پارابن‌ها، ترکیبات شیمیایی و ساخته دست بشر هستند که به عنوان نگهدارنده ای رایج در با خواص آنتی باکتریال و ضد قارچ سبب افزایش ماندگاری محصول می‌شوند.  پارابن‌ها اغلب به دلیل قیمت کم و موثر بودن در افزایش عمر محصولات در بیشتر فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی ارزان قیمت و فیک به کار می روند. این ترکیب شیمیایی و مشتقات آن با اثرات مختلف در صابون‌ها، شامپوها، مرطوب کننده‌ها، خمیر دندان‌ها، کرم پودرها، ریمل، خط چشم، خط ابرو، رژ لب، برخی ضدتعریق‌ها و دئودورانت‌ها و… یافت می‌شوند. سوال بسیاری از خانم‌ها این است که آیا پارابن موجود در مواد آرایشی و بهداشتی، موجب سرطان پستان خواهد شد؟

پارابن‌ها، نگهدارنده‌هایی پرخطر

دکتر محمد امانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی می‌گوید: برخی لوازم آرایشی فیک و ارزان قیمت حاوی میزان زیادی پارابن یا مشتقات آن هستند. برخی پارابن‌ها خواص استروژنی و تمایل زیادی به چربی‌ها دارند و مطالعات زیادی نشان می دهد که پارابن‌ها ارتباط مستقیمی با سرطان پستان متاستاز(بدخیم) دارند. در مقاله ای در سال ۲۰۲۲ در مطالعه ای که بر روی اثرات پارابن‌ها بر تومورهای بدخیم و خوش خیم سرطان پستان انجام شده نشان می دهد که در نمونه پاتولوژی بافت بدخیم سرطانی پستان، میزان پارابن بسیار بالا بوده است. در واقع ترکیبات پارابن از طریق جذب پوستی می‌توانند وارد بافت و سلول‌های پستان شده و محیط را برای سرطان‌زایی آماده و سبب جهش زایی و فعالیت سلول‌های سرطانی و بدخیم پستان شوند که در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۴ نیز انجام شده بود اثرات مستقیم پارابن در بافت‌های سرطانی را نشان می داد.

دکتر امانی می افزاید: در مطالعه ای دیگر بر روی خانم‌های سنگین وزن با اضافه وزن بالا و بی ام آی بالای ۲۸، ۲۹ و ۳۰، میزان پارابن در سلول‌های سرطانی بدخیم بالا بوده است و این نشان می دهد افزایش وزن و چاقی در کنار پارابن‌ها عامل موثر دیگری در ابتلای این افراد به سرطان پستان بدخیم است.

پارابن‌ها به میزان اندک در مواد غذایی، آب، خاک و داروها وجود دارند اما میزان آن در حد خطر و آسیب زننده نیست اما لوازم آرایشی ارزان قیمت نظارت نشده که اغلب با برندهای غیرمعتبر و در مراکز ناشناخته عرضه می‌شوند دارای درصد بالای پارابن هستند و این می‌تواند سلامت خانم‌هایی که روزانه و به میزان زیاد از این محصولات استفاده می‌کنند را تهدید کند.

پارابن‌ها چگونه آسیب می‌زنند؟

تحقیقات نشان می دهد که پارابن‌ها، می‌توانند به عمق پوست نفوذ کرده و با تخریب لایه‌های زیرین پوست، به آن آسیب جدی وارد کنند، از این آسیب‌ها می‌توان به سوزش، خارش، التهاب و حساسیت‌های پوستی اشاره کرد. همچنین پارابن‌ها با جذب پوستی می‌توانند به جریان خون منتقل شوند.

بعضی پارابن‌ها، پتانسیل استروژنی دارند، یعنی می‌توانند مثل استروژن عمل کنند، این مواد شیمیایی، با افزایش تولید استروژن، سبب تکثیر غیرطبیعی سلول‌هایی می‌شوند که در سرطان به خصوص سرطان پستان، نقش دارند.

برخی پارابن‌ها می‌توانند رفتار و عملکرد آندوژن را تقلید می‌کنند، این عمل باعث می‌شود، تعادل هورمون‌های بدن به هم ریخته و فرد دچار، اختلالات هورمونی و جنسی شود. همچنین برخی از پارابن‌ها، در تماس طولانی مدت با پوست، باعث تکثیر و رشد دو برابری و غیر عادی سلول‌ها می‌شوند و می‌توانند با ایجاد سرطان مرتبط باشند. در نهایت اینکه اگر پارابن‌ موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی موجب نگرانی و اضطراب شما شده است، می‌توانید از محصولات فاقد پارابن و انواعی که تحت کنترل و نظارت وزارت بهداشت تولید می‌شوند، استفاده کنید.