/ صنعت خودرو، آینه‌ای از تحولات فناوری و ذهنیت انسان مدرن است و مرسدس بنز، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین بازیگران این عرصه، نقشی کلیدی در شکل‌دهی به این داستان داشته است. پایه‌گذاری این برند آلمانی در اواخر قرن نوزدهم، نه تنها با اختراع نخستین خودروی موتوری توسط کارل بنز گره خورد، بلکه مسیری را آغاز کرد که مهندسی آلمان را به استانداردی جهانی در کیفیت و نوآوری تبدیل کرد. امروز، پس از بیش از یک قرن، مرسدس بنز همچنان در خط مقدم تحولات صنعت خودرو ایستاده است؛ این بار نه با محصولات انبوه، بلکه با خلق اتومبیل‌های کانسپت که مانند پنجره‌ای به آینده، جسورانه‌ترین ایده‌های طراحی و فناوری را آزمایش می‌کنند. 
 
این خودروهای مفهومی، صرفاً نمایشی از زیبایی یا قدرت نیستند. آنها نقشه‌ راهی استراتژیک برای آینده‌اند؛ از سیستم‌های پیشرانه پایدار تا رابط‌های انسانو ماشین هوشمند. هر کانسپت، پاسخی است به پرسش‌هایی درباره نیازهای فردا: چگونه خودروها با محیط زیست هماهنگ می‌شوند؟ چگونه فضاهای داخلی، تجربه سفر را باز تعریف می‌کنند؟ و چه زبانی میان ماشین و راننده در عصر هوش مصنوعی شکل خواهد گرفت؟ 

در ایران، علاقه به مرسدس بنز همواره فراتر از یک مد روز بوده است. این برند، با تاریخچه طولانی در بازار ایران، در میان مشتریان خاص، نمادی از مهندسی دقیق و طراحی حساب شده شناخته می‌شود. حالا در این مقاله، با نگاهی تحلیلی به سراغ کانسپت‌ های اخیر مرسدس بنز می‌رویم تا معنای پشت نام‌های آنها را واکاوی کنیم. آیا Maybach Ultimate Luxury صرفاً ادعایی تجملی است یا بازتابی از فلسفه «لوکسِ کاربردی» این زیربرند؟ چرا Vision AVTR با الهام از دنیای سینما، زیست‌ تقلید (بیومیمیکری) را به چالش می‌کشد؟ و چگونه نام‌هایی مانند EQXX به زبان رمزی این شرکت برای تحول الکتریکی بدل شده‌اند؟ 

این نوشتار، روایتی است از نحوه نام‌گذاری این کانسپت‌ها به عنوان ابزاری ارتباطی؛ نام‌هایی که در پسِ ظاهر فانتزی خود، اهداف مهندسی، جهتگیری‌های اکولوژیک و حتی اشاراتی به میراث تاریخی برند را پنهان کرده‌اند.

خودروهای تحقیقاتی

یکی از معروف ترین این گروه ها، خودروهای تحقیقاتی مرسدس بنز هستند که پیشوند F دارند اپر چه پرچمدار این گروه در اصل مدل C111 بود اما این شاخهاز کامسپت‌های مرسدس‌بنز در اصل در سال ۱۹۹۱ و با معرفی مدل F100 معرفی شد. دلیل استفاده از کد F در این گروه از کانسپ‌ها هم مربوط به واژه Forschungauto بوده که در زبان آلمانی به معنای خودرو تحقیقاتی است.

بنابراین سری F بیشتر از آنکه خودرویی مفهومی باشد، یک نمونه تحقیقلتی است. به طور میانگین برای به نتیجه رسیدن هرکدام از این نمونه‌های تحقیقاتی بازه زمانی ۲ ساله طی می‌شود و هر نمونه تحقیقاتی بر روی یک ویژگی مانند ارگونومی، امنیت سرنشینان، فناوری های مدرن و … تمرکز دارد.

در تعریف، یک خودرو تحقیقاتی متخصصان مختلفی از جمله طراحان، مهندسان و حتی مدیران و کارشناسان بازاریابی نیز حضور دارند تا تمامی جوانب را به صورت همزمان مورد واکاوی قراردهند. در یک پروژه تحقیقاتی نه تنها خود محصول بلکه فرآیند تولید آن نیز شامل نوآوری‌های گوناگون است.

برای مثال در سال ۱۹۹۷ که مدل F300 معرفی شد، این خودرو نخستین خودرویی بود که تماما به ‌وسیله رایانه طراحی شده بود و می‌تولن این خودرو را سرآغازی مهم و تاریخی بر استفاده از تجهیزات و ابزارهای کمکی در روند طراحی خودرو دانست.

خودروهای تحقیقاتی بسیار پرهزینه هستند چرا که تمامی اجزا به جای بازنگری، با توجه به تعریف و فلسفه وجودی پروژه از ابتدا طراحی و ساخته می‌شوند.

خوروهای تحقیقاتی مرسدس بنز از امکان استفاده روزمره نیز برخوردارندچرا که مهندسان در طی این پروژه تمام فناوری های مدن به کاررفته را مورد بررسی همه جانبه قرار دهند، البته که این بررسی شامل واکاوی هر بخش به صورت جدا نیست و باید تمامی این مکانیزم‌ها در قالب سیستمی یک‌پارچه و یک خودرو واقعی مورد بررسی قرارگیرند.

خودروهای مفهومی

این شاخه پرجمعیت‌ترین عضو این خانواده جذاب بوده و از تنوع بسیار بالاتری برخوردار است راحت‌ترین راه شناخت این گروه نام آن‌ها بوده که با پسوند Concept آغاز می‌گردد. اگر چه که در سال‌های اخیر و با ورد گوردن واگنر استثتاهایی مانند Bionic Car و AMG Project One دیده می‌شود.

کانسپت‌ها مفاهیمی گسترده‌تر و با گوناکونی بیشتری در تعاریف و اهداف دارند، یکی از این ویژگی ها نزدیکی بیشتر به تولید و ورود به بازار است. به طوریکه آن‌ها به فناوری های مدرنی مجهز هستند که یا در حال استفاده بوده و یا فاصله اندکی با تجاری‌سازی شدن و استفاده عمومی دارند.

بنابراین خودروهای مفهومی با هدف معرفی محصوات آینده خطوط تولید مرسدس‌بنز به نمایش گذاشته می‌شوند اگرچه که گاهی نیز این قضیه در مورد برخی از کانسپت‌ها صدق نمی‌کند و مانند سال ۲۰۱۵ که مدل IAA 2015 بیشتر با هدف معرفی به نمایش گذاشتن تکنولوژی‌های مدرن در عرصه‌های مختلف از جمله طراحی و بازخودهای عمومی نسبت‌به آن به معرض دید گذاشته شد.

در مجموع آز آنجا که نمونه‌ها کانسپت یا مفهومی مرسدس‌بنز به دلیل آنکه راه کوتاه‌تری در مسیر تجاری‌سازی و تولید انبوه دارند از تنوع و تعداد بالاتری برخوردارند.

خودروهای طراحی مطالعاتی

این گروه که با نام Vision شناخته می‌شوند اگرچه که تعداد بسیار کمتری نسبت به دیگر اعضا این خانواده مرموز دارند اما از لحاظ تنوع کاربردی در جایگاهی مشابه دیگر اعضا دارد و بازه‌ای گسترده از نمونه‌های نزدیک بهخ خط تولید همچون Vision CLS و Vision SLR تا نمونه‌های اغراق آمیز و مدرن‌تری همچون Vision EQXX و Vision EQ Silver Arrow را شامل می‌شود.

شاید یکی از معروف‌ترین اعضا این خاندان با شکوه مدل Vision Grand Tourismo باشد که به‌دلیل طراحی عجیب و نوآورانه خود به عنوان خودرو بتمن نیز به کار گرفته شد..

به طور کلی در این شاخه اگرچه که فناوری‌های بسیاری معرفی می‌شوند اما تمرکز اصلی بر روی طراحی بوده و تمامی دیگر موارد تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند، تا آنجا که حتی تکنولوژی‌های مدرن نیز کاملا در قالب پکیج طراحی آینده‌نگر این خودروها تنظیم و ساخته می‌شوند.

البته این نکته نیز لازم به یادآوری است که مرزبندی میان این دسته‌ها در مواردی کاملا قابل بیان نیست، بدین صورت که برخی خودروها می‌توانندویژگی‌های مربوط به بیش از یک دسته را داشته باشند و امکان وجود همپوشانی میان ویژگی‌های هر کدام از شاخه‌ها دور از ذهن نیست.

علاوه بر موارد گفته شده گروه‌های دیگری نیز جهت توسعه مدل‌های جدید طراحی و ساخته می‌شوند مانند خودروهای تکنولوژِ محور که دراصل همان خودروهای تولیدی هستند که برای انجام تست‌های مربوطه به تکنولوژی‌های موردنظر مجهز شده‌اند

از دیگر زیر مجموعه‌ها اما می‌توان به خودروهای آزمایشی نیز اشاره کرد که ارتباط نزدیکی با خودروهای تحقیقاتی دارند و برای آزمودن تکنولوژی های جدید به وجود آمده در مراکز تحقیقاتی مرسدس‌بنز به کار برده می‌شوند.

در پایان می‌توان گفت که اگر چه آینده به وسیله خواسته‌ها و سلیقه مشتریان ترسیم می‌شود اما دایملر و مرسدس‌ بنز در طول این سال‌ها با کار مداوم و سرمایه‌گذاری منظم و قابل‌توجه در تحقیق و توسعه، آینده صنعت خودروسازی را ترسیم نموده است. آینده‌ای که با ارائه گزینه‌ها و راه‌ حل‌ های بیشتر جهت‌گیری سلایق مشتریان را به سمت و سویی کار آمد‌تر هدایت می‌نماید.