دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

در پاسخ به تجاوز نظامی اخیر ایالات متحده به زیرساخت‌های صلح‌آمیز کشور، جمهوری اسلامی ایران با انجام عملیاتی موشکی علیه پایگاه نظامی آمریکا در قطر، واکنشی هوشمندانه، محدود، اما هشداردهنده نشان داد. این پاسخ که بامداد دوشنبه صورت گرفت، از پیش به کشورهای منطقه اطلاع داده شده بود و تلاش شده بود تا از هرگونه تلفات انسانی اجتناب شود. با این حال، پیام سیاسی و راهبردی آن برای آمریکا و متحدانش کاملا روشن بود. این حمله که به پایگاه العدید، محل استقرار نیروهای آمریکایی در قطر صورت گرفت، بر اساس اعلام منابع رسمی، تلفاتی به‌دنبال نداشت.
 
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروهای آمریکایی چند ساعت پیش از حمله، محل را ترک کرده بودند. اگرچه واشنگتن تلاش کرد این اقدام را کم‌اهمیت جلوه دهد، کارشناسان بین‌المللی بر این باورند که هدف اصلی ایران، ارسال پیامی روشن به طرف آمریکایی و شرکای منطقه‌ای‌اش بوده است.

ایران به دنبال مدیریت تنش
جمهوری اسلامی ایران بار دیگر نشان داد که در برابر اقدامات تجاوزکارانه، ساکت نخواهد نشست. حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی آمریکا، اقدامی تحریک‌آمیز بود که می‌توانست آتش یک درگیری منطقه‌ای را شعله‌ور سازد. اما پاسخ تهران به‌گونه‌ای طراحی شد که علاوه بر نمایش توان بازدارندگی، از گسترش بحران جلوگیری کند. تریتا پارسی، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی و از مسوولان اندیشکده کوئینسی، در یادداشتی نوشت: «پاسخ ایران حساب‌شده بود؛ نه آن‌قدر ضعیف که بی‌اعتبار باشد و نه آن‌قدر شدید که جنگی تمام‌عیار را آغاز کند. این حمله نشانه‌ای از بلوغ راهبردی ایران در مواجهه با بحران‌های ساختگی بود.»

پیام روشن به میزبانان پایگاه‌های آمریکایی
کشورهای منطقه، به‌ویژه میزبانان پایگاه‌های نظامی آمریکا در خلیج فارس، اکنون با واقعیتی جدید روبه‌رو هستند. پاسخ موشکی ایران نشان داد که استفاده از خاک این کشورها برای تجاوز به منافع ایران، بی‌پاسخ نخواهد ماند. برخی کشورها، از جمله قطر و امارات، در پی این حمله به‌طور موقت حریم هوایی خود را بستند که نشانه‌ای از نگرانی فزاینده آنان از تبعات نقش‌آفرینی آمریکا در منطقه است. آنل شلین، پژوهشگر مسائل خاورمیانه، در واکنش به این تحولات نوشت: «ترامپ با اقدامات شتاب‌زده خود، نیروهای آمریکایی را بدون ضرورت، در معرض خطر قرار داده و زمینه‌ساز تنش‌هایی شده است که می‌توانند ابعاد وسیع‌تری بیابند.»

هشدار به آمریکا؛ بازنگری در سیاست شکست‌خورده
اگرچه حمله موشکی اخیر ایران، به‌صورت محدود انجام شد، اما به‌طور مستقیم به یکی از مهم‌ترین مراکز نظامی آمریکا در منطقه برخورد کرد. این اقدام نشان‌دهنده دقت بالا و توان عملیاتی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است. این رویداد پیامی صریح برای سیاستگذاران آمریکایی دارد: ادامه مسیر تجاوز، به افزایش هزینه‌های نظامی، سیاسی و منطقه‌ای منجر خواهد شد. ایران نشان داد که اهل ماجراجویی نیست، اما در برابر تعدی ساکت نخواهد نشست. در پایان، این پاسخ نه تنها انتقامی نمادین برای تجاوز آمریکا بود، بلکه نشان داد که ایران قادر است بدون افتادن در دام درگیری گسترده، امنیت و منافع ملی خود را با اقتدار حفظ کند.