته بودند به این تأسیسات حمله می‌شد؟

به طور کلی، با انتخاب ترامپ، نتانیاهو ممکن است قبل از روی کار آمدن ترامپ در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، همانطور که ترامپ می‌گوید جنگ‌ها و کشتار‌ها را متوقف کنید...؟

حتی اگر ایران مسائل باز آژانس را حل و فصل کند، این هیچ محافظتی در برابر حمله اسرائیل نیست. اسرائیل احساس می‌کند ایران با تضعیف حماس و حز‌ب‌الله ضعیف شده است.

ایالات متحده نیرو‌های راهبردی را به منطقه خاورمیانه و نزدیک‌تر به آن انتقال داده است، با بمب‌افکن‌های دوربرد مستقر در دیگو گارسیا، دو گروه نبرد دریایی، زیردریایی‌های هسته‌ای.

حداقل یک زیردریایی ارتش اسرائیل مسلح به موشک‌های کروز معمولی و هسته‌ای نیز در منطقه دریای عرب مستقر است؟ وضعیت کلی بسیار خطرناک است، اما این نشانه خوبی است که عربستان سعودی و ایران در حال ترمیم روابط هستند، این باید با امارات (و بحرین، عمان) نیز انجام شود.

امیدوارم هیچ حمله نظامی صورت نگیرد.