فارس/ منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران یزد، نگین سبز کویر که گونه‌های نادر حیات‌وحش همچون یوز آسیایی، گورخر ایرانی، هوبره و آهو با تمام شکوه و استقامت خود در دل کویر زندگی می‌کنند.

منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران که با نام رایج «گوراب» نیز شناخته می‌شود، با وسعتی بالغ بر ۲۵۰ هزار هکتار در ۸۵ کیلومتری یزد و ۲۰ کیلومتری مهریز واقع شده است.

این منطقه در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی به‌عنوان اولین منطقه تحت حمایت سازمان حفاظت محیط‌زیست انتخاب شد و در اوایل خرداد سال ۱۳۷۰ هجری شمسی از منطقه شکار ممنوع، به منطقه حفاظت‌شده ارتقا یافت.

در این منطقه، ۲۴ گونه پستاندار شناسایی شده است که مهم‌ترین این‌ گونه‌ها نظیر یوزپلنگ آسیایی، پلنگ، کاراکال، گربه پالاس، کفتار، گرگ، شاه روباه و… از ارزش حفاظتی بالاتری نسبت به سایر گونه‌ها برخوردارند.

به جز این‌ گونه‌های باارزش در این منطقه آهو، جبیر، کل و بز، قوچ و میش، روباه معمولی، روباه شنی، شغال، تشی، خرگوش، گورخر ایرانی (در اسارت) نیز زیست می‌کنند.

از گوزن زرد تا مار شاخدار و هوبره
کوکور، سارگپه پا بلند، عقاب دو برادر، عقاب شاهی، دال، بالابان، شاهین، بحری و دلیجه از پرندگان ارزشمندی هستند که در این زیستگاه دیده می‌شوند، دو گونه کبک و تیهو از خانواده ماکیان نیز دارای جمعیت نسبتا خوبی در این عرصه هستند.«هوبره» که ساکن این منطقه است، پرنده‌ای‌ ‎زیبا، باشکوه، بیابانگرد و خجالتی است و بسیار خوب با زندگی کویری خود را وفق داده است، این پرنده رفتارهای عجیبی دارد.هوبره از لحاظ ترکیب و شکل ظاهری تا حدودی به بوقلمون شباهت دارد، طول‌ بدنش‌ از ‌منقار تا انتهای‏‎ دم‌، حداکثر به‌ ۶۵ سانتی‌متر می‌رسد، نر و ماده‌‏‎ شبیه‌ هم‌ هستند ولی نرها حدود ۱۰ درصد از ماده‌ها بزرگ‌ترند، وقتی احساس خطر می‌کند، ترجیح می‌دهد روی زمین راه برود یا بدود و در انتها با پروازی سنگین محل را ترک کند.
 
گنجینه‌ای از تنوع زیستی در دل کویر
گوزن زرد ایرانی بزرگ‌تر از شوکا و کوچک‌تر از مارال (دو گوزن دیگر بومی ایران) است و خال‌های سفید روی پشت و پهلوهایش آن را کاملاً از این دو نوع گوزن متمایز می‌کند.

در منطقه حفاظت شده کالمند و بهادران امکان دیدن آهو، کفتار، گوسفند وحشی، بز وحشی، گرگ، روباه معمولی، شاه روباه، جبیر، عقاب طلایی، عقاب صحرایی، سارگپه معمولی، قمری، جغد کوچک، دودوک، انواع سنگ‌چشم‌ها، انواع چکاوک‌ها، انواع چکچک‌ها، انواع سسک‌ها و سایر گنجشک‌سانان، لاک‌پشت مهمیزدار، بزمجه، مار شاخ‌دار و انواع آگاماها و گکوها امکان‌پذیر است.

منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران با تنوع زیستی کم‌نظیر، پناهگاه گونه‌های نادر و در معرض خطر مانند یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی و گوزن زرد است بنابراین حفظ این زیستگاه برای پایداری اکوسیستم و حفاظت از گونه‌های ارزشمند حیاتی است و نیازمند حمایت همگانی و مدیریت اصولی است.