همشهری آنلاین/ حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی می‌گوید: طی ۲ سال گذشته، ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی کشور مهاجرت کرده‌اند و خیلی از استان‌ها با کمبود شدید پزشک به خصوص کمبود جراح مواجه‌اند و این مشکل می‌تواند کشور را در سال‌های آینده به دردسر بزرگی بیندازد.

موج مهاجرت جامعه پزشکی از کشور ادامه دارد و پزشکان به دلیل مشکلات معیشتی و ناتوانی‌های مالی در پرداخت اجاره مطب، اجاره و خرید مسکن و مسائل دیگر، رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند. بسیاری از پزشکان، ایران را به مقصد کشورهای حاشیه خلیج فارس ترک می‌کنند تا زندگی و رفاه بهتری را برای خود و خانواده‌هایشان فراهم کنند.

طی ۲ سال گذشته ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی کشور برای مهاجرت اقدام کرده‌اند که گفته می‌شود ۳ هزار نفر از این تعداد پزشک بوده‌اند. پزشکانی هم که در کشور زندگی می‌کنند، درگیر مشکلات متعدد مالی هستند که آنها را مجبور به داشتن شغل‌های دوم و سوم و شغل‌هایی غیر از پزشکی کرده است.

هفته پیش، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی در گفتگو با فارس اعلام کرد که درآمد پزشکان برای زندگی کافی نیست و تعدادی از آنان شغل طبابت را رها کرده و به مشاغل دیگر رو آورده‌اند؛ برخی از آنها بساز و بفروش شده‌اند، بعضی از آنان مطب‌های خود را به آرایشگاه و کافی‌شاپ تبدیل کرده‌اند و حتی برخی به مسافرکشی و دلارفروشی رو آورده‌اند!

آبان سال ۱۴۰۰ حسینعلی شهریاری، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به مقام معظم رهبری، از کاهش تعداد نیروهای کادر تخصصی درمان ابراز نگرانی کرد. او در این نامه نوشت که در کشور با افزایش درخواست مهاجرت پزشکان به خارج، استقبال ضعیف پزشکان عمومی از ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی، اعزام بیماران به خارج از کشور برای درمان، جذب و به‌کارگیری پزشکان خارجی که قبلا منتفی شده بود، مواجه هستیم که بدون شک عواقب جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت و با استمرار روند کنونی، دسترسی مردم به خدمات تخصصی مورد نیاز سلامت در اقصی نقاط کشور مختل شده و نظام سلامت نیز با چالش‌های مخاطره‌آمیزی مواجه خواهد شد.

نامه‌ای که به گفته شهریاری قطعا به دست مقام معظم رهبری رسید اما مسئولان درباره آن کوتاهی کردند. او درباره سرنوشت آن نامه و این که آیا بازخوردی داشت یا در حد نامه‌نگاری باقی ماند، به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: ما وقتی نامه‌ای می‌نویسیم، احتمالا مقام معظم رهبری آن را به مسئولین ارجاع می‌دهند و تذکرات لازم را به آنها می‌دهند. چون این نامه‌ها دیگر به ما ارجاع نمی‌شود. ولی یقین دارم که مکاتباتی که از طرف کمیسیون می‌نویسیم، به دست ایشان می‌رسد و ایشان رعایت می‌کنند.

اقدام ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی برای مهاجرت از کشور/ کشورهای خارجی برای جذب نیرو سختگیری نمی‌کنند
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان این که موج مهاجرت جامعه پزشکی ما را نگران کرده است، می‌گوید: آمار بالای مهاجرت جامعه پزشکی می‌تواند سطح تخصصی و فوق تخصصی کشور را در بسیاری از رشته‌ها در سال‌های آینده دچار مشکل می‌کند.

شهریاری می‌گوید: طبق گزارش سازمان نظام پزشکی، بیش از ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی که عمده آنها افراد متخصص و فوق تخصص بوده‌اند، گوداستندینگ (گواهی حُسن انجام کار) دریافت کرده‌اند اما این که چند نفر از این تعداد از کشور خارج شده‌اند را شاید بشود از طریق گذرنامه چک کرد. ما از دکتر رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور که این آمار را داده‌اند، خواسته‌ایم که شماره ملی این افرا را به گذرنامه بدهد تا بفهمیم چند نفر از جامعه پزشکی مهاجرت کرده‌اند که ما یک آمار دقیق داشته باشیم.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌گوید: این فضایی که در کشور به وجود آمده و نارضایتی‌ جامعه پزشکی را به دنبال داشته، جای نگرانی دارد. مخصوصا این که کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به سادگی و بدون هیچ گونه سختگیری نیروهای خارجی را جذب می‌کنند. یک زمانی کشورهای اروپایی مثل کشورهای اسکاندیناوی یا آلمان شرط می‌گذاشتند که مهاجران حتما باید به زبان کشورشان تسلط داشته باشند یا باید حتما دوره زبان را گذرانده باشند تا برای کار در آن کشور پذیرفته شوند. ولی الان خیلی از کشورها روی این موارد سختگیری ندارند و مهاجران می‌توانند بدون داشتن مدرک زبان به آن کشور مهاجرت کنند و بعد از یادگیری زبان در آن کشور به کار خود ادامه دهند. به همین دلیل فعالان جامعه پزشکی راحت‌تر می‌توانند برای مهاجرت اقدام کنند.

مهاجرت ۱۰ هزار پزشک و ... طی ۲ سال!/ کاهش تعداد داوطلبان رشته‌های پزشکی مهم
شهریاری با بیان این که مهاجرت ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی مربوط به بازه زمانی ۲ سال گذشته است، می‌گوید: ما همین حالا هم با کمبود تخصص‌های پزشکی در کشور مواجه هستیم. در سال‌های گذشته برای بعضی از رشته‌ها مشکلات جدی به وجود آمد. به طوری که برای برخی رشته‌های دانشگاهی اصلا داوطلب نداریم. مثلا برای جراحی قلب و عروق که رشته بسیار مهمی است و نیاز کشور هم هست، تعداد داوطلبان برای این که بروند فوق تخصص این رشته را بگیرند، خیلی کم شده است. همچنین برای رشته‌های جراحی کودکان، طب اورژانس، طب بیهوشی، طب اطفال و داخلی تعداد داوطلبان بسیار کم است. چون افراد انگیزه‌ای برای کسب تخصص و فوق تخصص ندارند. البته ما هم خوب سیاستگذاری نکرده‌ایم که انگیزه ایجاد شود تا افراد این تخصص‌ها را کسب کنند. جراحی یک نوزاد مثلا یکی دو روزه کار هرکسی نیست و حتما باید متخصص این حوزه وجود داشته باشد.

این نماینده مجلس تاکید می‌کند: وزارت بهداشت و درمان سعی کرد برای جبران کمبودها حداقل پذیرش بیشتری بدهد تا تعدادی از داوطلبان که از طریق آزمون قبول نشده بودند و در آن رشته‌ها نمره لازم را کسب نکرده بودند، پذیرش شده و وارد این رشته‌ها شوند اما در میانه راه تعدادی از همین داوطلبان انصراف دادند و تحصیل را ادامه ندادند. خود دانشگاه‌های علوم پزشکی از این بابت نگرانی دارند و این یک واقعیت است که بعضی از رشته‌ها داوطلب ندارند.

شهریاری می‌گوید: مثلا امسال برای رشته بیهوشی، ظرفیتی که خیلی از دانشگاه‌ها اعلام کرده بودند، اصلا به آن تعداد کسی داوطلب نشد. تعداد پذیرفته‌شدگان طب اورژانس هم خیلی کم شده است. آمار داوطلبان رشته‌های جراحی قلب و عروق و جراحی اطفال هم بسیار کاهش پیدا کرده است. در حالی که اینها در شاخه پزشکی، رشته‌های حیاتی هستند.

سیستان و بلوچستان با ۳.۵ میلیون نفر جمعیت فقط یک جراح قلب و عروق دارد!/ کمبود شدید جراح در ۵ استان
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر این که کمبود پزشک و کمبود داوطلب برای برخی رشته‌های پزشکی، کشور را در سال های آینده به دردسر می اندازد، می‌گوید: مثلا استان سیستان و بلوچستان با ۳.۵ میلیون نفر جمعیت فقط یک جراح قلب و عروق دارد! خیلی از استان‌های کشور این مشکل را دارند. مگر یک جراح قلب و عروق می‌تواند ۲۴ساعته کار کند و بازدهی خوبی هم داشته باشد؟ سیستان و بلوچستان حداقل به ۴ جراح قلب و عروق نیاز دارد تا مردم مجبور نشوند برای انجام یک جراحی تا مشهد و کرمان و تهران و شهرهای دیگر بروند که کلی هم هزینه و مشکلات دیگر برای خانواده‌ها به همراه دارد.

شهریاری می‌گوید: کمبود شدید جراح قلب و عروق و جراح کودکان در سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان، بوشهر، هرمزگان و خیلی دیگر از مناطق کشور وجود دارد و این یک گرفتاری جدی است و اگر حلش نکنیم، در آینده مشکل بزرگ‌تر می‌شود.

این نماینده مجلس درباره کمبود تخصص‌های رشته‌های مهم و حیاتی پزشکی در تهران توضیح می‌دهد: این مشکل هنوز در پایتخت وجود ندارد. دلیلش هم این است که همه از هر شهری وقتی تعهدشان تمام می‌شود، به تهران می‌روند تا در این شهر فعالیت کنند. حدود ۴۰ درصد از پزشکان متخصص کشور در شهر تهران فعالیت دارند. چون انگیزه برای کار کردن در تهران به دلایل مختلف زیاد است.

دولتمردان، افزایش مهاجرت جامعه پزشکی را باور نمی‌کنند
نماینده مجلس یازدهم در ادامه گفتگو به این موضوع اشاره می‌کند که متاسفانه خیلی از مسئولان کشور، موضوع مهاجرت پزشکان را باور ندارند و می‌گویند این اتفاق رخ نداده است. برای همین ما وقتی می‌خواهیم صحبت کنیم، باید مستند باشد تا بتوانیم آن را به مسئولین مربوطه ارائه بدهیم.

شهریاری می‌گوید: مجلس مساله مهاجرت جامعه پزشکی را باور دارد. چون مهاجرت همکاران‌مان از گروه‌های پزشکی، گروه‌های پرستاری، گروه‌های PHD، پرسنل پرستار، ماماها، تکنسین اتاق عمل، تکنسین بیهوشی و بقیه رده‌ها را داریم مشاهده می‌کنیم و برای ما ملموس است اما برای خیلی از دولتمردان چون در این حوزه نیستند، شاید باورش سخت باشد.

ما ذینفع نیستیم؛ نگرانیم/ بارها هشدار داده‌ایم ولی نتیجه‌ای ندیدیم
شهریاری در پاسخ به این سوال که آیا مجلس فکری برای توقف موج مهاجرت جامعه پزشکی دارد، می‌گوید: ما مرتب تمام مسائل را به آقای رئیس جمهور گزارش می‌دهیم، گاهی به سران ۳ قوه نامه می‌نویسیم، مسائل را تکرار می‌کنیم، به صداوسیما می‌گوییم، در مصاحبه با دیگر رسانه‌ها می‌گوییم، ولی آن نتیجه‌ای که انتظار ما است، متاسفانه تا الان اتفاق نیفتاده و دلیلش هم همان‌طور که گفتم، این است که خیلی از مسئولین هنوز به این باور که مهاجرت پزشکان از کشور افزایش پیدا کرده، نرسیده‌اند. فکر می‌کنند شاید پشت این صحبت‌های ما جریانات خاصی است. در حالی که ما دیگر جزو ذینفعان نیستیم و از ما گذشته است. ما داریم مشکلات را رصد می‌کنیم. خیلی از همکاران ما جزو افرادی نیستند که بشود گفت آنها ذینفع هستند یا تضاد منافع دارند. ما دیگر در دوره‌ای نیستیم که این جریانات شامل حال ما شود. ما نگرانیم.