دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

  این تصمیم پس از آن اعلام شد که کرملین روز دوشنبه اعتبارنامه سفیر جدید طالبان را پذیرفت. وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که به رسمیت شناختن رسمی باید منجر به «همکاری دوجانبه سازنده» شود.

کشورهای دیگری هم ممکن است به زودی در رسمیت دادن به دولت طالبان به روسیه بپیوندند. چین و امارات متحده عربی نیز نمایندگان طالبان را در پایتخت‌های خود پذیرفته‌اند. روسیه پیش‌تر در سال ۲۰۲۲ «سرپرست نمایندگی» طالبان را پذیرفته بود که راه را برای تعیین سفیر رسمی هموار کرد.

بازگشت افغانستان به روال گذشته
به نوشته نشنال اینترست، پس از خروج نیروهای نظامی آمریکا و ناتو در بهار و تابستان ۲۰۲۱، طالبان دوباره کنترل افغانستان را در دست گرفت. از آن زمان تاکنون طالبان در تلاش برای به رسمیت شناخته شدن در سطح بین‌المللی بوده، اما تا کنون موفق نشده بود، عمدتاً به دلیل تفسیر سختگیرانه‌اش از قوانین اسلامی و اعمال محدودیت‌های شدید برای زنان. طالبان پیش‌تر از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بر این کشور آسیای میانه حکومت می‌کرد.

از زمان بازگشت به قدرت، زنان از اکثر مشاغل محروم شده‌اند و بدون همراه مردی از اعضای خانواده حق ورود به اماکن عمومی را ندارند. دختران افغان نیز پس از کلاس ششم از تحصیل محروم هستند.

به رسمیت شناختن دولت طالبان پس از حذف این گروه از فهرست سازمان‌های تروریستی روسیه در آوریل، پس از نزدیک به یک سال بررسی اتفاق افتاد. طالبان از سال ۲۰۰۳ در فهرست سازمان‌های تروریستی مسکو قرار داشت.

چرا روسیه با طالبان نزدیک شده است؟
در حالی که روسیه همچنان با تهدیدات امنیتی گروه‌های مسلح اسلام‌گرا در خاورمیانه و آسیا مواجه است، از بسیاری جهات می‌توان نزدیکی کرملین به طالبان را همکاری با «شیطان آشنا» دانست.

در مارس ۲۰۲۴، یک حمله تروریستی پر سر و صدا به سالن کنسرت کروکوس سیتی هال مسکو توسط داعش خراسان انجام شد، گروهی که شورشی خونین علیه طالبان به راه انداخته است. در نتیجه، روسیه به طالبان نزدیک‌تر شده است؛ در ژوئیه گذشته، ولادیمیر پوتین طالبان را «هم‌پیمانان روسیه در مبارزه با تروریسم» توصیف کرد.

طالبان می‌گوید که در تلاش است حضور داعش را در افغانستان نابود کند.

رسمی‌شدن روابط طالبان با روسیه چه معنایی دارد؟
اگرچه درگیری چند دهه‌ای در افغانستان در دهه ۱۹۸۰ یکی از عوامل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود، اما روسیه مدرن در قرن بیست و یکم به طور فزاینده‌ای منزوی شده است. بنابراین ممکن است مسکو با نزدیکی بیشتر به کابل چیزی از دست ندهد.

دکتر متیو اشمیت، استاد علوم سیاسی دانشگاه نیو هیون، گفت: «به‌رسمیت‌شناختن طالبان توسط روسیه بازتاب دیدگاه پوتین نسبت به روابط بین‌الملل است که در آن حاکمیت تنها معیار و ارزش محسوب می‌شود.»

اشمیت گفت: «رفتار یک رژیم در قبال شهروندان خود هیچ تأثیری بر دیدگاه پوتین درباره مشروعیت و حاکمیت آن ندارد. دوم اینکه به‌رسمیت‌شناختن طالبان، راهی دیگر برای برهم زدن نظام بین‌المللی است، زیرا خشونت‌هایی که مرتکب می‌شود حمله‌ای به ارزش‌های غربی است. این اقدام کاملاً طراحی شده تا باور پوتین را تقویت نماید که حاکمیت تنها معیار مهم در روابط بین‌الملل است؛ چه این حاکمیت دولت لیبی تحت حکومت اقتدارگرای قذافی باشد، چه سوریه، یا نهایتاً اوکراین و خود روسیه.»

فرصت‌های قابل توجه در حمل و نقل و انرژی
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ خود اعلام کرد که مسکو چشم‌اندازهای خوبی برای توسعه روابط با افغانستان می‌بیند و به حمایت از کابل در زمینه‌های امنیت، مقابله با تروریسم و مبارزه با جرایم مواد مخدر ادامه خواهد داد.

این وزارتخانه همچنین فرصت‌های قابل توجهی را در زمینه تجارت و اقتصاد، به ویژه در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل، کشاورزی و زیرساخت‌ها پیش‌بینی کرده است.

در بیانیه وزارت خارجه آمده است: «ما معتقدیم که اقدام به‌رسمیت‌شناختن رسمی دولت امارت اسلامی افغانستان، محرکی برای توسعه همکاری‌های دوجانبه سازنده بین کشورهای ما در حوزه‌های مختلف خواهد بود.»

وزیر خارجه افغانستان، امیر خان متقی، در بیانیه‌ای گفت: «ما این گام شجاعانه روسیه را ارج می‌نهیم و ان‌شاءالله این اقدام می‌تواند الگویی برای دیگران نیز باشد.»

این اقدام روسیه یک نقطه عطف مهم برای دولت طالبان به شمار می‌آید که در تلاش است انزوای بین‌المللی خود را کاهش دهد.

این اقدام به احتمال زیاد با دقت توسط واشینگتن دنبال می‌شود؛ ایالات متحده میلیاردها دلار از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان را مسدود کرده و تحریم‌هایی علیه برخی رهبران ارشد طالبان اعمال کرده است که موجب شده بخش بانکی افغانستان تا حد زیادی از نظام مالی بین‌المللی جدا شود.

تاریخچه‌ای پیچیده
روسیه در سال‌های اخیر به تدریج روابط خود را با طالبان گسترش داده است. از سال ۲۰۲۲، افغانستان گاز، نفت و گندم خود را از روسیه وارد می‌کند.

روسیه تاریخچه‌ای پیچیده و خونبار در افغانستان دارد. نیروهای شوروی در دسامبر ۱۹۷۹ به این کشور حمله کردند تا از یک دولت کمونیستی حمایت کنند، اما در جنگی طولانی علیه مجاهدین که توسط آمریکا تسلیح شده بودند، گرفتار شدند. میخائیل گورباچف، رهبر شوروی، در سال ۱۹۸۹ ارتش خود را از افغانستان خارج کرد. تا آن زمان حدود ۱۵ هزار سرباز شوروی کشته شده بودند.