با لغو پروازها از سحرگاه جمعه ۲۳ خردادماه به دنبال حملات ادامه‌دار رژیم صهیونیستی به ایران، بسیاری از مسافران برای تمدید یا کنسلی رزرو اقامت، یا لغو کامل سفر داخلی و یا برای خروج از کشور با مشکلاتی مواجه شده‌اند. در پی این اتفاق و پس از پیگیری ایسنا، معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سرانجام ۲۶ خردادماه، «شرایط اضطراری» یا «فورس ماژور» سفر را اعلام کرد.

در این بخشنامه که از سوی انوشیروان محسنی بندپی، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رونوشت شده و در ۲۶ خردادماه به تمام مدیران کل استان‌ها و مدیران عامل سازمان مناطق آزاد ابلاغ شده، آمده است: 

«همانگونه که آگاهی دارید یکی از اولویت‌های صنعت گردشگری رعایت حقوق گردشگران و حفظ آرامش مسافران بوده است که این مهم تا کنون به خوبی توسط فعالان این صنعت و مدیران تاسیسات گردشگری همواره مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا با توجه به شرایط خاص روزهای اخیر و حملات رژیم جنایتکار صهیونیستی به خاک کشور و در پی آن ابطلال پروازها و عدم امکان اجرای گشت‌ها از سوی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری با استناد به ماده ۳۰ آئین‌نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی، ماده ۳۵ شیوه‌نامه نظارت بر خدمات سفر و گردشگری و ماده ۱۲ شیوه‌نامه اجرایی ذخیره اتاق و ابطال واحدهای اقامتی، از روز جمعه ۲۳ خردادماه ۱۴۰۴ تا «اطلاع ثانوی» چنانچه هر یک از مسافران یا گردشگران با توجه به شرایط فعلی «درخواست انصراف از سفر» خود را ارائه کرد، در خصوص تمامی گشت‌های داخلی و خروجی کلیه تاسیسات گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، بدون کسر جریمه نسبت به استرداد کل وجود دریافتی از گردشگران در چهارچوب مقررات ناظر بر خدمات سفر اقدام شود.

بدیهی است هزینه‌های مربوط به کنسلی بلیت سفر، با رعایت مفاد بخشنامه دستگاه ذی ربط (وزارت راه و شهرسازی) است.

همچنین با توجه به نبود امکان پیش‌بینی آثار شرایط فوق‌الذکر، لازم است فعالان و مدیران تاسیسات گردشگری از ایجاد هرگونه تعهد الزام‌آور برای سفرهای هموطنان عزیز بویژه در زمینه تورهای خروجی خودداری کرده، ضمن اطلاع‌رسانی و توجیه دقیق شرایط حاکم، تمهیدات لازم را برای اعمال هرگونه کنسلی احتمالی و بازپس گردادن وجوه گردشگران در قراردادهای کاری خود با ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری در داخل و خارج از کشور، مدنظر قرار دهند.  

ضروری است کمیته‌های ذی ربط در چهارچوب ضوابط مربوط به دستورالعمل رسیدگی به شکایات به طور مشترک تشکیل شود و ضمن تکریم گردشگران منطبق با مقررات و با درنظر گرفتن مفاد قرارداد و براساس اسناد و مدارک معتبر ارائه شده به شکایات واصله رسیدگی و تصمصم مقتضی اتخاذ شود.»

اعلام شرایط ویژه برای دفاتر خدمات مسافرتی

افزون بر این، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی ایران، با اعلام شرایط فورس ماژور (اضطراری) بخشنامه‌ای را به دفاتر و شرکت‌های گردشگری زیرمجموعه خود در سراسر کشور ابلاغ کرده است که بر این اساس از تمام دفاتر و شرکت‌های گردشگری خواسته است «در این برهه حساس، با درایت و مسئولیت‌پذیری نقش خود را در حفظ انسجام، آرامش و پشتیبانی از مردم و همکاران خود ایفا کنند. همچنین تقاضا شده است از ایجاد هرگونه تعهد جدید خودداری کرده و در خصوص تعهدات گذشته نیز صرفا در حد مقررات و امکانات موجود اقدامات لازم را به انجام برسانند.  

همچنین تاکید شده است با توجه به تعطیلی مرزهای هوایی و لغو تمام پروازهای داخلی و خارجی شایسته است دفاتر خدمات مسافرتی ضمن غیرفعال کردن بخش حضوری در حد امکان، بخشی از نیروهای خود را به صورت دورکاری در منزل مستقر کرده و برای پاسخ‌گویی به مشتریان، حداقل سطح خدمات غیرحضوری را حفظ کنند.» 

شرایط تمدید و کنسلی رزرو اقامت در هتل‌ها

جامعه هتلداران ایران نیز در بیانیه‌ای مجزا، شرایط اضطراری پذیرش مسافران، کنسلی و تمدید اقامت در وضعیت موجود را تعیین کرده و از هتلداران خواسته است در این وضع موجود، کنسلی رزروها را بدون دریافت جریمه، جابه‌جایی و تغییر تاریخ اقامت با بیشترین انعطاف‌پذیری ممکن، انجام شود.