کیهان/متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

روزنامه اعتماد متعلق به رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت با اذعان به غیرواقعی بودن کاهش قیمت‌ها اذعان کرد که پس از مذاکرات، قیمت دلار ارزان شده، اما قیمت‌ها نه!

روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «دلار ارزان شد، اما قیمت‌ها نه!»، نوشت: در سال‌های اخیر، نوسانات نرخ ارز تاثیرات عمیقی بر اقتصاد و معیشت مردم داشته است. افزایش نرخ دلار به سرعت منجر به افزایش قیمت کالاهای مختلف می‌شود اما کاهش آن به ندرت بر کاهش قیمت این کالاها می‌انجامد. این پدیده به «چسبندگی قیمت» معروف است. در حال حاضر هم که مذاکرات ایران و آمریکا در مسیر مثبتی در حال پیشروی است و نتایج این روند در کاهش نرخ دلار و طلا در بازار مشهود است؛ برخلاف انتظار عمومی، کاهش نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر کاهش قیمت کالاها در بازار نداشته است. از این‌رو، گسست میان ارز و کالا، نگرانی‌های تازه‌ای درباره ساختار اقتصادی، سیاست‌گذاری‌های اجرائی و بی‌اعتمادی عمومی به ثبات تصمیم‌ها در کشور ایجاد کرده است. موضوعی که به دغدغه اصلی مردم و محل نقد جدی کارشناسان و نمایندگان مجلس تبدیل شده است.
سؤال این‌جا است که چرا قیمت‌ها با کاهش نرخ دلار پایین نمی‌آیند؟ این عارضه همان‌طور که گفته شد، به دلیل «چسبندگی قیمت» است. به این معنا که قیمت کالاها در برابر کاهش نرخ ارز مقاومت می‌کنند. این امر به دلیل بی‌اعتمادی به ثبات اقتصادی، هزینه‌های جایگزینی، ساختارهای انحصاری و نظارت ناکافی است. اما از آنجایی که بازار با روند مثبت مذاکرات ایران و آمریکا پالس‌های مثبتی دریافت کرده و منجر به ریزش قیمت دلار و طلا در بازار شده، جامعه منتظر است این امر بر قیمت سایر کالاها هم اثرگذار باشد. در حالی که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. به عنوان راهکار قصد داریم چند پیشنهاد برای این امر ارائه بدهیم شاید راهگشا باشد. اول اینکه می‌توان تقویت نظارت بر بازارها صورت بگیرد. راه دوم حمایت از رقابت سالم بازار و راهکار پیشنهادی سوم افزایش شفافیت اقتصادی است. علاوه‌بر موارد یادشده، با برخی نمایندگان مجلس درباره این پدیده اقتصادی گفت‌وگو کردیم که هر یک از منظر خود به آن اشاره کرده‌اند.
مصطفی پوردهقان، نماینده اردکان در گفت‌وگو با «اعتماد» با اشاره به واکنش مثبت بازار ارز و طلا به روند مذاکرات تاکید کرد که ثبات در بازار ارز، نیازمند آرامش سیاسی و پرهیز از تنش‌های غیرقابل پیش‌بینی است. او ضمن تاکید بر تاثیر مثبت مذاکرات بر کاهش نرخ ارز و طلا، نوسانات ارزی را مخرب‌ترین عامل بر اقتصاد کشور دانست. به گفته نماینده اردکان‌، افزایش نرخ ارز منجر به افزایش فوری قیمت‌ها می‌شود، اما در زمان کاهش نرخ دلار، فروشندگان به دلیل ذخیره‌سازی کالاها با قیمت بالا و همچنین تردید نسبت به پایداری کاهش نرخ، از کاهش قیمت‌ها خودداری می‌کنند.
حمیدرضا گودرزی، نماینده مردم الیگودرز در مجلس نیز گفت: «در شرایطی که قیمت دلار و طلا افزایش می‌یابد، تمامی کالاها نیز به طور زنجیروار دچار افزایش قیمت می‌شوند، اما زمانی که قیمت ارز کاهش می‌یابد، قیمت کالاها معمولاً به سطح قبلی خود بازنمی‌گردند. این مسئله به دلیل منافع برخی افراد است.»

روزنامه اعتماد البته در گزارش خود هیچ اشاره‌ای به این واقعیت نکرده که دولت پنجاه روز پس از برکناری وزیر اقتصاد (به‌خاطر سوءمدیریت و نقش‌آفرینی وی در ایجاد تورم) هنوز اراده‌ای برای معرفی نفر جایگزین ندارد. یا این واقعیت که دلالان، اقلامی مانند سیب‌زمینی و میوه و برنج و... را به قیمت بسیار پایین از کشاورزان و باغداران می‌خرند و به قیمت‌هایی گزاف می‌فروشند اما وزراتخانه‌های ذی‌ربط هیچ نقش نظارتی در این‌باره برای تنظیم بازار و رعایت حقوق مصرف‌کننده و تولید‌کننده قائل نیستند.
از سوی دیگر ایجاد انتظارات و آرزوهای غیرواقعی درباره سرنوشت مذاکرات (شبیه چند سال معطل گذاشتن کشور در ماجرای برجام) موجب تردید و تعلل تولیدکنندگان و رکود اقتصادی و نهایتاً تشدید تورم می‌شود.
ضمناً بازی با قیمت ارز و دستکاری آن در فضای مجازی، به ابزار مهمی برای شرطی‌سازی و فریب مخاطبان تبدیل شده که در این حوزه نیز دولت بیشتر نقش تماشاچی منفعل را ایفا می‌کند. از همه بدتر، رفتار کسانی مانند الیاس حضرتی (مدیر روزنامه اعتماد و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت) است که با ترویج مطالب غیرواقعی مانند جذب 2هزار میلیارد دلار سرمایه خارجی در صورت توافق با آمریکا، به انباشتن فضای اقتصاد از حباب و عوارض منفی حاصل از آن دامن می‌زنند.
در موضوع کاهش قیمت دلار هم گفتنی است که قیمت دلار در آغاز فعالیت دولت فعلی حدود 60هزار تومان بوده و تا 105هزار تومان هم صعود کرد و بنابراین کاهش 20هزار تومانی این قیمت، جای ذوق‌زدگی و خوشحالی ندارد.