دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

تهاجم نظامی اسرائیل به ایران در بامداد جمعه بخش دیگری از راهبرد تهاجمی و تنش‌آفرین این رژیم را در پهنه گسترده‌ای از خاورمیانه به نمایش گذاشت. تحلیل اخبار نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی ترکیبی از عملیات ترور شخصیت‌ها و دانشمندان هسته‌ای در کنار حمله به برخی تاسیسات نظامی و هسته‌ای را در دستور کار قرار داده است.
 
جمعی از فرماندهان عالی‌رتبه نظامی در این هجوم همه‌جانبه به شهادت رسیدند. هر چند این تهاجم و متقابلا پاسخ ایران با عملیات وعده صادق۳ در روزهای جمعه و شنبه بخشی از رفت و برگشت حملات ایران و اسرائیل با خروج از منطقه خاکستری و محدود نبرد بوده که ریشه آن به اتفاقات ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ و حمله به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه بازمی‌گردد، اما دو سناریو را می‌توان با توجه به وضعیت کنونی محتمل‌تر دانست و آن را به‌عنوان دلایل اصلی تهاجم اسرائیل در این برهه خاص مورد تحلیل قرار داد و وزن بیشتری به آنها داد.

سناریوی اول: ضربه اطلاعاتی- امنیتی ایران به اسرائیل 
سناریوی اول ضربه اطلاعاتی- امنیتی ایران به اسرائیل چند روز قبل از تهاجم نظامی این رژیم است که به تعبیر وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران گنجینه اطلاعاتی، عملیاتی و راهبردی رژیم صهیونیستی بوده که ایران به آن دست یافته است. سیداسماعیل خطیب روز یکشنبه هفته گذشته در گفت‌وگویی در تشریح جزئیات اسناد اطلاعاتی به‌دست‌آمده از رژیم صهیونیستی گفت: به لطف الهی سربازان گمنام امام زمان (عج) موفق شدند به یک گنجینه اطلاعاتی، عملیاتی و راهبردی رژیم صهیونیستی دست یابند. با عنایت و لطف الهی و همت نیروهای اطلاعاتی این اسناد به داخل کشور منتقل شده است.

وزیر اطلاعات در پاسخ به سوالی درخصوص تعداد این اسناد که در خبرها از «هزاران» سخن گفته شده است، اظهار کرد: این یک اتفاق بسیار بزرگ است و اساسا «هزاران سند» در برابر آنچه به‌دست آمده بسیار کلمه کوچکی است و همان‌طور که پیش‌تر گفتم یک گنجینه اطلاعاتی بسیار ارزشمند راهبردی، عملیاتی و علمی به دست ما افتاده است.

همچنان که برای اعلام اصل ماجرا نیاز بود زمان بگذرد تا اسناد با امنیت کامل به داخل کشور منتقل شود، طبیعتا شیوه‌های انتقال هم محفوظ خواهد ماند و حفاظت خواهد شد .حجت‌الاسلام خطیب درخصوص اینکه آیا این اسناد صرفا مربوط به موضوع هسته‌ای هستند، گفت: اسناد کامل هسته‌ای به دست آمده است. اسناد دیگری در مورد رابطه با آمریکا و اروپا و کشورهای دیگر و همچنین اسنادی که موجب قدرتمندی آفندی کشور می‌شود نیز میان این اسناد است. وزیر اطلاعات درخصوص چگونگی کشف این اسناد و انتقال آنها به داخل کشور تصریح کرد: همان‌قدر که اسناد مهم است، شیوه‌های انتقالش هم مهم است بنابراین ما شیوه‌های انتقال و اسناد را حفاظت می‌کنیم و همچنان که برای اعلام اصل ماجرا نیاز بود زمان بگذرد تا اسناد با امنیت کامل به داخل کشور منتقل شود، طبیعتا شیوه‌های انتقال هم محفوظ خواهد ماند و حفاظت خواهد شد.

به تعبیر تحلیلگران و کارشناسان مسائل منطقه این دستیابی به اسناد هسته‌ای که گاف و باخت اطلاعاتی بزرگی برای رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود، کابینه جنگی بنیامین نتانیاهو را ترغیب به حمله با این دامنه و مقیاس کرده است. در واقع ترس از افشای این اطلاعات توسط فرماندهان ارشد نظامی ایران و مشخص شدن بانک اهداف حیاتی رژیم صهیونیستی برای حملات و واکنش‌های بعدی از جمله وعده صادق۳ باعث شده تا اسرائیل در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترور مقامات ارشد نظامی را در دستورکار خود در قالب خنثی‌سازی دستاوردها قرار دهد. با این حال گستردگی اسناد و اطلاعات به‌دست‌آمده باعث شده است اسرائیل نتواند به معدوم‌سازی آن دست یابد و این مساله باعث می‌شود تا ایران بتواند برای مراحل بعدی از آن استفاده کند.

سناریوی دوم: مذاکرات ایران و آمریکا
دومین سناریو به پایان مهلت دوماهه ترامپ به تهران برای مذاکره باز می‌گردد که با تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اقدامات ایران از جمله اعلام راه‌اندازی سایت سوم هسته‌ای همراه شد. برخی از تحلیلگران معتقدند که این سناریو رژیم صهیونیستی را با تشویق آمریکا ترغیب به حمله کرده است. به ویژه که ترامپ روز جمعه مدعی شد که ایران به ۶۰ روز توجه نکرد و در روز ۶۱ با حملات از سوی اسرائیل مواجه شد.

این روایت از چند منظر می‌تواند عناصری از واقعیت را انعکاس دهد. از جمله مقاومت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا و اسرائیل مبنی بر برچیدن تاسیسات غنی‌سازی، غنی‌سازی صفر و برخی ایده‌ها چون تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای در خارج از خاک ایران. با توجه به اینکه مذاکره بر سر هر یک از این موارد می‌توانست ماه‌ها به مذاکرات فرسایشی منجر شود، فشارهای اسرائیل باعث شده تا آمریکا نتواند در مقابل این زیاده خواهی‌ها مقاومت کند و دست اسرائیل را برای تهاجم نظامی به ایران باز گذاشته است. دومین مولفه پیشرفت‌های چشم‌گیر در برنامه هسته‌ای ایران است که به زعم اسرائیل و آمریکا می‌توانست به سرعت ایران را از آستانه هسته‌ای عبور دهد. برخی تحلیلگران مدعی‌اند که انتخاب فرصت ۲ماهه اگرچه در راستای دیپلماسی مبتنی بر تعجیل ترامپ بوده است، اما مشخص کردن یک فرصت ۲ماهه در راستای آن چیزی بوده که سال‌ها است تحت عنوان اینکه ایران یک هفته تا سلاح هسته‌ای فاصله دارد، ادعا می‌شود.

با این حال آنچه ورای این ادعاهای ترامپ و نتانیاهو عیان است، فرصت ندادن به مسیر دیپلماسی و مذاکره است که طبیعتا نیازمند هفته‌ها و ماه‌ها گفت‌وگو است. طبیعتا ایران آن‌گونه که اعلام کرده در سایه تنش و فشار و بی‌اعتمادی مذاکره نخواهد کرد و در مذاکرات روز یکشنبه حاضر نخواهد شد. در همین ارتباط وزیر خارجه عمان در توییتی نوشت: مذاکرات ایران و آمریکا که قرار بود یکشنبه این هفته در مسقط برگزار شود، اکنون برگزار نخواهد شد. اما دیپلماسی و گفت‌وگو همچنان تنها راه برای صلح پایدار است.