فرارو/متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

«باید توجه داشت که تاسیسات اتمی ایران هم از نظر پدافندی به خوبی حراست می‌شوند و هم برخی از این تاسیسات در دل کوه و زیرِ زمین قرار دارند و ارزیابی‌های نهاد‌های اطلاعاتی غربی در سال‌های گذشته به صراحت این نکته را مورد اشاره قرار داده اند که حتی حمله به این تاسیسات با استفاده از بمب‌های سنگرشکن نیز با موفقیت صد در صدی همراه نخواهد بود.»
 
در روز‌های اخیر و پس از حمله شامگاه سه شنبه گذشته ایران به اراضی اشغالی با بیش از ۱۸۰ موشک پیشرفته بالستیک، رژیم اسرائیل و جریان‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی آن، مانور گسترده‌ای را با محوریت اقدام قریب‌الوقوع این رژیم علیه منافع کشورمان به راه انداخته اند. ایران هشدار داده که حمله این کشور به فلسطین اشغالی در قالب عملیات وعده صادق ۲، بر پایه ماده ۵۱ منشور ملل متحد و حق مشروع دفاع از خود انجام گرفته و هرگونه اقدام آتی اسرائیل علیه تهران، با واکنش به مراتب شدیدتر و ویرانگرِ ایران رو به رو خواهد شد. 

با این همه، کابینه امنیتی اسرائیل و البته شخصِ نخست وزیر صهیونیست‌ها به نشان دادن واکنش علیه ایران تاکید دارند. موضوعی که جدای از رقابت‌های راهبردی تل‌آویو با تهران، تا حد زیادی متاثر آبرو و اعتبار بین المللی است که صهیونیست‌ها برای خود قائل هستند و مایل به ارائه چهره‌ای ضعیف از خودشان نزد افکار عمومی بین المللی و دولت‌های جهان نیستند. در این میان، یکی از مسائلی که جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای اسرائیل با محوریت اقدام احتمالی این رژیم علیه ایران مورد اشاره قرار می‌دهد، حمله به تاسیسات اتمی این کشور است. 

ایران در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی را در چهارچوب برنامه هسته‌ای خود محقق کرده و بسیاری از کارشناسان عرصه مذکور، ایران را در آستانه تبدیل شدن به یک قدرت تمام عیار اتمی ارزیابی می‌کنند. از این رو، اینطور به نظر می‌رسد که حداقل به ۴ دلیل عمده، تئوری حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی، چندان واقع بینانه نیست و نمی‌تواند حامل دستاوردی برای این رژیم باشد.  

۱: پراکندگی جغرافیایی قابل توجه تاسیسات هسته‌ای ایران
یکی از نخستین مسائلی که در مورد هرگونه اقدام دشمنان ایران علیه تاسیسات اتمی باید مد نظر داشت این است که این تاسیسات، در پهنه جغرافیایی وسیعِ ایران پراکنده هستند و ضربه زدن به آن‌ها کار آسانی نیست. در حقیقت، ایران به صورت عامدانه و هدفمند، مراکز اتمی و تحقیق و توسعه خود در حوزه مذکور را در اقصی نقاط جغرافیای وسیع کشور پراکنده کرده که این مساله سبب شده تا ضریب موفقیت یک حمله موثر جهت از بین بردن توانمندی‌های اتمی ایران، چیزی نزدیک به صفر باشد. 

در عین حال، باید توجه داشت که تاسیسات اتمی ایران هم از نظر پدافندی به خوبی حراست می‌شود و هم برخی از این تاسیسات در دل کوه و زیرِ زمین قرار دارند و ارزیابی‌های نهاد‌های اطلاعاتی غربی در سال‌های گذشته به صراحت این نکته را مورد اشاره قرار داده اند که حتی حمله به این تاسیسات با استفاده از بمب‌های سنگرشکن نیز با موفقیت صد در صدی همراه نخواهد بود. از این رو، اسرائیل پس از اقدام احتمالی علیه تاسیسات اتمی ایران، از این شانس برخوردار نیست که ادعای موفقیت و پیروزی قطعی کند. 

۲: اسرائیل توانایی حمله مستقل به سایت‌های اتمی ایران را ندارد
یکی دیگر از نکاتی که سال هاست اندیشکده‌ها و مراکز پژوهشی مختلف در جهان به صراحت آن را مورد اشاره قرار می‌دهند این است که اسرائیل به هیچ عنوان از توانایی تجهیزاتی لازم جهت هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای ایران به صورت مستقل برخوردار نیست. به عنوان مثال، این رژیم از امکانات لازم برای سوخت رسانی به جنگنده‌های خود که در هرگونه حمله احتمالی به تاسیسات اتمی کشورمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، بی‌بهره است و دولت بایدن نیز از ارائه این تجهیزات به اسرائیل خودداری کرده است. 

در عین حال، دولت آمریکا به صراحت اعلام کرده که حمله به تاسیسات اتمی ایران را گزینه‌ای معقول و منطقی نمی‌بیند. به بیان ساده تر، واشینگتن حاضر به همراهی با این گزینه نیست. البته که باید توجه داشت در صورت هرگونه اقدام رژیم اسرائیل علیه سایت‌های اتمی ایران، تهران نیز صاحب مشروعیت حمله به زیرساخت‌های اتمی اراضی اشغالی می‌شود. موضوعی که ایران بر پایه عملیات وعده صادق ۲ و ظرفیت‌های آشکار شده در قالب این عملیات نشان داده که می‌تواند شگفتانه‌های قابل ملاحظه‌ای را علیه صهیونیست‌ها در ادامه راه، رقم بزند. 

۳: هراس از تغییر دکترین هسته‌ای ایران
در ماه‌های پس از آغاز جنگ غزه و در بحبوحه تشدید تنش‌های منطقه ای، شاهد بوده ایم که رژیم اسرائیل در برخی موارد با استناد به آنچه کارشناسان و منابع آگاه اعلام کرده اند، اقدام به تهدید اتمی ایران نیز کرده است. به طور خاص پس از ترور شهید اسماعیل هنیه و در کوران طرح موضع گیری‌های مختلف مبنی بر حمله قریب‌الوقوع و انتقام جویانه ایران به فلسطین اشغالی، منابع آگاه اعلام کرده اند که اسرائیل از طریق طرف‌های ثالث، تهران را تهدید اتمی کرده و البته که این منابع گفته اند که ایران نیز اعلام کرده به هر تهدیدی در سطح بالاتر پاسخ خواهد داد. 

در این چهارچوب، اقدام علیه سایت‌های اتمی ایران، عملا این پالس را می‌رساند که تهران باید در دکترین اتمی خود تجدیدنظر کند و به سمت کسب تسلیحات هسته‌ای حرکت کند. گزاره‌ای که در راستای حراست از امنیت ملی ایران قرار دارد. پیش از این نیز کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان در موضع گیری صریحی به این نکته اشاره داشته و گزاره حرکت ایران به سمت کسب سلاح‌های اتمی در صورت افزایش طرح تهدیدات علیه تهران با محوریت تسلیحات اتمی را رد نکرده است. 

این سناریو در صورت تحقق می‌تواند اسرائیل و متحدان غربی آن را در رابطه با ایران وارد یک بحران تمام عیار کند. در عین حال، ایران با استناد به قواعد بازدارندگی و دفاع از خود، از مشروعیت لازم جهت کسب تسلیحات اتمی نیز برخوردار می‌شود. از این رو، حمله به سایت‌های اتمی ایران توسط اسرائیل، در نوع خود می‌تواند چیزی شبیه به باز کردن جعبه پاندورا برای تل آویو و متحدان غربی و منطقه‌ای آن باشد. 

۴: عدم آمادگی اسرائیل برای مواجهه با گزینه‌های ناشناخته
دکترین دفاعی و امنیتی رژیم اسرائیل از بدو تاسیس آن مبتنی بر پرهیز از نبرد در چندین جهبه به صورت همزمان بوده است. موضوعی که مورد تاکید دیوید بن گورین اولین نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس نیز بوده است. حال اگر اسرائیل بخواهد به سایت‌های اتمی ایران حمله کند، این بدان معناست که این رژیم عملا خود را در برابر گزینه‌های ناشناخته قابل توجهی قرار داده که هیچ ادراکی در مورد آن‌ها ندارد. 

این مساله به هیچ عنوان در راستای منافع اسرائیل نیست و البته که منابع رسانه‌ای و آگاه در غرب نیز تاکید دارند که هر اقدام اسرائیل علیه ایران، بر آن است تا در نوع خود مانع از آغاز یک جنگ فراگیر منطقه‌ای شود. به بیان ساده تر، اسرائیل این محاسبه را دارد که نباید وارد یک درگیری گسترده با ایران شود و آمادگی این مساله را ندارد. هدفی که حمله به تاسیسات اتمی ایران، آن را محقق نخواهد کرد. 

از این رو، تل آویو در رابطه با این گزینه به شدت محتاط است. بگذریم که اساسا ایران در جریان عملیات وعده صادق ۲ به زیرساخت‌های نظامی و اطلاعاتی اسرائیل حمله کرده و اینکه این رژیم بخواهد به زیرساخت‌های اتمی و یا اقتصادی ایران حمله نامشروع کند، به هیچ عنوان تناسبی با اقدام مشروع اخیر ایران در قالب عملیات وعده صادق ۲ ندارد. موضوعی که خود می‌تواند نوید دهنده سناریو‌های نامطلوبی برای اسرائیل در ادامه راه باشد.