شرق/متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

سید محمد حسینی| سخنرانی ترامپ در مراسم تحلیف، مانند هر متن گشوده دیگر، «سطور» و «بین سطوری» داشت. گاه ناگفته‌های متن یا بین سطور متن از گفته‌ها و سطور متن، اهمیت بیشتری دارند. تحلیل محتوای کیفی سخنرانی ترامپ در روز تحلیف نشان می‌دهد بین سطور متن برای جمهوری اسلامی ایران مهم‌تر و حامل پیام‌های جدی‌تری است. ترامپ در سخنرانی خود عمدتا به مسائل داخلی پرداخت و با اعتماد‌به‌نفس بالایی که ناشی از شخصیت و رأی قاطع کسب‌شده در انتخابات بود، از تصمیمات مشخص خود در حوزه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پرده برداشت. او کمتر به سیاست خارجی و مسائل جهان پرداخت و درباره خاورمیانه فقط از آزادی گروگان‌های اسرائیلی اظهار خرسندی کرد. ترامپ که یک هفته پیش از تحلیف تهدید کرده بود چنانچه تا 20 ژانویه (روز تحلیف) توافقی برای آزادی گروگان‌ها میان حماس و اسرائیل انجام نشود، «عواقب جهنمی» در انتظار خاورمیانه خواهد بود، در روز تحلیف، پیروزمندانه به آزادی گروگان‌ها اشاره کرد. این تنها نکته متن در باب خاورمیانه بود. با وجود ‌این از برخی از جملات ترامپ می‌توان رویکردها و تصمیمات احتمالی او را در قبال ایران تخمین زد. این جملات عبارت‌اند از:

1. «اولویت اصلی من در همه مسائل آمریکاست» (America first).

2. «چند ماه پیش گلوله یک قاتل گوش من را زخمی کرد. از آن زمان احساس کردم و اکنون بیشتر به این اعتقاد رسیده‌ام که جانم به دلیلی نجات یافت. من را خدا نجات داد تا دوباره آمریکا را بزرگ کنم».

3. «آمریکا فرصت استفاده از شرایط کنونی در جهان را دارد، اما بیش از هرچیز باید چالش‌های داخلی را برطرف کند. در این لحظه بسیاری از دولت‌ها به ما بی‌اعتماد هستند».

4. «دولت کنونی (دولت بایدن) حتی نمی‌تواند از پس بحران‌های داخلی برآید و درحال ورود به بحران‌های خارجی گسترده است».

5. «دولتی داشتیم که حمایت نامحدود به کشورهای خارجی ارائه می‌کرد، اما از آمریکا حفاظت نکرد».

6. «بحران تورم در آمریکا ناشی از افزایش قیمت انرژی است. امروز شرایط اضطراری انرژی اعلام خواهم کرد و دریل خواهم کرد» (اشاره به استخراج گسترده نفت).

7. «ما بیشترین ذخایر نفت و گاز در جهان را داریم. قیمت انرژی را کاهش خواهیم داد و انرژی را به سراسر جهان صادر می‌کنیم».

8. «ما در همه نبردها (Battles) پیروز می‌شویم و قدرت ما از همه جنگ‌ها (Wars) جلوگیری خواهد کرد و روح اتحاد در جهانی به وجود می‌آوریم که عصبانی، خشن و پیش‌بینی‌ناپذیر است».

براساس ‌این، می‌توان سیاست‌های ترامپ در قبال منطقه و ایران را به شرح زیر تخمین زد و پیش‌بینی کرد:

1. ترامپ خودش و تصمیماتش را مستظهر به حمایت خدا خواهد دانست.

2. ترامپ در کوتاه‌مدت وارد جنگ نمی‌شود.

3. اولویت اصلی ترامپ، مسائل داخلی آمریکا خواهد بود.

4. آمریکا کمک‌های مالی به هم‌پیمانان آمریکا در منطقه را کاهش می‌دهد.

5. راهبرد او در منطقه «احاله مسئولیت به هم‌پیمانان» در ذیل راهبرد «توازن‌سازی از دور» (offshore‌-balancing) خواهد بود.

6. ترامپ قصد دارد از طریق تداوم عادی‌سازی روابط عرب-اسرائیل، جبهه متحد با آمریکا را منسجم ‌کند.

7. عادی‌سازی رابطه عربستان با اسرائیل از اولویت‌های سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ است.

8. ترامپ دیپلماسی را صحنه نبرد می‌بیند.

9. راهبرد ترامپ در قبال ایران، افزایش شدید تحریم‌ها در کوتاه‌مدت برای رسیدن به یک معامله خواهد بود.

10. اولویت ترامپ در قبال مسئله هسته‌ای ایران، دیپلماسی است، اما «دیپلماسی اجبار» را دنبال خواهد کرد.