اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

شاید این لحظه نادر نشان دهد که دو طرف می‌توانند برای مدت کوتاهی دست از خشونت بکشند. اما احتمال بسیار بیشتری وجود دارد که هر دو طرف از نقض‌ها و سردرگمی‌ها استفاده کنند تا نشان دهند طرف مقابل قابل اعتماد نیست.
 
اگر متحدان اوکراین به نشانه‌ای نیاز داشتند تا به بی‌میلی مسکو نسبت به صلح پی ببرند، اعلام آتش‌بس فوری به مناسبت عید پاک دقیقاً همان نشانه بود؛ زمان‌بندی، مدت کوتاه، و ماهیت ناگهانی و یک‌جانبه این اقدام، همه‌چیز درباره‌اش.

این اعلامیه تنها چند ساعت پس از آن منتشر شد که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و رئیس‌جمهور دونالد ترامپ گفتند در روزهای آینده به نشانه‌ای از جدیت کرملین در مسئله صلح نیاز دارند.

به نوشته سی‌ان‌ان، برای طرفداران روسیه، اعلام آتش‌بس توسط ولادیمیر پوتین در روز شنبه نوعی سیگنال به ترامپ بود. اما این اعلامیه ناگهانی آن‌چنان پر از ایرادات عملی است که به احتمال زیاد تنها به ابزاری برای پوتین تبدیل خواهد شد تا روایت خود را مبنی بر اینکه کی‌یف خواهان پایان جنگ نیست، تقویت کند.

برای نیروهای اوکراینی، اجرای فوری و ناگهانی آتش‌بس به خواست پوتین، یک کابوس لجستیکی خواهد بود. ممکن است وقتی این دستور صادر می‌شود، برخی مواضع در خط مقدم درست در میان نبردهای شدید باشند و توقفی از این جنس معمولاً نیازمند روزها آمادگی و تدارک است.

اطلاعات نادرست احتمالاً باعث سردرگمی نیروها درباره نحوه اجرای آتش‌بس، گزارش یا واکنش به نقض آن، و اینکه پس از پایان آن چه باید کرد خواهد شد.

شاید این لحظه نادر نشان دهد که دو طرف می‌توانند برای مدت کوتاهی دست از خشونت بکشند. اما احتمال بسیار بیشتری وجود دارد که هر دو طرف از نقض‌ها و سردرگمی‌ها استفاده کنند تا نشان دهند طرف مقابل قابل اعتماد نیست. مقام‌های اوکراینی اعلام کردند که تا عصر شنبه به وقت محلی، حملات روسیه در مناطق خط مقدم همچنان ادامه داشته است.

آتش‌بس زیرساخت‌ها
آتش‌بس ۳۰روزه جاری که صرفاً به زیرساخت‌های انرژی محدود شده، در شرایطی کاملاً آشفته شکل گرفت. کاخ سفید اعلام کرد که «زیرساخت‌های انرژی و عمومی» مشمول آتش‌بس هستند، کرملین گفت که فوراً حملات به «زیرساخت‌های انرژی» را متوقف کرده، و اوکراین نیز گفت که آتش‌بس یک هفته دیرتر از زمانی که کرملین اعلام کرده، آغاز شده است. اجرای این آتش‌بس نیز همانند آغاز آن، در فضایی آکنده از بی‌اعتمادی و اتهامات به نقض آن قرار گرفته است.

مسکو در ژانویه ۲۰۲۳ نیز اعلامیه یک‌جانبه‌ای به همین شکل صادر کرده بود؛ درخواستی برای یک روز صلح به منظور گرامی‌داشت کریسمس ارتدوکس - اقدامی که در آن زمان از سوی کی‌یف و رهبران غربی به عنوان یک وقفه استراتژیک برای بهره‌برداری نظامی مسکو رد شد.

یک آتش‌بس واقعی مستلزم مذاکره با طرف مقابل و انجام تدارک لازم برای اجرای آن است. به نظر می‌رسد این شتاب ناگهانی بیش از هر چیز تلاشی برای آرام‌کردن کاخ سفید باشد که خواهان نشانه‌ای از تمایل روسیه به توقف درگیری‌ها بود. این اقدام احتمالاً به روایت‌های حامی مسکو گاه‌وبی‌گاه ترامپ در خصوص این جنگ، دامن خواهد زد. همچنین ممکن است برای اوکراین دردسرهایی ایجاد کند؛ چرا که در نهایت ممکن است به نقض چیزی متهم شود که واشنگتن آن را یک «اقدام از روی حسن نیت» از سوی مسکو تلقی می‌کند.

در نهایت، این توقف کوتاه، که به احتمال زیاد صرفاً تئوریک، شاید فقط تبلیغاتی، و کاملاً یک‌جانبه است، بیش از آنکه به نقش دیپلماسی در حل درگیری در ماه‌های آینده کمک کند، احتمالاً به آن آسیب خواهد زد.