شرق/متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

‌مطهره حیدری| در دنیای پرتلاطم سیاست و روابط بین‌الملل، گاهی اوقات حوادث و واکنش‌ها به‌گونه‌ای رقم می‌خورد که نتایج غیرمنتظره‌ای به بار می‌آورد. در روزهای اخیر، واکنش‌های تندروها به سخنان محمدجواد ظریف در اجلاس داووس، نمونه‌ای بارز از این پدیده است. به نظر می‌رسد تلاش‌های این گروه برای تخریب وجهه ظریف و انتقاد از مواضع او، ناخواسته به تقویت جایگاه و ایده‌های وی منجر شده است. تا حدی که تجمع کفن‌پوشان و اظهارات تند نمایندگانی همچون غضنفری و منان‌ رئیسی، به‌وضوح نشان‌دهنده تفاوت آشکار میان رویکرد معتدل ظریف و مواضع تندروانه مخالفان وی شده است. درواقع وقتی تندروها به دنبال اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه و تنش‌زا هستند، ظریف بر اهمیت صلح، دیپلماسی و تعامل سازنده تأکید می‌کند.

این تفاوت در شرایط منطقه‌ای فعلی‌ که پس از درگیری‌های گسترده و جنایت‌های رژیم صهیونیستی (با حمایت آمریکا و سکوت برخی کشورهای عربی) به آتش‌بس منجر شده، اهمیت دوچندانی می‌یابد. همچنین تأکید ظریف بر دیپلماسی در این شرایط به‌عنوان یک استراتژی خردمندانه تلقی می‌شود. از طرفی هجمه‌های مکرر به ظریف، به‌طور غیرمنتظره‌ای او را به کانون توجه رسانه‌های داخلی و خارجی کشانده و گفته‌های او در داووس تیتر اول بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی شده است. این امر همچنین تأثیر مثبتی بر افکار عمومی داشته و افراد مخالف سیاست‌های رادیکال را به حمایت از ظریف و رویکرد معتدل وی ترغیب کرده است. در واقع هرچه رادیکال‌ها در این چند روز اخیر‌ بیشتر به ظریف حمله کردند، او بیشتر به‌عنوان نماد دیپلماسی و اعتدال شناخته شد. این پارادوکس نشان می‌دهد گاهی مخالفان، خود به ابزاری برای تقویت مواضع رقبای خود تبدیل می‌شوند.

این رویداد، مصداقی از ضرب‌المثل «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد» هم هست و به وضوح نشان می‌دهد که در دنیای پیچیده سیاست، گاهی دشمنی‌ها می‌توانند به نفع کسانی تمام شوند که به دنبال دیپلماسی و صلح هستند. همچنین این وضعیت ممکن است به تغییر معادلات سیاسی در آینده نزدیک منجر شود. در اینجا باید پرسید آیا توهین‌ها و واکنش‌ها به ظریف، پیروزی دیپلماسی در برابر رادیکال‌هاست؟ البته تنها زمان است که می‌تواند پاسخ این سؤال را به درستی بدهد، اما به‌طور واضح مشخص است که ظریف با رویکرد معتدل خود همچنان به‌عنوان نمادی مؤثر در عرصه سیاست خارجی باقی مانده و امکان دارد در آینده نیز نقشی کلیدی در تحولات بین‌الملل ایفا کند. در این راستا، شاید بهتر باشد به جای مانع‌تراشی و دامن‌زدن به تنش‌ها و دوقطبی‌کردن جامعه، بر وفاق و همدلی تأکید کنند؛ همان‌طور که مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم نیز بر وفاق دعوت کرد. ایران امروز بیشتر از هر چیزی به همبستگی نیاز دارد تا بتواند از چالش‌های کنونی عبور کند.