مهر/ نبود زیرساخت‌های مناسب و صنایع تبدیلی در ایلام باعث شده تا ظرفیت‌های تولید پشم در ایلام به طور کامل بهره‌برداری نشود.

پشم‌چینی یکی از فعالیت‌های مهم در دامداری محسوب می‌شود که نقش کلیدی در تولید الیاف طبیعی و حفظ سلامت دام‌ها دارد؛ در واقع این فرآیند شامل جدا کردن پشم از بدن گوسفندان است که معمولاً در فصل بهار انجام می‌شود و نه تنها به تولید پشم باکیفیت برای صنایع نساجی و دستی کمک می‌کند، بلکه برای رفاه دام‌ها نیز ضروری است.

استان ایلام هم با توجه به شرایط اقلیمی و جمعیت عشایری خود، یکی از مناطق برجسته در زمینه پشم‌چینی در ایران محسوب می‌شود؛ این استان سالانه حدود ۲ هزار تن پشم مرغوب تولید می‌کند که علاوه بر تأمین مواد اولیه کارخانه‌های ریسندگی داخلی، بخش اعظمی از آن به دیگر کشورها صادر می‌شود.

فصل پشم‌چینی در استان ایلام هر ساله از فروردین‌ماه آغاز می‌شود و تا نیمه اردیبهشت ادامه دارد؛ این فعالیت که به‌صورت سنتی و گروهی توسط عشایر انجام می‌شود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای اقتصادی و فرهنگی این منطقه به شمار می‌رود و که نه تنها به سلامت دام‌ها کمک می‌کند، بلکه تأثیرات اقتصادی و زیست‌محیطی قابل توجهی نیز دارد.

پشم تولیدی ایلام به دلیل کیفیت بالا، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، در بازارهای بین‌المللی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و امکان صادرات به کشورهای مختلف مانند عراق و آلمان را فراهم می‌کند؛ همین امر نیز موجب شده تولید پشم مرغوب در ایلام علاوه بر کمک به صنایع دستی و نساجی، نقش مهمی در اشتغال‌زایی، افزایش درآمد عشایر، رونق صادرات و توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد.

با وجود این مزیت‌ها، نبود زیرساخت‌های مناسب و صنایع تبدیلی در ایلام، باعث شده تا این ظرفیت‌ها به طور کامل بهره‌برداری نشوند؛ متأسفانه پشم تولیدی توسط دامداران و عشایر، به دلیل نبود امکانات فرآوری، با قیمت ناچیزی به دلالان فروخته می‌شود که این امر نارضایتی دامداران را به دنبال داشته است؛ همچنین، نبود حمایت‌های کافی از سوی مسئولان و سرمایه‌گذاران، باعث شده تا این فعالیت اقتصادی نتواند به پتانسیل واقعی خود دست یابد.

خام فروشی پشم تولیدی در ایلام

محسن نمایی، کارشناس اقتصادی گفت: استان ایلام، به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید پشم در ایران، با شرایط اقلیمی مناسب و جمعیت عشایری فعال، جایگاه ویژه‌ای در این صنعت دارد، به نحوی که هر ساله در فصل بهار، پشم‌چینی به عنوان یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی در این منطقه انجام می‌شود.

نمایی افزود: با این وجود سهم استان از قطب بودن تنها تولید محصولات دامی است و به دلیل نبود صنایع تبدیلی در حوزه پشم، پوست و چرم، این محصولات به صورت خام از استان خارج می‌شود و ارزش افزوده این بخش نصیب استان ایلام نمی‌شود.

وی تصریح کرد: نبود صنایع تبدیلی در استان ایلام موجب شده پشم تولیدی عشایر به قیمتی ناچیز بدون اینکه مزیتی برای استان و دامداران داشته باشد، به فروش رسد؛ این در حالیست که راه‌اندازی صنایع تبدیلی و استفاده از ظرفیت‌های منطقه میتواند تحولی بزرگ در اقتصاد و معیشت این منطقه ایجاد کرده و نقش بسزایی در زمینه افزایش ارزش افزوده، اشتغال‌زایی، رونق صادرات، کاهش واسطه‌گری، توسعه اقتصادی منطقه و حمایت از مشاغل خانگی ایفا کند.

وی گفت: با وجود این مزایا، چالش‌هایی مانند نبود سرمایه‌گذاری کافی، بروکراسی اداری، و کمبود تجهیزات مدرن وجود دارد که برای غلبه بر این مشکلات، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، جذب سرمایه‌گذاران، و حمایت‌های دولتی است.

تولید بیش از ۲ هزار تن پشم در ایلام

مدیرکل امور عشایر استان ایلام بیان کرد: عملیات پشم‌چینی دام‌های عشایری از فروردین‌ماه آغاز شده و تا نیمه دوم اردیبهشت ادامه خواهد داشت؛ پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۵۵ هزار تن پشم از دام عشایر کشور تولید شود که سهم استان ایلام حدود ۲ هزار تن و سهم عشایر شهرستان دره‌شهر نزدیک به ۱۰۰ تن خواهد بود.

محمدجواد خانزادی با بیان اینکه هم‌اکنون بیش از ۴ هزار خانوار عشایری استان به کار پشم‌چینی مشغول هستند، افزود: پشم‌چینی در استان به‌صورت سنتی، گروهی و توسط افراد باتجربه ایل انجام می‌شود و پشم به‌دست‌آمده در تولید صنایع‌دستی نظیر قالی، جاجیم، رسن، نمد و دوار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی در پایان با اشاره به راه‌اندازی فاز نخست کارخانه تاپس و حلاجی پشم عشایر در منطقه عشایری چالاب مهران با ظرفیت ۸۰۰ تن در سال و اشتغالزایی یک هزار و ۳۰۰ نفر از زنان عشایر و روستایی استان ایلام، گفت: در سالهای گذشته این پشم به صورت خام به شرکت فرش ایران برای تولید فرش و سایر منسوجات صنایع دستی فروخته می‌شد که امسال با بهره‌برداری از این کارخانه بخش عظیمی از پشم عشایر در داخل استان فرآوری و مصرف خواهد شد.