در آموزه‌های دینی، دعا و توسل به خداوند به‌عنوان راهی برای دفع بلا و شر توصیه شده است. یکی از این بلاها، چشم زخم است که می‌تواند بر سلامتی و خوشبختی کودکان تأثیر بگذارد. پناه بردن به خداوند و استفاده از اذکار و دعاهای توصیه‌شده، نه‌تنها از این آسیب جلوگیری می‌کند، بلکه دل و جان را به نور ایمان روشن می‌سازد.

 چشم زخم در روایات اسلامی یک حقیقت انکارناپذیر دانسته شده است. بسیاری از احادیث از ائمه معصومین (ع) بر وجود آن و راه‌های محافظت در برابر آن تأکید کرده‌اند.

روایت شده است که روزی حضرت رسول (ص) دچار اندوه شدند. جبرئیل از ایشان پرسید: «ای محمد، چه چیزی شما را غمگین کرده است؟» حضرت فرمودند: «حسن و حسین (ع) دچار چشم زخم شده‌اند.» جبرئیل عرض کرد: «چشم زخم حقیقت دارد، اما چرا این دعا را برایشان نخواندی؟» سپس این دعا را آموخت:

اللَّهُمَّ یَا ذَا السُّلْطَانِ الْعَظِیمِ وَ الْمَنِ‏ الْقَدِیمِ‏ وَ الْوَجْهِ‏ الْکَرِیمِ‏ یَا ذَا الْکَلِمَاتِ التَّامَّاتِ وَ الدَّعَوَاتِ الْمُسْتَجَابَاتِ عَافِ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ (یا نام فرزندان خود را ببرید) مِنْ أَنْفُسِ الْجِنِّ وَ أَعْیُنِ الْإِنْسِ

پس از خواندن این دعا، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) شفا یافتند. حضرت رسول (ص) به یارانشان فرمودند: «زنان و کودکان خود را با این دعا از آسیب‌ها حفظ کنید.» همچنین ایشان بر خواندن سوره‌های ناس و فلق برای محافظت از کودکان در برابر چشم زخم توصیه کرده‌اند.

امیرالمؤمنین علی (ع) در کتاب بحارالانوار می‌فرمایند: «اگر از کسی یا چیزی خوشتان آمد و زیبایی آن توجه شما را جلب کرد، بگویید: 'آمَنتُ بِاللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَ آلِه' تا چشم زخم بر آن اثر نگذارد.»

دعای رفع چشم زخم از امام صادق (ع)

از امام صادق (ع) نقل شده است که اگر از چیزی متعجب شدید، سه مرتبه بگویید:

«ما شاءُ اللهُ لا حَولَ وَ لا قُوّهَ اِلّا بِاللهِ العَلیِّ العَظیم»

همچنین در برخی روایات آمده است که گفتن تکبیر و خواندن سوره توحید نیز تأثیر فوری در دفع چشم زخم دارد.

در کتاب مکارم‌الاخلاق از امام رضا (ع) روایت شده است که هنگام ترس از چشم زخم:

کف دست را مقابل صورت بگیرید.

سوره‌های حمد، توحید، ناس و فلق را بخوانید.

سپس هر دو دست را به صورت خود یا فرزندتان بکشید.

استفاده از آیات قرآن برای حفاظت از چشم زخم بسیار توصیه شده است. یکی از مشهورترین آیات، آیه ۵۲ سوره قلم است که به آیه وَإِن یَکَادُ معروف است:

وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ

ترجمه: و آنان که کافر شدند، وقتی قرآن را شنیدند، نزدیک بود با چشمانشان تو را آسیب برسانند و می‌گفتند: او واقعاً دیوانه است.

گفته شده است که خواندن این آیه هنگام خروج از خانه، افراد را از خطر چشم زخم حفظ می‌کند.

راهکارهای عملی برای حفظ کودکان از چشم زخم

ذکر نام خداوند: هنگام تحسین کودک یا مشاهده زیبایی چیزی، بگویید: ما شاء الله، لا قوة الا بالله.

خواندن سوره‌های محافظتی: سوره‌های ناس، فلق، توحید و آیت‌الکرسی را برای کودکان بخوانید.

استفاده از دعاهای مأثوره: دعاهایی که از پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) نقل شده است، می‌توانند تأثیر فوری و قوی داشته باشند.

تعویذهای قرآنی: نوشتن آیاتی مانند آیه وَإِن یَکَادُ و همراه داشتن آن توصیه شده است.

دعا و توکل به خداوند بهترین راه برای محافظت از کودکان در برابر چشم زخم است. اهل‌بیت (ع) راهکارهای متعددی برای این امر معرفی کرده‌اند که شامل خواندن سوره‌های قرآنی، اذکار خاص و تعویذات است. مهم‌ترین نکته این است که با ایمان و اطمینان قلبی، دعاهای توصیه‌شده را بخوانیم و فرزندانمان را به خداوند بسپاریم.