ایرنا/ نبود نظارت، مجوز و ایمنی در استخرهای کشاورزی خراسان شمالی، جان انسان‌ها را تهدید می‌کند و استخرهای که ساخته شدند تا زمین را سیراب کنند؛ اما حالا جان‌ها را در خود می‌بلعند.

آفتاب وسط اردیبهشت ماه روی شانه‌های زمین داغ افتاده بود و در روستای گرماب از توابع شهرستان سملقان، صدای خنده سه مرد در اطراف یک استخر کشاورزی می‌پیچید؛ استخری که ساخته شده بود تا آب زمین را ذخیره کند، نه جان آدمی را بگیرد.

آن روز اما، این استخر آخرین تصویری شد که خانواده‌های‌شان از آن‌ها به یاد دارند.

ساعت ۱۴ روز پنجشنبه(چهارم اردیبهشت ماه) صدای آژیر خودروهای امدادی در سکوت روستا پیچید و ابراهیم سارمی، معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر خراسان شمالی با صدایی گرفته از صحنه‌ای که شاهدش بود، به خبرنگار ایرنا گفت: گزارش غرق‌شدگی سه نفر در استخر کشاورزی گرماب به ما اعلام شد و بلافاصله تیم‌های واکنش سریع، اورژانس و هیات نجات غریق به محل اعزام شدند.

با رسیدن نیروهای امدادی، ۲ نفر از اجساد از آب بیرون کشیده شد؛ بی‌جان، بی‌نفس، خاموش و تلاش برای احیای آن‌ها بی‌نتیجه ماند.

جست‌وجو برای سومین نفر ساعاتی طول کشید، اما پایانش همان بود: پیکری بی‌جان، خارج‌شده از آبی که قرار بود حیات ببخشد، نه مرگ.

این اولین حادثه از این دست نبود، آخرین هم نخواهد بود.

استخرهای کشاورزی، به ویژه در مناطق روستایی و حاشیه‌شهری، سال‌هاست که جان می‌گیرند و هر تابستان، هر بار که دما بالا می‌رود و وسوسه خنک‌شدن سر می‌زند، نوجوانان و جوانانی بی‌خبر از خطر، بی‌احتیاط و بی‌امکانات، وارد استخری می‌شوند که هیچ نشانی از ایمنی ندارد.

دام مرگ با پوشش نانویی

سامان محمدی، مدیر آب‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت‌وگو با ایرنا، واقعیتی تلخ‌تر را بیان می‌کند: در بسیاری از استخرهای کشاورزی از پوشش نانویی ژئوممبران برای جلوگیری از هدررفت آب استفاده می‌شود، سطح این پوشش لیز، نرم و لغزنده است؛ اگر کسی به درون بیفتد، حتی شناگر ماهر هم راه نجات ندارد.

او با تاکید ادامه می‌دهد: تنها راه نجات این است که کسی از بیرون طناب بیندازد. وگرنه سقوط به این استخرها یعنی تن‌دادن به مرگ.

در خراسان شمالی، یکهزار و ۱۵۰ استخر کشاورزی شناسایی شده است؛ برخی با مجوز، بسیاری بی‌مجوز و این استخرها معمولا بدون حفاظ، فنس یا علائم هشدار ساخته می‌شوند.

مردم این استان با غرق شدگی هر از چندگاهی از کودکان و جوانان بیگانه نیستند و به استناد آمار اداره کل پزشکی قانونی خراسان شمالی؛ ۱۴ نفر در سال ۱۴۰۲ و پنج نفر در سال ۱۴۰۱ و ۱۸ نفر در سال ۱۴۰۰ و سال ۹۹ و ۹۸ نیز به ترتیب ۱۷ و ۱۱ نفر در دام سهل انگاری و بی احتیاطی بهره برداران این استخرها افتادند و به زندگی لبیک گفتند.

کودکان و نوجوانان حتی نمی‌دانند که این استخرها خطرناک هستند، نه تابلویی هست که هشدار دهد، نه کسی که آگاهی‌بخشی کند.

استخرها بدون نردبان، بدون طناب نجات و بدون تجهیزات ایمنی رها شده‌اند؛ گودال‌هایی از آب که جان می‌گیرند.

روایت مادران، سکوت پدران

پشت هر خبر غرق‌شدگی، داستانی است که هرگز نوشته نمی‌شود؛ مادری که لباس فرزندش را بغل می‌گیرد و بوی تنش را در ذهن زنده نگه می‌دارد.

پدری که با چشمانی خشک‌شده از گریه، زمین را نگاه می‌کند و زیر لب، تنها می‌گوید: ای‌کاش می‌دانست، ای‌کاش یکی گفته بود.

هر تابستان، استخرهای کشاورزی در خراسان شمالی و استان‌های دیگر ایران، جان می‌گیرند. برخی قربانیان کودک‌اند، برخی نوجوان و برخی جوانانی که فقط دنبال لحظه‌ای خنک‌شدن بودند.

چه باید کرد؟

- احداث استخرها باید قانونمند باشد؛ با مجوز، نظارت و طراحی استاندارد.

- باید نصب فنس، تابلوهای هشدار، نردبان نجات، تیوب شناور و تجهیزات امدادی در اطراف استخرها اجباری شود.

- مردم باید بدانند، آموزش ببینند، هشدار بگیرند.

- مدیران نباید صبر کنند تا حادثه‌ای رخ دهد؛ باید پیش از آن کاری کرد.

آب قرار بود زندگی ببخشد، نه جان بگیرد، اما وقتی بی‌احتیاطی، بی‌قانونی و بی‌مسئولیتی با هم جمع می‌شوند، مرگ از دل آب بیرون می‌آید.

هنوز فرصت هست برای نجات جان نفر بعدی و تا کسی دیگر در آغوش آب ناپدید نشود، باید فکری کرد.