عصر ایران/ استان فارس همچنان با چالش کم‌آبی و تبعات گسترده زیست محیطی دست‌وپنجه نرم می‌کند. خشکسالی، فرونشست و کاهش منابع آبی، آینده این منطقه را تهدید می‌کند.

«فناوری کشاورزی در فارس پیشرفته‌تر از دیگر استان‌ها است، اما آب موجود نمی‌تواند نیاز‌های جمعیت را تأمین کند. مدیریت جمعیت یا پذیرش کم‌آبی تنها گزینه‌های پیش رو هستند و بدون راهکار‌های اساسی، بحران آب تشدید خواهد شد. در برخی نقاط استان، کشاورزی در محیط‌های سرپوشیده و مدرن انجام می‌شود که مصرف آب را کاهش می‌دهد. این روش نیازمند فناوری پیشرفته و سرمایه‌گذاری کلان است.»
استان فارس همچنان با چالش کم‌آبی و تبعات گسترده زیست محیطی دست‌وپنجه نرم می‌کند. خشکسالی، فرونشست و کاهش منابع آبی، آینده این منطقه را تهدید می‌کند. 
استان فارس در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ همچنان با خشکسالی شدید مواجه است. میانگین بارندگی تا فروردین ۱۴۰۴ حدود ۱۷۰ میلی‌متر گزارش شده که نسبت به میانگین بلندمدت ۲۵۰ میلی‌متر کاهشی ۳۲ درصدی دارد. 
مناطق جنوبی مانند لار، لامرد و فسا با کاهش بارش تا ۶۰ درصد بدترین شرایط را تجربه می‌کنند، در حالی که مناطق شمالی نظیر آباده و اقلید بارندگی نزدیک به نرمال داشته‌اند. 
سطح آب‌های زیرزمینی به شدت افت کرده و بیش از ۸۰۰ روستا با تنش آبی مواجه‌اند. سدهای استان، از جمله درودزن و سیوند، تنها ۴۵ درصد ظرفیت خود را حفظ کرده‌اند. 
تالاب‌های بختگان، پریشان و ارژن همچنان خشک یا در آستانه خشک شدن هستند. کاهش بارندگی و برداشت بی‌رویه آب، کشاورزی و معیشت روستاییان را تهدید می‌کند. مدیریت بحران آب و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف در اولویت قرار دارد. 
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز در گفت و گو با ایلنا می‌گوید با وجود بارندگی‌های اخیر، بسیاری از نقاط استان فارس همچنان با کمبود آب مواجه هستند. 
سیدمحمدجعفر ناظم‌السادات با اشاره به اینکه اگرچه بارش‌ها در برخی شهرستان‌ها به حد نرمال یا حتی بیشتر رسیده، اما این میزان نمی‌تواند کسری آب استان را جبران کند، می‌افزاید: زخم کم‌آبی در فارس عمیق‌تر از تأثیر بارش‌های پراکنده است و در بسیاری از نقاط استان، مصرف آب چندین برابر بارش‌های سالانه است. 
وی هشدار می‌دهد این روند ناپایدار، منابع آبی را به سرعت تخلیه می‌کند و چالش تأمین آب را تشدید می‌کند. 
ناظم‌السادات با اشاره به اینکه برای تأمین امنیت غذایی کشور، کشاورزی در فارس ضروری است، خاطرنشان می‌کند: مردم برای نیازهای روزانه خود به محصولات کشاورزی وابسته‌اند و بخش عمده این محصولات باید از فارس تأمین شود. 
این استاد دانشگاه تأکید می‌کند با وجود این نقش کلیدی، منابع آبی موجود پاسخگوی نیازها نیستند. 
جمعیت از توان آبی کشور سبقت می‌گیرد
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه افزایش جمعیت از ظرفیت آبی کشور پیشی گرفته است، هشدار می‌دهد: منابع آبی و توان فرآوری آب در ایران نمی‌توانند نیازهای جمعیت کنونی را برآورده کنند؛ بدون مدیریت جمعیت یا پذیرش بحران کم‌آبی، آینده کشور در خطر است. 
ناظم‌السادات بیان می‌کند: فناوری کشاورزی در فارس پیشرفته‌تر از دیگر استان‌ها است، اما آب موجود نمی‌تواند نیازهای جمعیت را تأمین کند. مدیریت جمعیت یا پذیرش کم‌آبی تنها گزینه‌های پیش رو هستند و بدون راهکارهای اساسی، بحران آب تشدید خواهد شد. 
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز با یادآوری اینکه در برخی نقاط استان، کشاورزی در محیط‌های سرپوشیده و مدرن انجام می‌شود که مصرف آب را کاهش می‌دهد، می‌گوید: این روش نیازمند فناوری پیشرفته و سرمایه‌گذاری کلان است. 
ناظم‌السادات معتقد است در شرایط کنونی، کاهش ارزش پول ملی و نبود حمایت، سرمایه‌گذاری در این بخش را غیرممکن کرده است. 
سیاست‌های ناپایدار کشاورزان را ورشکست می‌کند
این استاد دانشگاه اظهار می‌کند: نبود سیاست‌های پایدار، سرمایه‌گذاری در کشاورزی مدرن را پرریسک کرده است. او مثالی می‌زند که اگر کشاورزی با هزینه زیاد محصولی مانند گوجه‌فرنگی تولید کند، تصمیمات ناگهانی مانند واردات محصول مشابه می‌تواند او را ورشکست کند. 
ناظم‌السادات پیش‌بینی می‌کند تا یک دهه آینده، آب زیرزمینی دشت ارسنجان غیرقابل استفاده شود و برداشت بیش از حد آب در این منطقه، آب شور را پیش می‌برد و دشت را با کمبود آب شیرین مواجه می‌کند؛ از طرفی نبود برنامه‌ریزی مناسب، این بحران را تشدید کرده است. 
فرونشست زمین زیرساخت‌ها را نابود می‌کند
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود، تصریح می‌کند: فرونشست زمین، که نتیجه برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی است، زیرساخت‌های اقتصادی استان را تهدید می‌کند. 
وی ادامه می‌دهد: فرونشست به مترو، ساختمان‌ها و آسفالت‌ها آسیب می‌زند و هزینه‌های هنگفتی را تحمیل می‌کند. این پدیده زندگی در ایران را با آینده‌ای تاریک روبه‌رو کرده است. 
ناظم‌السادات با انتقاد از اینکه مسئولان به راهکارهای ارائه شده توسط کارشناسان توجهی نشان نمی‌دهند خواستار تغییر رویکرد مدیران اجرایی شد. 
این استاد دانشگاه می‌گوید: هر منطقه در استان نیازمند راه‌حل‌های ویژه است، اما این پیشنهادات در رسانه‌ها و جلسات نادیده گرفته می‌شوند و این کارشناس محیط زیست پیش‌بینی می‌کند با ادامه روند کنونی، فرونشست به بسیاری از نقاط استان سرایت کند. 
وی هشدار می‌دهد کاهش سطح آب زیرزمینی، فرونشست را اجتناب‌ناپذیر می‌کند و خسارات گسترده‌ای به بار می‌آورد که خواستار اقدام فوری برای مدیریت منابع آبی شد. 
احداث سد بدون زیرساخت نتیجه نمی‌دهد
ناظم‌السادات با تأکید بر اینکه احداث سد بدون زیرساخت‌های لازم، مانند پوشش گیاهی مناسب، بی‌فایده است، تصریح می‌کند: پوشش گیاهی نفوذ آب را افزایش می‌دهد و از وقوع سیلاب جلوگیری می‌کند. در دشت‌های خشک، درختکاری مؤثرتر از سدسازی است. 
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه احداث سد در دشت‌های بیابانی، مانند سد سیوند، اقدامی اشتباه است، تأکید می‌کند: این پروژه‌ها سرمایه‌های کشور را هدر می‌دهند و نتیجه‌ای در مدیریت آب ندارند و خواستار بازنگری در سیاست‌های سدسازی شد. 
خشکسالی و مدیریت نادرست منابع آبی، فارس را در آستانه بحرانی عمیق قرار داده است که این موضوع بدون اقدام فوری، همکاری بین مسئولان و کارشناسان، و تغییر سیاست‌های کلان، آینده این استان و امنیت غذایی کشور با تهدیدات جدی مواجه خواهد شد.