مشرق/ در پی پایان مهلت قرارداد ترانزیتی بین مسکو - کی‌یف صادرات گاز روسیه به اروپا از خاک اوکراین متوقف شد.

صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا از مسیر خطوط لوله ترانزیتی ساخته‌شده در دوران اتحاد جماهیر شوروی پیشین که از خاک اوکراین می‌گذرد، در ساعات اولیه روز یکم ژانویه سال ۲۰۲۵ میلادی (۱۲ دی) در پی پایان قرارداد پنج‌ساله بین مسکو و کی‌یف متوقف شد.

توقف ترانزیت گاز طبیعی از قدیمی‌ترین مسیر انتقال گاز روسیه به اروپا به یک دهه روابط پرتنش بین مسکو و کی‌یف که در پی الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ شعله‌ور شد، پایان می‌دهد.

اوکراین در سال ۲۰۱۵ میلادی خرید گاز طبیعی از روسیه را متوقف کرد اما تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی بر اساس پابرجا بودن قرارداد ترانزیتی گاز را به اروپا انتقال می‌داد.

وزیر انرژی اوکراین در بیانیه‌ای گفت: ما ترانزیت گاز روسیه را متوقف کردیم، این یک رویداد تاریخی است. روسیه بازارهای گاز خود در اروپا را از دست می‌دهد و متحمل زیان‌های مالی خواهد شد. اروپا هم پیش‌تر تصمیم گرفته است گاز روسیه را کنار بگذارد.

به گفته یک منبع صنعتی، گازپروم از پارسال انتظار توقف ترانزیت گاز به اروپا از خاک اوکراین که تقریباً نیمی از کل صادرات گاز روسیه به قاره سبز از این مسیر را شامل می‌شد، داشته است.

البته روسیه همچنان با خط لوله ترک‌ استریم در بستر دریای سیاه به اروپا گاز صادر می‌کند. این خط لوله دو انشعاب دارد که یکی برای بازار داخلی ترکیه و دیگری برای تأمین گاز مشتریان اروپای مرکزی از جمله مجارستان و صربستان استفاده می‌شود.

اتحادیه اروپا پس از آغاز تنش‌های مسکو و کی‌یف در فوریه ۲۰۲۲ با جست‌وجوی منابع جایگزین، تلاش‌های خود را برای کاهش وابستگی به انرژی روسیه مضاعف کرد.

خریداران باقی‌مانده گاز روسیه از مسیر خطوط لوله ترانزیتی اوکراین مانند اسلواکی و اتریش نیز به‌دنبال منابع جایگزین بوده‌اند.

مولداوی که زمانی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی پیشین بود، در میان کشورهایی است که بیشترین آسیب را از توقف ترانزیت گاز روسیه به اروپا از خاک اوکراین می‌بیند. این کشور اعلام کرده است که اکنون باید اقدام‌هایی را برای کاهش مصرف گاز به یک‌سوم ارائه کند.

قرارداد پنج ساله ترانزیت گاز بین روسیه و اوکراین در ساعات اولیه یکم ژانویه ۲۰۲۵ منقضی شد.