فرهیختگان/متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

رسیدن به یک توافق خوب، هدفی است که به نظر می‌رسد، هم تیم مذاکره‌کننده آمریکایی به دنبال آن است، هم تیم سیاست خارجی کشور، اما رسیدن به یک توافق خوب باید‌ها و نباید‌هایی دارد. برای بررسی این الزامات با ساسان کریمی، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کردیم که متن آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

  اول باید جلوی فعال‌سازی اسنپ‌بک را بگیریم
ساسان کریمی یکی از محصولات توافق خوب را فاصله‌گیری از فعال‌سازی اسنپ‌بک دانست و گفت: «محصولات توافق خوب این است که در این لحظه بتواند ما را از اسنپ‌بک فاصله دهد. این، اولویت اول است. اولویت بعدی نیز این است که تحریم‌های ثانویه را رفع کند و پس از آن بتواند زنجیر را از دست کشور باز کند؛ به اینکه یک توافق پایدار باشد اعتقادی ندارم، چون اساساً خیلی امکان‌پذیر نیست. اما آنچه باید باشد این است که تلاش کنیم قرارداد محکم باشد، ولی در عین حال باید تلاش کنیم برگشت‌پذیر هم باشد و چیزی به دست آید که در داخل کشور، در سطح جهان و در داخل آمریکا، بیشترین ذی‌نفعان را داشته باشد و کمترین دشمنان را. در آمریکا موقعیت این توافق وجود دارد چون می‌تواند موقعیتی برای آقای ترامپ ایجاد کند که پایدار باشد؛ چرا که کسی نمی‌آید توافق تندروترین فرد را به هم بزند و اینکه تمامی قوای ایالات متحده -چه دولت، چه کنگره و چه دیوان - اکنون هم‌سو هستند. توافق خوب، توافقی است که بیشترین ذی‌نفعان را داشته باشد؛ در داخل آمریکا، در داخل ایران و در محیط بین‌المللی. در واقع این تنها مدلی است که می‌شود قدری ثبات از آن انتظار داشت. ضمن اینکه باید به‌سمت فاصله گرفتن و بعد رفع تحریم‌ها حرکت کنیم.»

  فرصت مانور روی اهرم‌های فنی داریم
کریمی در پاسخ به این سؤال که توافق خوب، در سایه دادن و گرفتن چه امتیازاتی، محقق خواهد شد، گفت: «این به متن مذاکرات باز می‌گردد. به هر حال امتیازاتی که ما می‌دهیم از جنس فنی است و امتیازاتی که می‌گیریم از جنس رفع تحریم و آنچه پرداختی ما از مذاکره است، از جنس فنی و هسته‌ای است و آن چیزی که دریافت کردیم، از جنس رفع تحریم. رفع تحریم به هر حال چیزی است که برگشت‌پذیر است، باید امتیازات فنی ما نیز برگشت‌پذیر باشد که است، مشکلی نیست. اینکه چه امتیازاتی باید بدهیم؟ این بستگی به جزئیات مذاکره دارد. ولی فاصله فنی ما تا برجام امروز، خیلی بیشتر از سال ۲۰۱۵ است که ما به برجام رسیدیم. ما چیز‌های خیلی بیشتری داریم که باید بدهیم تا به برجام برگردیم. بنابراین می‌توانیم روی این مقدار بیشتر مانور دهیم. البته بخشی از این را بدهیم و بخش دیگر را بابت چیز دیگری بدهیم تا بتوانیم تحریم‌های ثانویه را ملغی کنیم. ولی اهرم‌های فنی ما، اهرم‌های زیادی هستند و ما می‌توانیم مانور‌های بیشتری با این اهرم‌ها بدهیم.»

  حمایت از تیم مذاکره‌کننده لازمه رسیدن به یک توافق خوب
رسیدن به یک توافق ملزوماتی در سیاست خارجی و سیاست داخلی دارد، کریمی درباره مهم‌ترین ملزومات آن گفت: «یکی از ملزومات این است که بلا‌هایی که سر تیم برجام آوردند نباید دوباره تکرار شود. ممکن است یکی از نگرانی‌های پس‌ذهن تیم مذاکره‌کننده این باشد که بعد از رسیدن به هر قرارداد یا تفاهمی، باید زیر فشار بی‌شائبه جناح مقابل قرار بگیرد. این صحیح نیست، اخلاقی هم نیست و از اخلاق سیاسی به دور است. باید آن حمایت‌هایی که اکنون از مذاکره‌کنندگان وجود دارد همیشه ادامه داشته باشد و هر اتفاقی که می‌افتد تصمیم نظام، دولت، ملت و کشور است. طبیعتاً با دست باز ‌می‌روند و شما باید از آن چیزی که او به دست می‌آورد، حمایت کنید. به نظرم حمایت ادامه‌دار و تداوم حمایت از عزیزانی که ‌می‌روند مذاکره می‌کنند مهم‌ترین مسئله در داخل است. شرایط بین‌المللی هم شرایط پیچیده‌ای است ولی الزاماً به ضرر ما نیست. بخش‌هایی از آن به سود ماست و ما باید، در این شرایط از ذی‌نفعان زیادی که در منطقه، در میان چین، روسیه، اروپا و ایالات متحده هستند، در مسیر توافق‌سازی استفاده کنیم. یعنی تلاش کنیم که برای آن‌ها بیشتر به‌صرفه است که ما به توافق برسیم تا اینکه به توافق نرسیم.» کریمی درمورد احتمال محقق شدن یا نشدن یک توافق خوب هم گفت: «ابتدای جاده سنگلاخی قرار داریم.»